Vai trò của hệ giá trị, bản sắc văn hóa, con người trong phát triển kinh tế - xã hội hiện nay

Đối với dân tộc Việt Nam, trong suốt chiều dài lịch sử đã cho thấy, văn hóa là “ngọn lửa” thổi bùng sức mạnh nội sinh, là yếu tố hết sức quan trọng bảo đảm cho sự phát triển được hài hòa, cân đối, bền vững. Bản sắc văn hóa, con người Việt Nam luôn thể hiện những giá trị như tính dân tộc, tính nhân văn, ý thức cộng đồng, tính khoan dung, nhân ái. Đó cũng là cơ sở hình thành nhân sinh quan tốt đẹp, hướng thiện trong xem xét sự vật, hiện tượng tự nhiên, xã hội và con người. Thêm vào đó, bản sắc văn hóa được bồi đắp theo thời gian, trong những giai đoạn thăng trầm, còn thể hiện rõ nét ở lòng yêu nước; tinh thần đoàn kết, gắn bó trong các quan hệ cá nhân - gia đình - làng xã - đất nước; lòng nhân ái, khoan dung, trọng nghĩa tình, đạo lý; sự cần cù, sáng tạo trong lao động; tinh tế trong ứng xử… Tất cả cùng hòa quyện, thống nhất tạo nên nền tảng vững chắc, là bệ đỡ cho sự tồn tại, phát triển của dân tộc.

Thời kỳ nào cũng thế, quản lý và phát triển xã hội muốn thành công không thể không dựa vào văn hóa. Trong bối cảnh hiện nay, vấn đề khai thác, phát huy tối đa tiềm năng giá trị, bản sắc văn hóa và nguồn lực con người ngày càng cấp thiết; là yếu tố then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội ở bất kỳ quốc gia, xã hội nào, bên cạnh những nguồn lực khác, như lao động, vốn, kỹ thuật và tài nguyên thiên nhiên... Tiềm năng sáng tạo, kiến thiết xã hội vô cùng mạnh mẽ của văn hóa đến từ nhiều yếu tố, trong đó, đặc biệt là sức mạnh nội sinh của ý chí tự lực, tự cường, của trí tuệ, tâm hồn, đạo lý, lối sống,… của mỗi cá nhân và của cả cộng đồng. Nhìn chung, vai trò của giá trị, bản sắc văn hóa, con người được thể hiện ở một số nội dung cơ bản sau:

Thứ nhất, bản sắc văn hóa đóng vai trò then chốt trong củng cố ý thức, hun đúc, bồi đắp lòng tự hào, tự tôn dân tộc và chứa đựng những giá trị cốt lõi con người Việt Nam. Bên cạnh đó, văn hóa cũng là nền tảng để tiếp tục phát huy tính sáng tạo của dân tộc trong quá trình hội nhập quốc tế, hướng tới sự đa dạng, phong phú về bản sắc, không đơn điệu, cùng khuôn mẫu. Ngày nay, quá trình hội nhập quốc tế tạo điều kiện để các nền văn hóa, các dân tộc được giao lưu, hợp tác và phát triển; tuy nhiên, sự “đồng hóa các hệ thống giá trị và tiêu chuẩn, đe dọa làm suy kiệt khả năng sáng tạo của các nền văn hóa, nhân tố hết sức quan trọng đối với sự tồn tại lâu dài của cả nhân loại”⁽²⁾. Theo đó, phải “Khẩn trương triển khai phát triển có trọng tâm, trọng điểm ngành công nghiệp văn hóa và dịch vụ văn hóa trên cơ sở xác định và phát huy sức mạnh mềm của văn hóa Việt Nam”⁽³⁾; đồng thời, việc tạo ra sự đa dạng văn hóa sẽ mang lại nguồn tài nguyên quý báu cho nhân loại, phác họa thế giới phong phú về nghệ thuật, tín ngưỡng, cách sống,…; khơi gợi lòng tự hào, tinh thần đoàn kết dân tộc, đồng thời định hướng cuộc sống cho mỗi cá nhân, giảm thiểu căng thẳng xã hội; có sức “đề kháng” trước sự xuyên tạc văn hóa và xung đột văn hóa.

Thứ hai, hệ thống di sản, các giá trị văn hóa là “tài sản” vô giá, vô tận đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Thiếu nền tảng tinh thần tiến bộ và lành mạnh thì không thể mang lại sự phát triển ổn định, bền vững, theo đó, Nghị quyết số 33-NQ/TW, của Bộ Chính trị, ngày 9-6-2014, “Về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” nhấn mạnh: Xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến Chân - Thiện - Mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học. Khi văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh quan trọng thì sự phát triển bền vững và công cuộc bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh sẽ được bảo đảm. Đại hội XIII của Đảng cũng chỉ rõ: “Phát triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa, con người Việt Nam thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc”⁽⁴⁾. Do vậy, phát triển bền vững phải nhằm mục tiêu văn hóa, vì xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, con người phát triển toàn diện.

Thứ ba, văn hóa là mục tiêu cốt lõi của sự phát triển; có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc bồi dưỡng, phát huy nhân tố con người. Bản chất của văn hóa là sáng tạo, đổi mới để vươn tới các giá trị phổ quát, đó là Chân - Thiện - Mỹ; hun đúc tinh thần nhân văn cho con người, đem hạnh phúc đến cho mỗi người. Công cuộc phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta cũng nhằm mục tiêu  vì hạnh phúc của nhân dân. Từ khi thực hiện đổi mới đến nay, Đảng ta nhất quán phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, giải quyết hài hòa các mối quan hệ giữa kinh tế với văn hóa, với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, hài hòa giữa lợi ích cá nhân và lợi ích xã hội. Điều đó có nghĩa, văn hóa phải thẩm thấu vào trong tổ chức và từng hoạt động của nền kinh tế - xã hội, trở thành nền tảng tinh thần bảo đảm phát triển bền vững.

Thứ tư, văn hóa là nền tảng, cơ sở và động lực, nguồn lực cho sự phát triển bền vững đất nước hiện nay. Thực tế, sự phát triển của một quốc gia không đơn thuần chỉ dựa vào điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên, bởi chúng đều có hạn và có thể bị khai thác cạn kiệt; yếu tố quyết định cho sự phát triển chính là các giá trị văn hóa, sức mạnh con người. Chỉ khi khai thác được các giá trị văn hóa một cách bền vững; chỉ khi phát huy được sức mạnh con người trong mọi lĩnh vực thì các yếu tố mang tính thời đại tác động đến sự phát triển, như khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo,… sẽ được phát huy tối đa. Rõ ràng, trong thời kỳ hiện nay, văn hóa đã cho thấy các giá trị to lớn cả về khía cạnh tinh thần và kinh tế, trong đó nổi bật là các ngành công nghiệp văn hóa. Các giá trị cốt lõi cơ bản của con người cũng được đề cao trên khía cạnh phẩm chất đạo đức, lý tưởng cách mạng, ý thức trách nhiệm với gia đình, xã hội, với nhiệm vụ nâng cao tầm vóc, vị thế đất nước bên cạnh các tố chất về năng lực, trình độ,… Rõ ràng, nguồn lực con người là tiềm năng sáng tạo vô tận nằm trong trí tuệ, tâm hồn, đạo đức, nhân cách, ý thức của mỗi cá nhân và cộng đồng; có khả năng tái sinh và tự sinh, không cạn kiệt; có vai trò quyết định đến hiệu quả sử dụng các nguồn lực khác.

Trên cơ sở kế thừa tinh thần Đề cương về văn hóa Việt Nam (năm 1943), quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết số 03-NQ/TW, ngày 16-7-1998, của Hội nghị Trung ương 5 khóa VIII, về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”; Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 9-6-2014, của Hội nghị Trung ương 9 khóa XI, “Về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”, sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đã có chuyển biến tích cực, đạt được những kết quả quan trọng. Cụ thể, “nhận thức về văn hóa, xã hội, con người ngày càng toàn diện, sâu sắc hơn. Các lĩnh vực, loại hình, sản phẩm văn hóa phát triển ngày càng đa dạng, đáp ứng nhu cầu mới, nhiều mặt của đời sống xã hội. Nhiều giá trị văn hóa truyền thống và di sản văn hóa được kế thừa, bảo tồn và phát huy”⁽⁵⁾, góp phần quan trọng trong việc quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam đến với bạn bè thế giới. Tựu chung, để giữ gìn, phát huy hiệu quả giá trị, bản sắc văn hóa dân tộc, nguồn lực con người, phục vụ quá trình phát triển, phải chú trọng xem xét, nghiên cứu, ban hành những định hướng, chiến lược phù hợp với bối cảnh hiện nay.

Khái quát các yếu tố xác định hệ giá trị văn hóa, con người Việt Nam hiện nay

Để xác định và khai thác, phát huy giá trị, bản sắc văn hóa, con người Việt Nam, cần dựa trên những tiêu chí khoa học được đúc rút từ lý luận và thực tiễn, từ truyền thống đến hiện đại, được xác định thống nhất, phù hợp trong tổng thể hệ giá trị quốc gia - dân tộc⁽⁶⁾. Cụ thể:

Một là, về giá trị, bản sắc văn hóa Việt Nam thời kỳ mới.

Hệ giá trị văn hóa của nhân dân ta luôn bao hàm các chuẩn mực cốt lõi, được định hình và thể hiện xuyên suốt trong dòng chảy của lịch sử, bao gồm tính dân tộc, dân chủ, nhân văn, khoa học⁽⁷⁾. Đây là những yếu tố cơ bản tạo nên một nền văn hóa tiến tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thấm đẫm tính nhân văn, vừa truyền thống, vừa hiện đại; nền văn hóa ấy hàm chứa những giá trị thiêng liêng, đáng trân quý và có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự hưng thịnh, trường tồn của đất nước ta, cụ thể:

Thứ nhất, tính dân tộc của văn hóa nhìn chung được biểu hiện thông qua các thông điệp, nội dung có ẩn chứa, phản ánh những mong muốn, khát vọng, giá trị tinh thần, tư tưởng chung của toàn thể dân tộc trong đời sống thường nhật. Đối với dân tộc Việt Nam, đó chính là khát vọng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, khát vọng được chung sống trong hòa bình, “được ấm no, hạnh phúc”,…  Theo thời gian, những giá trị này dần trở thành lý tưởng sống, mục đích trong hành động, cống hiến của các thế hệ. Đơn cử, quan niệm, tư tưởng quốc gia - dân tộc, tình yêu quê hương, đất nước trong giá trị bản sắc văn hóa Việt Nam có thể được nhận diện một cách rất rõ nét, sâu sắc qua tục ngữ, ca dao, các tác phẩm văn học, nghệ thuật được gìn giữ, lưu truyền; qua các nếp sinh hoạt, phong tục, tập quán, lễ hội trong đời sống của người Việt hàng ngàn năm được duy trì, phục dựng,…

Bên cạnh đó, tính dân tộc của văn hóa còn bao hàm tính đại chúng, thể hiện ở mục đích phục vụ đông đảo quần chúng nhân dân, tạo nền tảng tinh thần cho xã hội. Các loại hình văn hóa - nghệ thuật, các lễ hội, hệ thống thiết chế, di sản văn hóa,… được gìn giữ và lưu truyền như chèo, tuồng, cải lương, ca trù, ví, giặm, hát then, nhã nhạc cung đình Huế, cồng chiêng Tây Nguyên,… thường do chính người dân dày công sáng tạo và vun đắp; ngược lại, đến lượt mình, các giá trị đó phát huy tác dụng, quay lại phục vụ đời sống nhân dân. Thứ hai, tính dân chủ thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội chủ nghĩa. Về bản chất, dân chủ là một giá trị lịch sử, tồn tại và phát triển dưới nhiều hình thức khác nhau, tuy nhiên, bất kỳ hình thức dân chủ nào cũng phải đáp ứng yêu cầu mang tính nhân văn, giá trị phổ biến chung của nhân loại được kết tinh trong văn hóa. Cùng với đó, quyền lực của nhân dân trong hệ thống chính trị được xem là thước đo trình độ văn hóa, bởi tính dân chủ trước hết thể hiện trong mối quan hệ với vai trò của nhân dân và vai trò của nhân dân to lớn bao nhiêu thì văn hóa dân chủ càng ở trình độ cao bấy nhiêu.

Thứ ba, tính nhân văn là một giá trị cao quý của dân tộc Việt Nam, được vun đắp, gìn giữ trong tâm tưởng, ý thức của cộng đồng qua nhiều thế hệ; là sợi dây kết nối các giá trị, thế hệ khác nhau, là một trong những cội nguồn sức mạnh đất nước. Tính nhân văn biểu hiện nổi bật ở những phẩm chất, như giàu lòng nhân ái; giàu tình yêu quê hương, đất nước; tinh thần quật cường chống giặc ngoại xâm; khát vọng vươn lên vì hạnh phúc của nhân dân, phồn vinh của đất nước,... Tất cả đều là những giá trị mà mỗi cá nhân trong cộng đồng bộc lộ qua lối sống, sinh hoạt hằng ngày; đồng thời qua các mối quan hệ xã hội, sự ứng xử hài hòa của con người với con người, với tự nhiên. Thêm vào đó, tính nhân văn thể hiện ở việc các quan hệ xã hội đều được coi trọng, đề cao những chuẩn mực văn hóa, văn minh; là xã hội an toàn, hòa bình, tiến bộ, luôn hướng đến việc đáp ứng nhu cầu chính đáng của các tầng lớp nhân dân, được thể hiện cụ thể trong những chủ trương, đường lối, hệ thống luật pháp,…

Thứ tư, tính khoa học của văn hóa nước ta thể hiện ở sự đúng đắn và ưu việt trong quá trình hình thành, chặng đường phát triển và vai trò thực tiễn của chính yếu tố văn hóa. Ngược về lịch sử, khi đất nước ta chìm đắm trong thời kỳ phong kiến và thực dân, nhiều phong tục, tập quán lạc hậu, không phù hợp kéo lùi sự phát triển, ngăn cản đất nước đi lên, nhiều vấn đề, tệ nạn xã hội được chỉ ra trong các tác phẩm của Nam Cao, Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố,… cho thấy, chỉ bằng cách thay đổi những hủ tục lạc hậu, không phù hợp của văn hóa thì mới giúp đất nước phát triển. Tính khoa học còn biểu hiện cụ thể ở việc gắn chặt và luôn song hành và phục vụ chính trị, phục vụ cách mạng và luôn được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, hướng tới mục tiêu vì con người của nền văn hóa dân tộc ta; đồng thời, từ khi giành được độc lập, văn hóa của đất nước luôn hướng đến những giá trị văn minh, từng bước loại bỏ yếu tố lạc hậu, góp phần hình thành một nền văn hóa mới xã hội chủ nghĩa.

Hai là, về chuẩn mực con người Việt Nam thời kỳ mới.

Hệ giá trị con người thời kỳ mới cần có sự kết hợp những giá trị truyền thống được đúc kết từ ngàn xưa, đó là lòng yêu nước, đoàn kết, tự cường, nhân nghĩa với những giá trị mới hình thành trong quá trình phát triển, đổi mới và hội nhập, bao gồm: trách nhiệm, trung thực, kỷ cương, năng động, sáng tạo và hội nhập⁽⁸⁾. Tuy nhiên, chuẩn mực đạo đức cơ bản của con người Việt Nam vẫn luôn tuân theo các quy tắc sống Chân - Thiện - Mỹ; cũng như qua tiểu hệ thống chuẩn mực tôn giáo, tín ngưỡng đúng đắn, phù hợp.

Con người là yếu tố có tính chiến lược, trung tâm, mục tiêu của mọi chủ trương, chính sách phát triển đất nước; là nguồn lực, động lực trong xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc, thể hiện giá trị tốt đẹp của chế độ xã hội chủ nghĩa mà dân tộc ta đang xây dựng. Đại hội XIII của Đảng đã xác lập những quan điểm, chủ trương nhất quán trong bảo đảm an ninh con người, xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh nhằm hiện thực hóa đích đến cuối cùng là đem lại cuộc sống bình yên, ấm no, hạnh phúc cho nhân dân. Mặt khác, con người là chủ thể sáng tạo nên những giá trị vật chất và tinh thần của xã hội, nhưng gia đình lại là nơi khởi nguồn sinh ra con người, là môi trường đầu tiên nuôi dưỡng, hình thành nhân cách, đạo đức, trí tuệ, thể chất, tâm hồn… của con người, do đó, muốn hiện thực hóa khát vọng của dân tộc, xây dựng những hệ giá trị văn hóa trong thời kỳ mới phải gắn liền với việc xây dựng, giữ gìn, phát huy hệ giá trị gia đình; xây dựng chuẩn mực con người không tách rời với xây dựng hệ giá trị gia đình, hệ giá trị văn hóa và hệ giá trị quốc gia nhằm xác định một tổng thể các giá trị tin cậy với chuẩn mực lý tưởng về con người, khơi dậy ý chí phát triển, định hướng để từng cá nhân và toàn xã hội phát triển lành mạnh, phát huy tối đa tiềm năng, thu hút ngoại lực và tinh hoa văn hóa, văn minh nhân loại, thực hiện thành công mục tiêu, kỳ vọng đặt ra.

Một số đề xuất, gợi mở trong xây dựng, phát huy giá trị, bản sắc văn hóa, con người Nha Trang hiện nay

Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh, cần “lấy giá trị văn hóa, con người Việt Nam là nền tảng, sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững”⁽⁹⁾; đồng thời “tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại phù hợp với thực tiễn Việt Nam, đồng thời chủ động nâng cao "sức đề kháng" của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thanh, thiếu niên đối với các văn hóa phẩm ngoại lai độc hại; từng bước đưa văn hóa Việt Nam đến với thế giới”⁽¹⁰⁾. Bên cạnh đó, chủ động, tích cực “mở rộng hợp tác văn hóa với các nước, thực hiện đa dạng các hình thức văn hóa đối ngoại, đưa các quan hệ quốc tế về văn hóa đi vào chiều sâu, đạt hiệu quả thiết thực; tiếp nhận có chọn lọc tinh hoa văn hóa thế giới, làm phong phú thêm văn hóa dân tộc”⁽¹¹⁾. Theo đó, thời gian tới, thành phố Nha trang cần chú trọng xây dựng, phát huy các giá trị bản sắc văn hóa, con người theo các tiêu chí phù hợp bối cảnh mới dựa trên những nội dung cơ bản sau:

Thứ nhất, cần “tập trung nghiên cứu, xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người Việt Nam gắn với giữ gìn, phát triển hệ giá trị gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới”⁽¹²⁾; xây dựng các tiêu chí, chuẩn mực giá trị, bản sắc văn hóa, con người theo hệ thống chuẩn mực chung của cả nước và những nét đặc sắc riêng có của văn hóa, con người thành phố Nha Trang, trong đó, đặc biệt chú trọng truyền thống văn hóa lâu đời của vùng đất Khánh Hòa nói chung và thành phố Nha Trang nói riêng, là nơi nuôi dưỡng những người con thuần hậu, hiền hòa, thân thiện, bao dung; cũng là nơi được nhiều danh nhân yêu mến, như nhà bác học Alexandre Yersin chọn làm quê hương thứ hai để sống cuộc đời đầy ý nghĩa, có nhiều đóng góp lớn trong nghiên cứu khoa học cho thế giới…

Thứ hai, chú trọng tính dân tộc, khoa học, đại chúng, nhân văn trong xây dựng bản sắc văn hóa, con người Nha Trang thời kỳ đổi mới theo tinh thần có kế thừa và phát triển, góp phần vào chiến lược xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam.

Đặc biệt chú trọng tính khoa học, có sự kế thừa các giá trị tích cực và loại bỏ những tư duy, nội dung lạc hậu; đồng thời đặt văn hóa trong mối quan hệ biện chứng với các lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt là với phát triển kinh tế, tránh việc hình thành lối sống thực dụng, xã hội hưởng thụ… Thường xuyên quan tâm xây dựng văn hóa trong kinh tế, văn hóa kinh doanh, doanh nghiệp, doanh nhân với các chuẩn mực trung thực, tôn trọng chữ tín, trách nhiệm; thực hiện những giải pháp đột phá nhằm ngăn chặn có hiệu quả sự xuống cấp về đạo đức, lối sống, đẩy lùi tiêu cực xã hội và các tệ nạn xã hội… trên địa bàn thành phố.

Thứ ba, đặc biệt coi trọng nhiệm vụ bảo tồn, kế thừa và phát huy các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, văn hóa truyền thống (bác học và dân gian) đã được các thế hệ con người Nha Trang sáng tạo và gìn giữ qua lịch sử hàng nghìn năm, như các lễ hội dân gian, mà tiêu biểu là lễ hội Tháp Bà, lễ hội cầu ngư của các ngư dân, lễ hội cung đình, những di tích lịch sử văn hóa có giá trị với hệ thống các đình, đền, chùa, tháp, miếu... vẫn còn tồn tại đến ngày nay, như Tháp Bà Ponagar, Nhà thờ Chánh tòa Nha Trang (nhà thờ Núi).... Đồng thời, đưa văn hóa thấm sâu vào các lĩnh vực đời sống xã hội. Tập trung kiến thiết nếp sống mới, những chuẩn mực văn hóa mới, xây dựng, phát triển và sáng tạo những giá trị văn hóa mới trên nền tảng bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, tính đa dạng, bản sắc văn hóa của các dân tộc, của các vùng, miền. Hướng các hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội tới giá trị chân - thiện - mỹ.

Thứ tư, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng cách mạng, năng động, sáng tạo, chung sức đồng lòng, quyết tâm đổi mới, cầu thị, trách nhiệm để hiện thực hóa khát vọng phát triển. Xây dựng con người Nha Trang phát triển toàn diện; có chuẩn mực con người mang các giá trị thể hiện đầy đủ tâm tư, nguyện vọng, tính cách, lối sống... của con người Nha Trang.

Thứ năm, gìn giữ, phát huy các phẩm chất chung của người Việt Nam, như lòng yêu nước nồng nàn, ý chí tự cường dân tộc, tinh thần đoàn kết, ý thức cộng đồng gắn kết cá nhân - gia đình - làng xã - Tổ quốc; lòng nhân ái, khoan dung, trọng nghĩa tình, đạo lý; đức tính cần cù, sáng tạo trong lao động; sự tinh tế trong ứng xử, tính giản dị trong lối sống... Đồng thời, thường xuyên đổi mới, sáng tạo, tìm tòi những cách thức, biện pháp khoa học, phù hợp với đặc điểm dân cư, trình độ phát triển kinh tế - xã hội ở Nha Trang, có cơ chế và giải pháp xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử truyền thống dân tộc với việc xây dựng nền văn hóa và con người mới tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong bối cảnh phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Hướng tới các giá trị văn hóa, con người Nha Trang vừa mang đặc trưng riêng, vừa mang bản sắc chung của văn hóa, con người Việt Nam.

Tóm lại, trong bối cảnh mới, cần tập trung nghiên cứu, xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người Nha Trang trong thời kỳ mới, góp phần xây dựng chiến lược phát triển thành phố theo hướng bền vững, vừa có nền kinh tế phát triển, vừa bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội, trong đó có công bằng về cơ hội thụ hưởng văn hóa, công bằng về cơ hội phát triển cho tất cả mọi người dân thành phố Nha Trang, thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Nha Trang lần thứ XVII, ­nhi­ệm kỳ 2020 - 2025, góp phần cùng cả nước thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng./.

------------------------

(1) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 202
(2) Fedrico Mayor: Diễn văn tại lễ phát động Thập niên thế giới phát triển văn hóa UNESCO, Pa-ri, 1998
(3) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 145
(4) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 115 - 116.
(5) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 64
(6) Xem: Kim Thoa: “Khát vọng và đích đến của toàn dân tộc”, Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày 7-11-2022, https://dangcongsan.vn/multimedia/mega-story/dua-he-gia-tri-quoc-gia-van-hoa-gia-dinh-va-chuan-muc-con-nguoi-viet-nam-vao-cuoc-song-623779.html
(7) Xem: Nguyễn Trọng Nghĩa: “Định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách và phát huy nguồn lực xây dựng nền văn hóa Việt Nam “Dân tộc, dân chủ, nhân văn và khoa học””, Tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 03-02-2023, https://www.tapchicongsan.org.vn/media-story/-/asset_publisher/V8hhp4dK31Gf/content/dinh-huong-hoan-thien-the-che-chinh-sach-va-phat-huy-nguon-luc-xay-dung-nen-van-hoa-viet-nam-dan-toc-dan-chu-nhan-van-va-khoa-hoc-
(8) Xem: Hồ Sĩ Quý: “Về vấn đề xây dựng chuẩn mực con người Việt Nam”, Tạp chí Tuyên giáo điện tử, ngày 26-12-2022, https://tuyengiao.vn/ve-van-de-xay-dung-chuan-muc-con-nguoi-viet-nam-147309
(9) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 216
(10) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 147
(11) Xem: Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 09-06-2014, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, “Về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”
(12) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 143