Được thành lập năm 1995, đến nay, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh có 8 viện và đại học thành viên; 28 đơn vị trực thuộc; hơn 6.100 cán bộ, viên chức, người lao động, trong đó có 1.100 tiến sĩ, gần 400 giáo sư, phó giáo sư. Quy mô của Đại học này có trên 95.000 sinh viên hệ đại học chính quy, hơn 8.000 học viên sau đại học thuộc nhiều lĩnh vực.

Lễ khai khóa của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh được tổ chức thường niên vào đầu năm học. Nổi bật trong buổi lễ là nghi thức khai khóa và thông điệp của diễn giả khách mời là các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các nhà khoa học trong và nước ngoài. Qua 10 năm tổ chức, Lễ khai khóa đã trở thành hoạt động truyền thống khơi dậy cho sinh viên niềm tự, góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm trong việc học tập, xây dựng và phát triển Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và bảo vệ, xây dựng đất nước nói chung.

Phát biểu tại Lễ khai khóa năm 2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, Việt Nam đang xây dựng đất nước dựa trên ba trụ cột chính là: Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; nền dân chủ xã hội chủ nghĩa; nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Xuyên suốt quá trình đó, là lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, động lực, nguồn lực cho sự phát triển; không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội, an sinh xã hội, môi trường để đổi lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần. Cùng với đó, nước ta xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả; thực hiện đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, là bạn bè tốt, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế; thực hiện chính sách quốc phòng “4 không”. “Nhờ thực hiện các chính sách lớn này, “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay” như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định”, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh.

Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao đóng vai trò quyết định đối với sự phát triển của mỗi quốc gia. Đảng, Nhà nước ta đã xác định, phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao là một trong những yếu tố quyết định sự phát triển nhanh, bền vững đất nước. Giáo dục đào tạo nói chung, giáo dục đại học nói riêng có vai trò quan trọng thúc đẩy sự phát triển, góp phần nâng cao dân trí, đặc biệt là cung cấp nguồn nhân lực có trình độ cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Theo Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, cùng với chuyển đổi số, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, giáo dục đại học đang thay đổi và phát triển đa dạng; xu hướng hợp tác toàn cầu và học tập xuyên quốc gia với cơ hội tiếp cận giáo dục đại học được mở rộng. Giáo dục đại học ngày càng thúc đẩy tư duy sáng tạo, trang bị kỹ năng, tăng tính chủ động, tạo môi trường học tập tương tác, hướng tới đào tạo những “Công dân toàn cầu”. Giáo dục đại học tập trung vào khuyến khích nghiên cứu, sáng tạo và ứng dụng công nghệ, đóng góp vào việc giải quyết các vấn đề không chỉ ở phạm vi quốc gia mà còn mang tính toàn cầu.

Thủ tướng Chính phủ cho biết, với quan điểm giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu, Đảng, Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm phát triển giáo dục đào tạo nói chung, giáo dục đại học nói riêng. Nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế đã công nhận, đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong việc đầu tư nâng cao chất lượng giáo dục đại học. Giáo dục đại học Việt Nam đang đẩy mạnh hợp tác quốc tế, tạo ra ngày càng nhiều cơ hội cho sinh viên, giảng viên tiếp cận với kiến thức và trải nghiệm quốc tế; đồng thời, tăng cường nghiên cứu khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính biểu dương Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh sau hơn 28 năm xây dựng và phát triển, đã trở thành trung tâm đào tạo đại học, sau đại học, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ trong hầu hết các lĩnh vực quan trọng; khẳng định vị thế tiên phong trong nền giáo dục đại học Việt Nam, từng bước chuẩn hóa và hội nhập với khu vực và thế giới. Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã và đang hình thành một hệ thống các trường đại học hiện đại trong quản lý, xuất sắc về đào tạo, đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; là đơn vị tiên phong về số lượng và chất lượng các chương trình đào tạo đạt chuẩn khu vực và quốc tế; chương trình đào tạo và tổ chức đào tạo không ngừng được đổi mới theo hướng hiện đại; là một trong những đơn vị đứng đầu cả nước về công bố khoa học.

Theo Thủ tướng Chính phủ, tình hình thế giới diễn biến phức tạp, khó lường. Để đạt mục tiêu phát triển đất nước như Đại hội XIII của Đảng đặt ra, chúng ta phải kiến tạo những động lực tăng trưởng mới để phát triển nhanh và bền vững. Giáo dục đại học đối mặt với nhiều thách thức mới. Chính vì vậy, kiến tạo động lực tăng trưởng mới để phát triển nhanh và bền vững là yêu cầu bức thiết đặt ra. Phân tích về vai trò của giáo dục đại học đối với kiến tạo các động lực phát triển mới, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, các cơ sở giáo dục đại học, trong đó có Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh phải phát huy hơn nữa vai trò của mình trong thực hiện mục tiêu đào tạo tìm kiếm nhân tài, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.

Đánh giá cao tầm nhìn, sứ mệnh, giá trị cốt lõi và mục tiêu tổng quát của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh là đến năm 2030, thuộc nhóm 100 cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á, Thủ tướng Chính phủ cho rằng, còn nhiều việc phải làm. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh phải đẩy mạnh tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi, sinh viên, học viên chương trình tài năng các ngành khoa học cơ bản, thúc đẩy nghiên cứu khoa học cơ bản; chú trọng thu hút, trọng dụng và phát triển đội ngũ các nhà khoa học trẻ xuất sắc, các nhà khoa học đầu ngành; tập trung xây dựng và triển khai chương trình đào tạo, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực Công nghệ bán dẫn, Công nghệ sinh học, Chuyển đổi số và Trí tuệ nhân tạo thuộc nhóm hàng đầu châu Á; phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, kết nối với Vùng và khu vực châu Á; phát triển nguồn lực tài chính bền vững và xây dựng Khu đô thị Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh xanh, hiện đại và bản sắc.

Chia sẻ với sinh viên tại Lễ khai khóa, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm, tạo điều kiện tốt nhất để sinh viên học tập, rèn luyện, nghiên cứu, sáng tạo; trang bị cho sinh viên hành trang đầy đủ nhất để bước vào đời, để trở thành những công dân toàn cầu. Nhắc lại lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời: “Thanh niên là chủ nhân tương lai của nước nhà… Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do thanh niên”, Thủ tướng khẳng định, các sinh viên là chủ nhân tương lai của đất nước; với khát vọng và nhiệt huyết cống hiến, các bạn cần phát huy mạnh mẽ truyền thống tiên phong trong học tập, nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Thủ tướng Chính phủ mong muốn các sinh viên chủ động, tích cực tự học, tự nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo, nâng cao năng lực cá nhân; dấn thân, trải nghiệm và cống hiến; tích cực sáng tạo và tư duy phản biện; tích cực học hỏi và tìm kiếm cơ hội trong các chương trình giao lưu quốc tế; khám phá cơ hội khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, tạo ra các ý tưởng mới và ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn; mạnh dạn tham gia đóng góp ý kiến trong việc xây dựng chính sách và ra quyết định của các cấp chính quyền… Thủ tướng Chính phủ tin tưởng, với truyền thống nghìn năm văn hiến của dân tộc, với một thế hệ trẻ tràn đầy nhiệt huyết, năng động, sáng tạo, nhiều ước mơ; những đam mê, ước mơ, hoài bão, khát vọng của tuổi trẻ sẽ tiếp tục được nuôi dưỡng, chắp cánh và trở thành hiện thực, góp phần xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng hùng cường, thịnh vượng, nhân dân Việt Nam ngày càng ấm no, hạnh phúc.

Nhân kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11, Thủ tướng Chính phủ chúc các thế hệ thầy giáo, cô giáo, giảng viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và toàn thể đội ngũ nhà giáo trên toàn quốc sức khỏe, hạnh phúc và thành công.

Sau phát biểu, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã giải đáp nhiều câu hỏi của sinh viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh về các vấn đề quan tâm như: Việc có hay không tình trạng bất bình đẳng trong giáo dục đại học và giải pháp giải quyết; giải pháp tăng cường kết nối, tạo không gian phát triển mới cho đồng bằng sông Cửu Long; sự chênh lệch thu nhập của người lao động làm việc trong khu vực công và khu vực tư; chính sách đãi ngộ thu hút sinh viên xuất sắc ra trường làm việc trong lĩnh vực công; sinh viên tốt nghiệp ra trường trở về quê khởi nghiệp, góp phần xây dựng quê hương… Thủ tướng Chính phủ mong muốn và tin tưởng tuổi trẻ Việt Nam nói chung và sinh viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng dù ở bất cứ đâu, trên bất cứ lĩnh vực nào cũng nỗ lực lập thân, lập nghiệp, đóng góp xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.

*** Chiều cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Đoàn công tác đã làm việc với ban lãnh đạo Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Tại buổi làm việc, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ một số nội dung cụ thể để thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW, ngày 07-10-2022, của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ, trong đo có mục tiêu đến năm 2030, thuộc nhóm 100 cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á.

Trong đó, đề xuất xây dựng Đề án “Phát triển Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh thuộc nhóm cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á”; sớm ban hành nghị định của Chính phủ và Quy chế hoạt động của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; cho phép Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh được giao thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết các dự án thành phần thuộc phạm vi quản lý; xem xét thành lập Đại học Sức khỏe và Đại học Bến Tre thuộc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; cho phép biệt phái viên chức là nhà khoa học thuộc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tối đa 3 năm để thành lập các doanh nghiệp khởi nguồn; thực hiện cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cho Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh về đào tạo, nghiên cứu trong lĩnh vực công nghệ vi mạch, công nghệ sinh học và môi trường, trí tuệ nhân tạo...

Trên cơ sở phân tích và ý kiến của đại diện các bộ, ngành, tại buổi làm việc, Thủ tướng Chính phủ nêu bật vị trí, vai trò, tầm vóc và những kết quả đạt được trong đào tạo, nghiên cứu, xây dựng, trưởng thành của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh sau 28 năm thành lập. Thủ tướng khẳng định những kết quả tích cực đó thể hiện sự quan tâm, sát sao của các thế hệ lãnh đạo nhà trường; sự nỗ lực, phấn đấu, quyết tâm của tập thể cán bộ, nhà khoa học, giảng viên, người lao động, học viên, sinh viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Phân tích những khó khăn, thách thức thời gian tới, Thủ tướng Chính cho rằng, xây dựng Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh thuộc nhóm 100 cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á vào năm 2030 là yêu cầu khách quan, nhằm kiến tạo động lực tăng trưởng mới, không gian phát triển mới, nhanh và bền vững cho vùng Đông Nam Bộ và phía Nam nói riêng và cả nước nói chung thông qua các hoạt động đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, gắn kết và phục vụ cộng đồng. Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, đào tạo và nghiên cứu là nhiệm vụ xương sống của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Do đó, Trường phải bám sát yêu cầu phát triển của đất nước và của vùng để đào tạo; thúc đẩy nghiên cứu, nhất là đối với những vấn đề vướng mắc trong thực tiễn và những vấn đề mới nổi, vấn đề mang tính dự báo để tìm lời giải.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh phải sử dụng hiệu quả nguồn lực con người; thực hiện thương mại hóa các sản phẩm của Trường; tổ chức quản trị Trường khoa học, hiệu quả, tiết kiệm, phù hợp, có trọng tâm, trọng điểm; khẩn trương hoàn thành quy hoạch phát triển Trường; xây dựng và đề xuất cơ chế, chính sách hoạt động của trường phù hợp với cơ chế kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó có hợp tác công tư trong thực hiện một số chương trình, dự án cụ thể; nghiên cứu xây dựng trường đại học dân lập phi lợi nhuận… Đối với các đề xuất, kiến nghị của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Thủ tướng Chính phủ nhất trí xem xét giải quyết; giao các nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương phối hợp với Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh xử lý, hoàn thành trước tháng 6-2024./.

Thùy Linh (tổng hợp)