Thực tiễn công tác đánh giá cán bộ tại Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh thời gian qua

Những năm qua, công tác cán bộ nói chung, công tác đánh giá cán bộ nói riêng được Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Ninh và cấp ủy các cấp thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức, triển khai thực hiện nghiêm túc. Quán triệt tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Báo cáo số 133-BC/TU, ngày 31-3-2022, về Tổng kết 10 năm thực hiện Quy định số 01-QĐ/TU, ngày 3-6-2011, của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XVIII “Về việc các đồng chí tỉnh ủy viên đi công tác cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ” đánh giá, trong hơn 2 nhiệm kỳ Đại hội, các chỉ thị, nghị quyết, quy định của Đảng nói chung và của Tỉnh ủy nói riêng luôn được các cấp ủy quan tâm triển khai nghiêm túc, bảo đảm tính kế thừa, qua đó góp phần tích cực nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, nâng cao chất lượng đảng viên, cấp ủy viên. Bên cạnh đó, trên cơ sở văn bản của Trung ương, Ban Thường vụ Tỉnh ủy và cấp ủy các cấp đã xây dựng hệ thống văn bản để thực hiện, như Quyết định số 670-QĐ/TU, ngày 29-12-2017, của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc ban hành quy chế đánh giá cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý; Hướng dẫn số 05-HD/BTCTU, hướng dẫn số 06-HD/BTCTU của Ban Tổ chức Tỉnh ủy về việc kiểm điểm, đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm, đối với tổ chức đảng, đảng viên và tập thể, cá nhân cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp.

Một là, đánh giá cán bộ bằng thực tiễn đi công tác cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ.

Quy định số 01-QĐ/TU, ngày 3-6-2011, của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh khóa XVIII nêu rõ, các đồng chí Tỉnh ủy viên đi công tác cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ. Đây là một nội dung cơ bản, nhằm tạo lập mối quan hệ trách nhiệm, gần gũi với đảng viên và nhân dân ở cơ sở, góp phần củng cố mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, khắc phục tình trạng quan liêu, xa rời cơ sở; gắn kết thông tin phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, bảo đảm sát, đúng, trúng, kịp thời. Qua đó giúp tổ chức cơ sở đảng kịp thời nắm bắt được tình hình, chủ trương, chính sách mới của tỉnh thông qua những nội dung thông tin của các đồng chí cấp ủy.

Quá trình tổ chức thực hiện Quy định số 01-QĐ/TU trong 10 năm qua cho thấy các thuận lợi cơ bản là: 1- Tình hình an ninh - chính trị luôn ổn định, Bắc Ninh luôn nằm trong tốp đầu của cả nước về phát triển kinh tế, các hoạt động an sinh xã hội thường xuyên được quan tâm chăm lo, niềm tin trong Đảng và nhân dân ngày càng được nâng lên; 2- Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tổ chức hội nghị triển khai, quán triệt đến các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, cấp ủy các đảng bộ trực thuộc Tỉnh ủy, các ban chuyên môn của Tỉnh ủy. Giao Ban Tổ chức Tỉnh ủy chủ trì phối hợp tham mưu hướng dẫn thực hiện Quy định, trong đó xác định rõ trách nhiệm, nội dung đi cơ sở của các đồng chí Tỉnh ủy viên cũng như trách nhiệm của tổ chức đảng nơi các đồng chí cấp ủy về dự sinh hoạt chi bộ, phân công địa bàn phụ trách, xây dựng mẫu đăng ký đi dự sinh hoạt chi bộ cụ thể từng tháng - quý - năm, định hướng nội dung tập trung báo cáo sau mỗi kỳ dự sinh hoạt chi bộ.

Định kỳ hằng năm và sau mỗi nhiệm kỳ đại hội, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đều có văn bản chỉ đạo báo cáo kết quả hoặc tiến hành sơ kết công tác đi cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ của các đồng chí cấp ủy viên, nghiêm túc đánh giá những mặt được, những hạn chế để điều chỉnh kịp thời trong việc thực hiện Quy định số 01-QĐ/TU. Đặc biệt là việc báo cáo công khai số buổi các đồng chí cấp ủy viên đi dự sinh hoạt chi bộ, coi đó là một tiêu chuẩn cấp ủy viên, có biểu dương đối với các đồng chí gương mẫu, tích cực; song cũng phê bình thẳng thắn đối với các đồng chí không thực hiện đầy đủ số lần đi dự sinh hoạt tại các chi bộ được phân công.

Ngày 9-1-2017, trên cơ sở sơ kết 5 năm thực hiện Quy định số 01-QĐ/TU, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Kết luận số 63-KL/TU về tiếp tục thực hiện Quy định 01-QĐ/TU nhằm đưa việc đi công tác cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ của các đồng chí Tỉnh ủy viên và cấp ủy viên các cấp đi vào nề nếp, chất lượng, hiệu quả hơn. Trên cơ sở Quy định số 01-QĐ/TU, Kết luận số 63-KL/TU và các văn bản chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc đã tổ chức hội nghị cán bộ chủ chốt để triển khai, quán triệt, tổ chức thực hiện; đồng thời, cụ thể hóa thành các quy định, hướng dẫn đi công tác cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ đối với các đồng chí cấp ủy thuộc Đảng bộ mình, tạo sự thống nhất, đồng bộ về chủ trương từ tỉnh đến cơ sở.

Sau 10 năm thực hiện Quy định số 01-QĐ/TU, báo cáo của các ban chuyên môn thuộc Tỉnh ủy, các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc cho thấy: các cấp ủy từ tỉnh đến cơ sở đã nghiêm túc triển khai thực hiện. Đầu mỗi nhiệm kỳ, Tỉnh ủy phân công các đồng chí Tỉnh ủy viên, cấp ủy đảng bộ trực thuộc phân công cấp ủy viên cấp mình theo dõi, phụ trách cơ sở hằng tháng, quý đi công tác cơ sở, dự sinh hoạt chi bộ tại các chi bộ, đảng bộ phù hợp với tình hình thực tiễn. Các chi bộ có cấp ủy viên các cấp bố trí, sắp xếp không tổ chức sinh hoạt vào ngày mùng 3 hằng tháng, tạo điều kiện để các đồng chí thực hiện tốt Quy định số 01-QĐ/TU. Các đồng chí cấp ủy viên thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm được phân công, cơ bản tham dự đầy đủ số buổi sinh hoạt theo quy định. Số lượt, tỷ lệ dự sinh hoạt chi bộ của năm sau, nhiệm kỳ sau cao hơn năm trước, nhiệm kỳ trước. Việc đi công tác cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ góp phần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy các cấp đối với cơ sở, đặc biệt là chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nâng cao chất lượng, nội dung, nề nếp sinh hoạt chi bộ, từ cấp tỉnh⁽¹⁾, đến cấp huyện⁽²⁾ đều bảo đảm theo đúng quy định.

Nhìn chung, việc đi cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ của các đồng chí cấp ủy viên các khóa đều chấp hành nghiêm túc, bảo đảm tính chủ động ngay từ đầu năm, đầu nhiệm kỳ. Mỗi đồng chí đều nêu cao trách nhiệm của mình trước cấp ủy và cơ sở nơi mình đến dự sinh hoạt và công tác, thường xuyên gắn bó với địa bàn, chủ động cập nhật thông tin để phổ biến đến đảng viên về chủ trương, chính sách mới của Đảng, Nhà nước, của tỉnh...; tham gia trao đổi, góp ý với chi bộ định hướng nội dung, trình tự, các bước tiến hành trong một buổi sinh hoạt chi bộ, qua đó trang bị kiến thức, kỹ năng điều hành sinh hoạt chi bộ bảo đảm khoa học, đúng quy định, hướng dẫn cho các đồng chí bí thư, cấp ủy viên, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; nâng cao chất lượng, nền nếp sinh hoạt chi bộ gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15-5-2016, của Bộ Chính trị, về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Qua việc đi công tác cơ sở, các đồng chí cấp ủy viên đã lắng nghe ý kiến phản ánh, diễn biến tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng của các tổ chức đảng, đảng viên và các tầng lớp nhân dân; trực tiếp giải đáp hoặc chỉ đạo giải đáp kịp thời nhiều ý kiến của chi bộ và đảng viên; nắm tình hình các địa bàn, lĩnh vực được phân công phụ trách, theo dõi; phối hợp với cấp ủy các cấp chỉ đạo giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra theo thẩm quyền và nghiên cứu, đề xuất với ban thường vụ cấp ủy cấp mình giải quyết những vấn đề lớn, phức tạp, bức xúc, những nhiệm vụ dài hạn của địa phương, đơn vị. Thông qua việc đi công tác cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ, các đồng chí cấp ủy viên có điều kiện bổ sung kiến thức thực tiễn, rút kinh nghiệm việc lãnh đạo, chỉ đạo trong lĩnh vực, địa bàn do mình phụ trách, theo dõi, từ đó nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ được giao. Đối với những chi bộ được các đồng chí cấp ủy cấp trên đến dự sinh hoạt đã chuẩn bị tốt nội dung và tổ chức sinh hoạt nghiêm túc; hầu hết đảng viên tham gia sinh hoạt đều có ý thức trách nhiệm cao; phương pháp điều hành của đồng chí bí thư chi bộ cơ bản linh hoạt, khoa học, đúng Hướng dẫn số 12-HD/BTCTW, ngày 6-7-2018, của Ban Tổ chức Trung ương. Trong sinh hoạt, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy được trí tuệ của tập thể, đảng viên tích cực tham gia thảo luận xây dựng nghị quyết của chi bộ, đề xuất với cấp trên những vấn đề liên quan. Một số chi bộ tổ chức tốt sinh hoạt chuyên đề nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chuyên môn, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ... Đa số đồng chí cấp ủy viên đều nêu cao vai trò tiền phong gương mẫu, chấp hành nghiêm túc quy định, thực hiện đầy đủ số lần đi cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ. Một số đồng chí, nhất là các đồng chí Thường trực, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy đi cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ một cách đều đặn, đủ các kỳ sinh hoạt trong năm tại cơ sở. Việc các đồng chí cấp ủy viên đi công tác cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ nghiêm túc góp phần củng cố niềm tin của đảng viên và nhân dân đối với Đảng, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị và của tỉnh.

Những phản ánh, kiến nghị cũng như đề xuất của các đồng chí cấp ủy viên để lãnh đạo, chỉ đạo tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc phát sinh ở thực tiễn các địa phương là căn cứ, cơ sở để cấp ủy cấp trên có đánh giá thực chất về hiệu quả công tác sinh hoạt chi bộ cũng như quá trình thực thi nhiệm vụ của từng cán bộ được phân công.

Hai là, từng bước lượng hóa quá trình đánh giá cán bộ bằng chất lượng, sản phẩm cụ thể.

Công tác đánh giá cán bộ của Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh còn bám sát một trong năm nội dung đột phá của Nghị quyết Trung ương 7 khóa XII, đó là: đổi mới công tác đánh giá cán bộ theo hướng xuyên suốt, liên tục, đa chiều, theo tiêu chí, bằng sản phẩm, thông qua khảo sát, công khai kết quả và so sánh với chức danh tương đương.

Căn cứ hướng dẫn của Trung ương, ban thường vụ cấp ủy các cấp đã chủ động xây dựng kế hoạch; ban tổ chức cấp ủy các cấp kịp thời tham mưu xây dựng hướng dẫn về việc đánh giá cán bộ. Ban thường vụ cấp ủy các cấp phân công các đồng chí ủy viên ban thường vụ cấp ủy phụ trách các cơ quan, đơn vị trực tiếp chỉ đạo công tác kiểm điểm, đánh giá cán bộ; lãnh đạo các ban xây dựng đảng tích cực, chủ động dự và chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc kiểm điểm bảo đảm khách quan, đánh giá đa chiều, toàn diện, thực chất. Lấy kết quả kiểm điểm làm căn cứ để nhận xét, đánh giá, xếp loại cán bộ.

Trong quá trình kiểm điểm, từng cá nhân xác định rõ trách nhiệm của mình đối với những hạn chế của tập thể; cán bộ được kiểm điểm đã đề cao tinh thần trách nhiệm, thẳng thắn đấu tranh tự phê bình và phê bình, nhận thức đầy đủ vị trí, vai trò, trách nhiệm của mình trên từng cương vị công tác, lĩnh vực được phân công phụ trách; nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật, tự giác học tập, tu dưỡng, rèn luyện, gương mẫu thực hiện nhiệm vụ của người cán bộ, đảng viên.

Đặc biệt, các đồng chí cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ chủ chốt ngoài kiểm điểm theo các nội dung như quy định⁽³⁾, còn gương mẫu kiểm điểm sâu sắc kết quả lãnh đạo, quản lý, điều hành, trách nhiệm của cá nhân trong tham gia cùng tập thể lãnh đạo và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ chính trị và công tác tổ chức, cán bộ của địa phương, cơ quan, đơn vị; quan hệ, phối hợp với cấp ủy và tập thể lãnh đạo, quản lý; thái độ công tâm, khách quan; việc quy tụ, đoàn kết nội bộ và sự tín nhiệm của cán bộ, đảng viên, quần chúng; ý thức đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, cơ hội, vụ lợi; việc kê khai tài sản, thu nhập theo quy định; quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, đảng viên, người lao động; trách nhiệm nêu gương của cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp.

Quá trình đánh giá cán bộ gắn với kiểm điểm theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”; Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” và Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị; quá trình kiểm điểm đặc biệt chú trọng nhận diện, phát hiện và xác định rõ những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” để đấu tranh, “soi mình”; đồng thời, xây dựng chương trình hành động, đề ra biện pháp sửa chữa, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm. Việc đánh giá cán bộ xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của cấp ủy nơi công tác và nơi cư trú; trách nhiệm của người đứng đầu trong nhận xét, đánh giá cán bộ dưới quyền; chú trọng tiêu chí về kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; quy trình đánh giá cán bộ bảo đảm dân chủ, khách quan, kết hợp đánh giá cán bộ với nhận xét, đánh giá, phân loại đảng viên hằng năm; đồng thời, tiến hành gợi ý kiểm điểm sâu đối với tập thể và cá nhân hoàn thành nhiệm vụ đạt kết quả thấp, hoặc có vấn đề phức tạp, dư luận bức xúc. Sau kiểm điểm, chỉ đạo xây dựng kế hoạch sửa chữa, khắc phục hạn chế, khuyết điểm, từ đó đã tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, hành động của mỗi cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ tỉnh.

Chính vì vậy, công tác đánh giá cán bộ ngày càng được đổi mới, có nhiều chuyển biến về nội dung và hình thức, phương pháp đánh giá khoa học, thực chất hơn; từng bước góp phần vào việc xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng; đáp ứng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ của sự nghiệp đổi mới. Công tác đánh giá cán bộ đã góp phần quan trọng thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và bố trí, sử dụng cán bộ, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp, các ngành, thông qua đó kịp thời phát hiện cán bộ có năng lực, triển vọng phát triển để đào tạo, bồi dưỡng, tạo nguồn cán bộ quy hoạch chức danh cao hơn và có hướng bố trí đối với cán bộ năng lực, trình độ hạn chế. Đặc biệt, làm tốt công tác đánh giá cán bộ cò#n giúp cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cơ quan, đơn vị nêu cao ý thức trách nhiệm, tâm huyết, tận tụy với công việc; tránh việc né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm; quán triệt nghiêm túc tinh thần của Quy định số 101-QĐ/TW, ngày 7-6-2012, của Ban Bí thư về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp”; Quy định số 55-QĐ/TW, ngày 19-12-2016, của Bộ Chính trị về “Một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên”; Quy định số 08-QĐi/TW, ngày 25-10-2018, của Ban Chấp hành Trung ương về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương”.

Một số hạn chế và khuyến nghị

Đối với vấn đề đánh giá cán bộ qua việc đi cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ: quá trình thực hiện Quy định số 01-QĐ/TU gặp một số hạn chế nhất định.

Về khách quan, từ năm 2019 đến năm 2022, do ảnh hưởng của tình hình dịch bệnh COVID-19 nên việc duy trì chế độ sinh hoạt chi bộ theo quy định của Điều lệ Đảng bị gián đoạn, do đó đã ảnh hưởng đến việc dự sinh hoạt chi bộ của một số đồng chí cấp ủy viên.

Về chủ quan, số lượt đi cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ của một số đồng chí cấp ủy chưa bảo đảm quy định, thậm chí có đồng chí trong một năm chỉ dự được một, hai kỳ (nhất là khi mới thực hiện Quy định số 01-QĐ/TU). Một số đồng chí không chuẩn bị kỹ nội dung đi cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ, thiếu kỹ năng cập nhật thông tin để phổ biến đến chi bộ, đảng viên, còn lúng túng khi dự sinh hoạt chi bộ (nhất là ở cấp huyện). Nhiều đồng chí đi công tác cơ sở, dự sinh hoạt chi bộ, nhưng không kịp thời báo cáo phản ánh ý kiến đảng viên cho thường trực cấp ủy hoặc nội dung báo cáo sơ sài; việc đi sinh hoạt chi bộ còn chiếu lệ, hình thức, chưa đáp ứng được yêu cầu của cấp ủy và kỳ vọng của đảng viên ở cơ sở. Có một số đồng chí Tỉnh ủy viên cùng dự sinh hoạt ở một chi bộ (không kể các đồng chí được các đồng chí Thường trực Tỉnh ủy chỉ định đi cùng đoàn).

Việc đi công tác cơ sở của cấp ủy viên hầu như không có thông tin báo cáo, cấp ủy không nắm được (mới chỉ có báo cáo đi dự sinh hoạt chi bộ). Một số cấp ủy trực thuộc Tỉnh ủy thực hiện chưa nghiêm túc việc theo dõi, tổng hợp, báo cáo hằng năm kịp thời về Ban Tổ chức Tỉnh ủy. Ban tổ chức cấp ủy chưa tham mưu hiệu quả việc lấy kết quả đi công tác cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ, đề xuất ban thường vụ cấp ủy cấp mình để làm căn cứ đánh giá, xếp loại cán bộ cuối năm. Hiệu quả công tác phối hợp của các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh và các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy trong việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đề xuất, kiến nghị của cán bộ, đảng viên còn hạn chế. Chất lượng sinh hoạt chi bộ chưa phản ánh đúng thực chất tình hình, do một số chi bộ được chọn để các đồng chí cấp ủy về dự sinh hoạt đều là những chi bộ có bề dày thành tích và đã có sự chuẩn bị trước.

Đối với vấn đề đánh giá cán bộ bằng kết quả, hiệu quả công việc cụ thể (thường được gọi là sản phẩm): Hiện nay, tỉnh Bắc Ninh chưa ban hành quy định cụ thể về đánh giá cán bộ bằng sản phẩm, tuy nhiên trong đánh giá cán bộ, tiêu chí hiệu quả công tác, mức độ hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được đưa lên hàng đầu, đây là một bước quan trọng để từng bước lượng hóa quá trình đánh giá cán bộ. Trong thực tế, việc tổ chức đánh giá cán bộ định kỳ, theo tháng và bằng sản phẩm cụ thể, gắn với quy chế khen thưởng cũng đã được triển khai thực hiện ở một số địa phương, đơn vị, như thành phố Bắc Ninh (giao việc, đặt hàng), huyện Tiên Du và một số đơn vị sự nghiệp trực thuộc các sở, ban, ngành của tỉnh (căn cứ sản phẩm, xếp loại cán bộ theo các mức A, B, C hằng tháng...).

Việc đánh giá cán bộ bằng sản phẩm cụ thể vẫn chưa thể hiện được hết ý tưởng, đang trong quá trình “vừa đi, vừa dò đường, vừa làm, vừa sửa”... Bên cạnh đó, rất khó tách bạch giữa một bên là giải quyết được bao nhiêu vấn đề thuộc “sản phẩm đặt hàng cụ thể” với một bên là công việc thuộc chương trình, kế hoạch thường xuyên của cấp ủy chính quyền⁽⁴⁾. Không chỉ vậy, việc đánh giá cán bộ bằng sản phẩm “chưa xây dựng và ban hành được bộ tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá cụ thể đối với từng chức danh cán bộ một cách đồng bộ, thống nhất, mang tính tham chiếu từ Trung ương đến địa phương. Đối chiếu các quy định, quy chế hiện hành, tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá cán bộ hiện tại còn chung chung, chưa là “thước đo”, là công cụ “đong đếm” chính xác những nội dung cần được lượng hóa liên quan đến phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, trình độ, năng lực công tác, mức độ tín nhiệm. Chưa kể, phương pháp đánh giá cán bộ còn xơ cứng, hình thức, lối mòn, đôi khi máy móc thực hiện theo kỳ cuộc, chiếu lệ, qua loa, đại khái”⁽⁵⁾. Do đó, trước mắt cần chọn người có năng lực, đúng sở trường để giải quyết công việc theo những nơi có điểm nóng. Trên thực tế, khi đặt hàng, giao việc, cấp ủy cấp trên đã nhận thấy được năng lực của cán bộ đó có thể làm được việc gì, đó là những thứ không thể văn bản hóa.

Trên cơ sở đó, một số khuyến nghị có thể xem xét để đưa công tác đánh giá cán bộ đi vào thực chất, hiệu quả, đó là:

Một là, nghiên cứu phân công cấp ủy dự sinh hoạt chi bộ bảo đảm phù hợp tương đối với chức trách, nhiệm vụ đang đảm nhiệm của cấp ủy viên. Các đồng chí cấp ủy đi dự sinh hoạt chi bộ cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các chi bộ, đảng bộ cơ sở nghiêm túc thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; chủ động nắm, phản ánh kịp thời tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, nhất là những diễn biến phức tạp ở địa bàn được phân công, phụ trách để kịp thời có biện pháp xử lý hiệu quả.

Hai là, mỗi đồng chí cấp ủy viên nâng cao tinh thần trách nhiệm, tăng cường đi dự sinh hoạt chi bộ; quan tâm đến những chi bộ thôn, khu phố, những chi bộ có nhiều khó khăn; kịp thời nắm bắt tình hình tư tưởng, phát hiện vấn đề phức tạp ở cơ sở; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Coi trọng chế độ báo cáo, phản ánh sau khi dự sinh hoạt chi bộ của các đồng chí cấp ủy viên, trong đó quan tâm đến nội dung phản ánh, kiến nghị của cơ sở và quan điểm đề xuất của cá nhân cấp ủy viên đối với cơ sở mình dự.

Ba là, sau 10 năm thực hiện, cần sửa đổi Quy định số 01-QĐ/TU phù hợp điều kiện thực tiễn và yêu cầu, nhiệm vụ công tác xây dựng Đảng hiện nay. Việc phân công ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh dự sinh hoạt chi bộ cơ sở, ngoài đảng bộ huyện, thành phố,... nên phân công thêm dự sinh hoạt tại các chi, đảng bộ theo hệ thống ngành dọc sẽ có hiệu quả cao hơn. Trong báo cáo kiểm điểm hằng năm của tập thể, cá nhân các đồng chí cấp ủy, cần có một mục riêng đánh giá, kèm theo biểu thống kê việc đi dự sinh hoạt chi bộ của các đồng chí cấp ủy viên. Trên thực tế, ngay sau khi tổng kết 10 năm thực hiện Quy định số 01, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Quy định số 22-QĐ/TU, ngày 31-3-2022, về việc các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đi công tác và dự sinh hoạt chi bộ tại cơ sở. Theo đó, Quy định số 22 bổ sung một số nội dung để khắc phục những hạn chế trước đó: 1-Yêu cầu cụ thể hơn về chế độ báo cáo công tác và dự sinh hoạt chi bộ; việc phản ánh, đề xuất những vấn đề khó khăn, phức tạp ở cơ sở với các cơ quan nhà nước để kịp thời giải quyết; 2- Trách nhiệm của cấp ủy, chi bộ địa phương nơi cấp ủy viên đến công tác; 3- Nguyên tắc phân công để tránh sự trùng lặp, tăng hiệu quả, ưu tiên nơi đông đảng viên, nhiều khó khăn, vướng mắc cần được chỉ đạo giải quyết... Ngoài ra, còn ban hành kèm theo mẫu báo cáo để các đồng chí cấp ủy báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy cho thống nhất về thể thức, nội dung yêu cầu...

Bốn là, đánh giá theo khung tiêu chí, tiêu chuẩn rõ ràng; minh bạch, công khai trình tự đánh giá, phân chia theo tầng, bậc trong quá trình đánh giá; xếp loại kết quả đánh giá theo thang bậc hoặc thang điểm tương đương. Xây dựng hệ thống vị trí việc làm, trong đó quy định rõ chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn, cam kết “đầu vào” và sản phẩm “đầu ra” của cán bộ. Cơ quan, đơn vị cần lượng hóa giá trị công việc, các khung chuẩn mực đạo đức, bổ sung các yếu tố đánh giá theo thang đo chuẩn, phù hợp với tình hình thực tiễn của đơn vị. Mọi tiến trình đánh giá phải bảo đảm công khai, minh bạch, dân chủ, tránh sự chủ quan, duy ý chí, phiến diện trong đánh giá của cơ quan đánh giá, chủ thể đánh giá và đối tượng đánh giá. Trước yêu cầu của tình hình mới, cần nghiên cứu việc thực hiện đánh giá cán bộ ở các địa phương, đơn vị tham mưu xây dựng quy định về đánh giá cán bộ bằng sản phẩm để công tác đánh giá cán bộ đi vào nền nếp, bảo đảm khách quan, có tính định lượng cao hơn.

Đánh giá cán bộ là một nội dung quan trọng để lựa chọn, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng đội ngũ cán bộ. Do đó, công tác đánh giá cán bộ cần được thực hiện theo đúng quy định, thực chất, hiệu quả, bảo đảm khách quan, dân chủ, phát huy vai trò của tập thể và cá nhân, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị. Thực tế đánh giá cán bộ bằng thực tiễn đi công tác cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ, bằng lượng hóa tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá cán bộ trong quá trình thực thi nhiệm vụ của tỉnh Bắc Ninh là bài học kinh nghiệm có giá trị để các địa phương, đơn vị tham khảo thực hiện./.

-----------------------------

(1) Đối với cấp tỉnh, tổng số lượt dự sinh hoạt chi bộ là 1.826 lượt, trong đó nhiệm kỳ 2010 - 2015, tổng số Ủy viên Ban Chấp hành (BCH): 52 đồng chí; số Ủy viên BCH được phân công đi cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ: 52 đồng chí; số lượt dự sinh hoạt chi bộ: 533 lượt; trung bình số lượt dự sinh hoạt chi bộ/1 cấp ủy viên/năm: 3 lượt; cấp ủy viên dự sinh hoạt chi bộ nhiều nhất (cả nhiệm kỳ): 17 lượt; cấp ủy viên dự sinh hoạt chi bộ ít nhất (cả nhiệm kỳ): 9 lượt. Nhiệm kỳ 2015 - 2020, tổng số Ủy viên BCH: 51 đồng chí; số Ủy viên BCH được phân công đi cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ: 51 đồng chí; số lượt dự sinh hoạt chi bộ: 1.058 lượt; trung bình số lượt dự sinh hoạt chi bộ/1 cấp ủy viên/năm: 4,2 lượt; cấp ủy viên có số lượt dự sinh hoạt chi bộ nhiều nhất (cả nhiệm kỳ): 46 lượt; cấp ủy viên có số lượt dự sinh hoạt chi bộ ít nhất (cả nhiệm kỳ): 15 lượt. Năm 2021: Tổng số Ủy viên BCH: 47 đồng chí; số Ủy viên BCH được phân công đi cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ: 47 đồng chí; số lượt dự sinh hoạt chi bộ: 215 lượt; trung bình số lượt dự sinh hoạt chi bộ/1 cấp ủy viên/năm: 4,6 lượt; cấp ủy viên có số lượt dự sinh hoạt chi bộ nhiều nhất: 8 lượt; cấp ủy viên có số lượt dự sinh hoạt chi bộ ít nhất: 3 lượt.
(2) Đối với cấp huyện: tổng số lượt dự sinh hoạt chi bộ: 13.768 lượt, trong đó: Nhiệm kỳ 2010 - 2015: tổng số Ủy viên BCH: 387 đồng chí; số Ủy viên BCH được phân công đi cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ: 387 đồng chí; số lượt dự sinh hoạt chi bộ: 4.409 lượt; trung bình số lượt dự sinh hoạt chi bộ/1 cấp ủy viên/năm: 3,2 lượt; cấp ủy viên dự sinh hoạt chi bộ nhiều nhất (cả nhiệm kỳ): 16 lượt; cấp ủy viên dự sinh hoạt chi bộ ít nhất (cả nhiệm kỳ): 9 lượt. Nhiệm kỳ 2015 - 2020: tổng số Ủy viên BCH: 428 đồng chí; số Ủy viên BCH được phân công đi cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ: 428 đồng chí; số lượt dự sinh hoạt chi bộ: 7.712 lượt; trung bình số lượt dự sinh hoạt chi bộ/1 cấp ủy viên/năm: 4,28 lượt; cấp ủy viên có số lượt dự sinh hoạt chi bộ nhiều nhất (cả nhiệm kỳ): 22 lượt; cấp ủy viên có số lượt dự sinh hoạt chi bộ ít nhất (cả nhiệm kỳ): 15 lượt. Năm 2021: tổng số Ủy viên BCH: 375 đồng chí; số Ủy viên BCH được phân công đi cơ sở và dự sinh hoạt chi bộ: 375 đồng chí; số lượt dự sinh hoạt chi bộ: 1.647 lượt; trung bình số lượt dự sinh hoạt chi bộ/1 cấp ủy viên/năm: 4,6 lượt; cấp ủy viên có số lượt dự sinh hoạt chi bộ nhiều nhất: 8 lượt; cấp ủy viên có số lượt dự sinh hoạt chi bộ ít nhất: 3 lượt.
(3) Đó là về phẩm chất, đạo đức, lối sống, ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong lề lối làm việc; về thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; về việc cam kết tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu hằng năm; việc khắc phục những hạn chế, khuyết điểm đã được cấp có thẩm quyền kết luận hoặc được chỉ ra trong kỳ kiểm điểm trước.
(4) Trong các chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát thường xuyên của cấp ủy các cấp, những vấn đề người dân có ý kiến nhiều nhất liên quan đến lĩnh vực môi trường, đất đai, xin kinh phí làm đường, làm nhà văn hóa... Những vấn đề này thường khi đồng chí thường trực cấp ủy đi dự sinh hoạt chi bộ có sự chỉ đạo, sau khoảng 3 đến 4 tuần được phản hồi là được giải quyết hoặc đã được khắc phục. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, văn bản gửi đến chậm, hoặc do địa phương quán triệt triển khai chậm, dẫn đến người dân có ý kiến nhiều lần.
(5) Đỗ Anh: Giải “bài toán khó” trong đánh giá cán bộ, Tạp chí Xây dựng Đảng, số 8-2021