* Ngày 14-5-2022, tại phiên họp với Tổng thống Joe Biden, Thủ tướng Phạm Minh Chính cảm ơn sự tiếp đón trọng thị và nồng ấm của Hoa Kỳ. Nhìn lại chặng đường 45 năm qua, hợp tác ASEAN - Hoa Kỳ đã có những bước tiến dài, đóng góp quan trọng vào thúc đẩy đối thoai, xây dựng lòng tin và duy trì hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển ở khu vực.

Trước những biến động phức tạp, khó lường hiện nay của tình hình quốc tế, khu vực, Thủ tướng nhấn mạnh cần tiếp tục thúc đẩy đối thoại chân thành trên cơ sở lòng tin và trách nhiệm, đoàn kết, chung tay hợp tác, kiểm soát bất đồng, thượng tôn pháp luật, góp phần hiện thực hoá một thế giới hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển thịnh vượng.

Thủ tướng bày tỏ mong muốn các nước lớn, những đối tác của ASEAN, có thể đưa quan hệ đi vào ổn định, cạnh tranh lành mạnh và có trách nhiệm, đồng thời tham gia đóng góp cho khu vực trên tinh thần minh bạch, xây dựng, tôn trọng vai trò trung tâm của ASEAN, tham vấn đầy đủ với ASEAN, tôn trọng luật pháp quốc tế, đóng góp cho hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực và trên thế giới.

Việt Nam tái khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông, nhấn mạnh giải quyết hòa bình mọi tranh chấp, khác biệt, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước UNCLOS 1982. Thủ tướng hoan nghênh các đối tác ủng hộ ASEAN thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.

- Tại phiên thảo luận về vấn đề an ninh biển và phòng chống COVID-19, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hoan nghênh các sáng kiến của Hoa Kỳ về tăng cường hợp tác biển với khu vực. Thủ tướng cũng nhấn mạnh tất cả các quốc gia, bao gồm các nước ASEAN và Hoa Kỳ, chia sẻ tầm quan trọng và lợi ích trong việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, tuyến giao thương hàng hải huyết mạch của thế giới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cảm ơn Hoa Kỳ hỗ trợ Việt Nam ứng phó hiệu quả với đại dịch, trong đó có cung ứng vaccine cho Việt Nam. Giới thiệu những thành tựu của Việt Nam trong kiểm soát dịch, phục hồi kinh tế, Thủ tướng đề cao xây dựng cách tiếp cận toàn cầu trong giải quyết các vấn đề toàn cầu. Thủ tướng cũng nhấn mạnh đại dịch đã ảnh hưởng tới toàn dân nên cần có cách tiếp cận toàn dân, coi sức khoẻ và tính mạng của người dân là ưu tiên trên hết và đặt người dân là trung tâm, chủ thể trong ứng phó đại dịch và thúc đẩy phục hồi.

Thủ tướng Chính phủ đề nghị Hoa Kỳ tiếp tục giúp đỡ các nước ASEAN phòng, chống dịch bệnh, nhất là chuyển giao công nghệ trong sản xuất vắc-xin và thuốc điều trị, nâng cao năng lực y tế và chất lượng nhân lực y tế; đồng thời, hỗ trợ các nước ASEAN và Việt Nam quan tâm, chăm sóc, trợ giúp những nhóm yếu thế bị ảnh hưởng bởi COVID-19.

Thủ tướng cũng mong Hoa Kỳ triển khai hiệu quả hơn nữa hợp tác trong khuôn khổ quan hệ Đối tác Mê Công - Hoa Kỳ, góp phần bảo đảm chất lượng phát triển, hỗ trợ phát triển đồng đều và bền vững tại khu vực. Thủ tướng đồng thời đề cao nỗ lực của các nước, hợp tác ứng phó biến đổi khí hậu, thông qua chuyển đổi cơ cấu kinh tế, áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật, phát triển năng lượng tái tạo, thúc đẩy chuyển đổi năng lượng sạch, xây dựng hạ tầng chất lượng cao, hướng tới phát triển xanh và bền vững.

- Phát biểu tại phiên họp với các bộ trưởng nội các do Phó Tổng thống Harris chủ trì, Thủ tướng Phạm Minh Chính mong Hoa Kỳ triển khai hiệu quả hợp tác trong khuôn khổ quan hệ Đối tác Mê Công - Hoa Kỳ, góp phần bảo đảm chất lượng phát triển, hỗ trợ phát triển đồng đều và bền vững. Thủ tướng đồng thời đề cao nỗ lực của các nước, hợp tác ứng phó biến đổi khí hậu, thông qua chuyển đổi cơ cấu kinh tế, áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật, phát triển năng lượng tái tạo, thúc đẩy chuyển đổi năng lượng sạch, xây dựng hạ tầng chất lượng cao, hướng tới phát triển xanh và bền vững.

Kết thúc hội nghị, lãnh đạo các nước thông qua Tuyên bố Tầm nhìn chung phản ánh những kết quả đạt được trong 45 năm qua và đề ra định hướng tương lai.

** Cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính có cuộc gặp Thủ tướng Lào Phankham Viphavanh; tiếp Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken và Cố vấn An ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan.

- Tại cuộc gặp với Thủ tướng Lào Phankham Viphavanh. Thủ tướng Phạm Minh Chính trân trọng chuyển lời thăm hỏi chân tình và thân thiết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; Ủy viên Bộ Chính trị: Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tới Thủ tướng Phankham Viphavanh và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước Lào anh em; chúc mừng những kết quả tích cực của Lào trong ứng phó với dịch bệnh COVID-19 và mở cửa trở lại; đánh giá cao quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa hai nước cả trong khuôn khổ hợp tác song phương, cũng như tại các diễn đàn khu vực và quốc tế. 

Hai Thủ tướng bày tỏ vui mừng về sự phát triển vững chắc của mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào. Hai Thủ tướng nhất trí tiếp tục phối hợp thực hiện hiệu quả các thỏa thuận giữa hai Đảng, hai Chính phủ; duy trì trao đổi đoàn, tiếp xúc cấp cao thường xuyên; thúc đẩy triển khai các dự án hợp tác trọng điểm; phối hợp triển khai tốt các hoạt động trong khuôn khổ “Năm Đoàn kết Hữu nghị Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam 2022” chào mừng 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (5-9-1962) và 45 năm ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam - Lào (18-7-1977)…

Trao đổi về một số vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, hai bên nhất trí tiếp tục phối hợp chặt chẽ và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, nhất là tại Liên hợp quốc, ASEAN và các cơ chế hợp tác tiểu vùng; góp phần duy trì đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN trước những thách thức hiện nay ở khu vực và trên thế giới.

Cũng trong thời gian ở Washington DC tham dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có các cuộc gặp ngắn bên lề hội nghị với Tổng thống Indonesia Joko Widodo, Thủ tướng Malaysia Dato' Sri Ismail Sabri Bin  Yaakob và Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chano-cha để thúc đẩy các nội dung hợp tác song phương quan trọng với từng nước, cũng như trao đổi về một số vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

- Tại buổi tiếp Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chúc mừng Hoa Kỳ đã ứng phó kịp thời với đại dịch COVID-19 và đưa cuộc sống trở lại bình thường một cách thành công với minh chứng sống động là việc tổ chức Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ tại Thủ đô Washington DC, trong đó Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cũng như cá nhân Ngoại trưởng Blinken đóng vai trò rất quan trọng. Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Hoa Kỳ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam, đồng thời đánh giá cao chính sách của Hoa Kỳ ủng hộ Việt Nam mạnh, độc lập, thịnh vượng…

Ngoại trưởng Blinken tái khẳng định Hoa Kỳ ủng hộ Việt Nam mạnh, độc lập, thịnh vượng; bày tỏ nhất trí với đánh giá của Thủ tướng Phạm Minh Chính về những bước tiến tích cực và tiềm năng của quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Ngoại trưởng Blinken cũng đã trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Hai bên nhất trí nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, tự do, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển trong khu vực và trên thế giới.

- Tại buổi tiếp Cố vấn An ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã cảm ơn sự đón tiếp trọng thị của Chính phủ Hoa Kỳ dành cho Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam. Thủ tướng đánh giá cao vai trò và nỗ lực của Hội đồng An ninh quốc gia Hoa Kỳ trong việc phối hợp với các nước ASEAN tổ chức Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ, qua đó thể hiện cam kết mạnh mẽ của chính quyền Tổng thống Joe Biden đối với ASEAN và khu vực…

Cố vấn An ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan đánh giá cao các hoạt động của Thủ tướng Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam nhân dịp dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ, thăm và làm việc tại Hoa Kỳ. Ông Sullivan khẳng định Hoa Kỳ tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ cũng như sự khác biệt về hệ thống chính trị giữa Hoa Kỳ và các nước đối tác; đồng thời nhấn mạnh Hoa Kỳ coi trọng quan hệ với Việt Nam, đánh giá cao khả năng giải quyết các thách thức của Việt Nam…

Tại buổi tiếp, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Cố vấn An ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan cũng đã trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, hai bên nhất trí về vai trò trung tâm của ASEAN trong ứng phó với các vấn đề khu vực, cũng như trong nỗ lực của Hoa Kỳ tăng cường hợp tác với châu Á - Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển trong khu vực và trên thế giới.

*** Ngày 15-5-2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã thăm, phát biểu và dự tọa đàm chính sách tại Đại học Harvard, thành phố Boston, bang Massachusetts; tiếp Đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ về khí hậu John Kerry; gặp Giám đốc Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và thăm nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh từng làm việc tại thành phố Boston, Hoa Kỳ./.

Trung Duy (tổng hợp)