Anh N.V.T (39 tuổi, trú tại tỉnh Lâm Đồng) làm nghề xây dựng đã 10 năm nay và có thói quen xông nhà mới xây với mong muốn mang lại may mắn cũng như vượng khí cho ngôi nhà. Nguyên liệu dùng để xông nhà được anh mua tại các tiệm thuốc bắc có dạng bột kèm thêm một số loại cây cỏ, xác ve sầu có rắc bột màu đỏ hoặc vàng để đốt và đi vòng quanh nhà…

Ngày 14-5, anh N.V.T đến Bệnh viện Đại học Y dược Thành phố Hồ Chí Minh trong tình trạng nguy cấp với các biểu hiện như sốt, đau bụng, nôn ói liên tục, yếu liệt tứ chi, suy kiệt, bụng trướng. Trước đó, anh cũng đi điều trị ở nhiều bệnh viện khác nhau, thậm chí sang cả Singapore nhưng bệnh tình không thuyên giảm.

Tại Khoa Nội cơ xương khớp (Bệnh viện Đại học Y dược Thành phố Hồ Chí Minh) các bác sĩ đánh giá người bệnh có dấu hiệu của nhiễm trùng, xơ gan, nguy cơ xuất huyết do giảm tiểu cầu, suy dinh dưỡng nặng nghi ngờ do ngộ độc thạch tín (asen). Các mẫu máu, nước tiểu, tóc, móng tay của người bệnh được đưa đi xét nghiệm và cho kết quả bất ngờ: nồng độ thạch tín trong tóc, móng tay của bệnh nhân cao hơn 300-500 lần so với thông thường. Tiến sĩ, bác sĩ Cao Thanh Ngọc, Trưởng Khoa Nội cơ xương khớp cho biết: “Ở Việt Nam nguồn thuốc điều trị nhiễm độc thạch tín (asen) rất khan hiếm nên chúng tôi đã quyết định liên lạc với Bệnh viện Taipei Veterans General bởi đây là một trong những bệnh viện có chuyên ngành độc chất rất phát triển”.

Sau khi điều trị giảm triệu chứng như đau, tê, châm chích, dị cảm, kiểm soát bệnh nền xơ gan - viêm gan siêu vi B, bổ sung dinh dưỡng nâng tổng trạng, bệnh nhân N.V.T được chuyển sang Khoa Chống độc (Bệnh viện Taipei Veterans General). Tại đây các bác sĩ đã loại bỏ thạch tín ra khỏi cơ thể bệnh nhân bằng phương pháp chelation - dùng các loại thuốc có thể kết nối với kim loại nặng để chất độc có thể được loại bỏ ra khỏi cơ thể bằng đường tiểu. Hơn một tháng sau khi chuyển sang Đài Loan, bệnh nhân được xuất viện và về nước tiếp tục điều trị tại Bệnh viện Đại học Y dược Thành phố Hồ Chí Minh. Hiện anh N.V.T đã có thể sinh hoạt và làm việc gần như bình thường. Khoảng cuối tháng 8, người bệnh sẽ qua Đài Loan tái khám, kiểm tra hiệu quả điều trị thuốc chelation và đánh giá sức khỏe toàn diện để quyết định kế hoạch điều trị và theo dõi sắp tới.

Thạch tín (hay còn gọi là asen) là một kim loại nặng, có 2 dạng: Thứ nhất là thạch tín hữu cơ (nằm trong thực vật và mô thịt động vật), loại thạch tín này thường vô hại đối với con người; Thứ hai là thạch tín vô cơ tích tụ trong đất đá hoặc hòa tan vào nước. Độc tính của thạch tín vô cơ cao gấp 4 lần thuỷ ngân, được công nhận là các chất gây ung thư nhóm một. Thạch tín và các hợp chất của thạch tín được sử dụng làm thuốc trừ dịch sâu, thuốc diệt cỏ và trong sản xuất các hợp kim.

Nếu bị nhiễm độc thạch tín dần dần, mỗi ngày tích tụ một ít, tuỳ theo mức độ bị nhiễm và thể trạng của mỗi người, có thể xuất hiện nhiều bệnh nguy hiểm từ nhẹ đến nặng như: rụng tóc, buồn nôn, sút cân, giảm trí nhớ, làm rối loạn sắc tố da, sừng hóa gan bàn tay, gan bàn chân, gây hoại tử các vết loét ở tay, chân, ung thư thậm chí tử vong.

Ngoài ra, thạch tín không chỉ tồn tại trong nước mà còn có mặt trong không khí, trong đất, thực phẩm và rất dễ xâm nhập vào cơ thể con người. Thạch tín đi vào vào cơ thể con người qua 3 đường chính là hô hấp, tiêu hóa và qua da. Khi vượt quá ngưỡng an toàn thì thạch tín trong thực phẩm, nước uống hoặc không khí sẽ trở thành chất độc gây nguy hiểm.

Tuy nhiên, ở cấp độ bình thường, mỗi ngày chúng ta đều nạp vào cơ thể một lượng asen nhất định nhưng liều lượng cực kỳ thấp và không gây ra bất kỳ tác động ngộ độc cấp tính nào đối với cơ thể.
Các bác sĩ khuyến cáo: “Người dân không nên sử dụng những chế phẩm hay thuốc men không rõ nguồn gốc, không nên lạm dụng bất cứ đồ vật hay món ăn gì như dùng thường xuyên 1 món ăn, uống lâu dài một loại thực phẩm chức năng khi chưa biết rõ chính xác thành phần bên trong.

Nếu có các triệu chứng của bệnh thì nên đến bệnh viện để khám và điều trị bằng những thuốc đã được nghiên cứu, kiểm chứng rõ ràng về hiệu quả, độ an toàn cũng như liều lượng chuẩn xác. Bởi, khi một chất với liều nhỏ có thể là thuốc chữa bệnh nhưng liều cao lại là thuốc độc gây chết người”./.