Kết quả thực hiện sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập

Thành phố Hà Nội luôn nhận thức sâu sắc, đúng đắn, đầy đủ về ý nghĩa, tầm quan trọng của các nghị quyết về tổ chức bộ máy và công tác cán bộ; thống nhất nhận thức và hành động với quyết tâm chính trị cao trong tổ chức thực hiện. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW được thành phố chủ động triển khai sớm, xác định là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, tập trung chỉ đạo quyết liệt. Các cấp, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị đã chủ động, sáng tạo trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghị quyết một cách khoa học, bài bản, đồng bộ, bảo đảm đúng quy định; ban hành hệ thống các văn bản quản lý, hướng dẫn rõ ràng, cụ thể. Quá trình tổ chức thực hiện đã phát huy vai trò, trách nhiệm của từng cấp, mỗi ngành; làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động, tạo sự đồng thuận, thống nhất và tự giác trong đội ngũ viên chức, người lao động.

Thành ủy Hà Nội thường xuyên quan tâm, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; công tác cán bộ được Ban Thường vụ Thành ủy, Thường trực Thành ủy chỉ đạo thực hiện đồng bộ, bài bản, khách quan, dân chủ; các khâu trong công tác cán bộ tiếp tục được đổi mới, nâng cao chất lượng, gắn với tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo tinh thần Nghị quyết số 19-NQ/TW và yêu cầu thực tiễn đặt ra cho thành phố. Kết quả bước đầu trong thực hiện nghị quyết đã tạo hiệu ứng tích cực, toàn diện trong cả hệ thống chính trị từ thành phố đến cơ sở, nâng cao tinh thần, trách nhiệm phục vụ nhân dân của đội ngũ công chức, viên chức, người lao động, góp phần tích cực thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị và thành phố.

Đến nay, thành phố Hà Nội đã sắp xếp giảm 280 đơn vị sự nghiệp so với tổng số 2.787 đơn vị sự nghiệp năm 2015, tỷ lệ giảm là 10,1%, (không bao gồm các trường trung học phổ thông, trung học cơ sở, tiểu học thành lập mới do tăng dân số cơ học và theo tốc độ đô thị hóa tại địa phương), cụ thể: Lĩnh vực giáo dục - đào tạo có 14 đơn vị, lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp có 33 đơn vị, lĩnh vực y tế có 40 đơn vị, lĩnh vực khoa học và công nghệ có 3 đơn vị, lĩnh vực thông tin và truyền thông có 6 đơn vị, lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch có 54 đơn vị, lĩnh vực kinh tế và sự nghiệp khác có 130 đơn vị.

Bên cạnh những kết quả đạt được, còn một số hạn chế trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW: Một số cấp ủy, chính quyền, đoàn thể và một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa sâu sát với công tác xây dựng Đảng nói chung, công tác đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy đơn vị sự nghiệp công lập nói riêng; còn thiếu quyết liệt trong quán triệt, triển khai thực hiện, nên hiệu quả trên một số mặt chưa cao, có nơi còn để xảy ra sai sót. Công tác quản lý, tổ chức các hoạt động của một số đơn vị sự nghiệp công lập còn hạn chế, chưa sử dụng hiệu quả nguồn lực tài sản, ngân sách, nhân lực của đơn vị cho các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ. Một số đơn vị sự nghiệp công lập còn trông chờ, ỷ lại vào ngân sách nhà nước, chưa phát huy tích cực tính chủ động, sáng tạo của đơn vị. Việc thực hiện thí điểm cổ phần hóa đơn vị sự nghiệp công lập theo Quyết định số 22/2015/QĐ-TTg, ngày 22-6-2015, của Thủ tướng Chính phủ, “Về việc chuyển đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần” còn hạn chế.

Nguyên nhân khách quan xuất phát từ những khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai, thực hiện nghị quyết: 1- Tinh gọn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế và công tác cán bộ là việc khó, nhạy cảm, phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của các cá nhân, nên phải có thời gian để tạo được chuyển biến từ nhận thức đến hành động của các tập thể, cá nhân; 2- Một số văn bản có liên quan hiện chưa đồng bộ giữa văn bản của Đảng và Nhà nước; còn có văn bản chưa thực sự phù hợp thực tiễn, chậm được sửa đổi, thiếu văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện cụ thể; 3- Các bộ, ngành chưa ban hành các văn bản hướng dẫn kịp thời cho địa phương trong việc triển khai công tác tự chủ tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập, công tác chuyển đổi mô hình hoạt động của các phòng công chứng, công tác thí điểm cổ phần hóa đơn vị sự nghiệp công lập còn nhiều vướng mắc, khó khăn; 4- Dịch bệnh COVID-19 gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và hoạt động sự nghiệp của các đơn vị sự nghiệp công lập, ảnh hưởng đến nguồn thu của đơn vị.

Nguyên nhân chủ quan là vẫn còn có cấp ủy, lãnh đạo một số địa phương, cơ quan, đơn vị chưa nhận thức đúng đắn tầm quan trọng và chỉ đạo quyết liệt trong việc triển khai các nghị quyết, chương trình, kế hoạch của Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố đối với nội dung đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập.

Một số bài học kinh nghiệm

Thứ nhất, Đảng bộ, chính quyền và hệ thống chính trị thành phố Hà Nội đã nhận thức đúng đắn, đầy đủ về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Làm tốt công tác tuyên truyền từ thành phố đến cơ sở; qua đó, tạo sự đồng thuận về nhận thức, sự cần thiết phải kiện toàn sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế để phát triển kinh tế - xã hội, giảm chi ngân sách, nâng cao hiệu hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; nêu cao quyết tâm chính trị, phát huy vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành trong triển khai thực hiện. Thường xuyên, chủ động nắm bắt tình hình tư tưởng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, dư luận xã hội, kịp thời tuyên truyền, giải quyết những dấu hiệu, biểu hiện phức tạp về tư tưởng; nhờ đó, đến nay thành phố Hà Nội không để xảy ra đơn, thư khiếu kiện, tạo “điểm nóng” khi tiến hành kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy.

Thứ hai, công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nghị quyết được thành phố Hà Nội triển khai sớm, thường xuyên, quyết liệt. Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố đã chủ động, sáng tạo trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện khoa học, bài bản, đồng bộ, bảo đảm đúng quy trình; ban hành hệ thống các văn bản quản lý, hướng dẫn cụ thể, rõ ràng.

Thứ ba, quy trình thực hiện sắp xếp công khai, dân chủ, minh bạch; thống nhất nguyên tắc thực hiện, các bước thực hiện theo lộ trình phù hợp, vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Quá trình sắp xếp, lãnh đạo thành phố Hà Nội và cơ quan, đơn vị tổ chức việc đối thoại, gặp gỡ với từng cán bộ, công chức, viên chức; quan tâm về chính sách cán bộ, số cán bộ lãnh đạo dôi dư do sắp xếp được bảo lưu phụ cấp chức vụ và được kết hợp luân chuyển, điều động, bổ nhiệm ở những vị trí thích hợp, tạo được sự đồng thuận, cơ quan sớm ổn định hoạt động.

Thứ tư, chú trọng công tác kiểm tra, đánh giá hiệu quả sau sắp xếp, bảo đảm triển khai đúng tinh thần của Ban Chỉ đạo thành phố; từng khâu, từng bước thực hiện chặt chẽ, rõ ràng theo đề án. Thường xuyên tiến hành công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm; bên cạnh kết quả đạt được, chỉ ra những công việc cần quan tâm hoặc thực hiện tốt hơn.

Một số nhiệm vụ, giải pháp thực hiện thời gian tới

Một là, tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền Nghị quyết số 19-NQ/TW, các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về việc tổ chức, sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập, đẩy mạnh xã hội hóa, nâng cao công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức, viên chức. Tăng cường, chủ động phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí thường xuyên thông tin, cập nhật tình hình triển khai, thực hiện đến đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Hai là, tiếp tục rà soát, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện xây dựng quy chế, quy trình giải quyết từng công việc cụ thể, nâng cao mức độ hài lòng của người dân, tổ chức đối với chất lượng cung cấp dịch vụ công đạt trên 85%; đến năm 2025 đạt tối thiểu 95%; phấn đấu cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 đủ điều kiện, đạt 100%; tích hợp 60% các dịch vụ công trực tuyến mức độ 3,4 với Cổng dịch vụ công quốc gia⁽¹⁾.

Ba là, triển khai có hiệu quả Nghị định số 120/2020/NĐ-CP, ngày 7-10-2020, của Chính phủ, “Quy định về thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập”, theo hướng kiện toàn tổ chức bộ máy đơn vị sự nghiệp, kiên quyết tổ chức lại, sáp nhập, hợp nhất, giải thể các đơn vị hoạt động hiệu quả thấp hoặc chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ. Tổ chức thực hiện tốt Nghị định số 60/2021/NĐ-CP, ngày 21-6-2021, của Chính phủ, “Về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập”; đồng thời, tiếp tục nghiên cứu để chuyển một số đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần.

Bốn là, lựa chọn một số đơn vị sự nghiệp công lập để thực hiện thí điểm chuyển sang xã hội hóa theo mô hình đầu tư công, quản trị tư. Tổng kết nhân rộng mô hình hay, cách làm hiệu quả trong thành phố.

Năm là, hoàn thiện cơ cấu, xây dựng vị trí việc làm tại các đơn vị sự nghiệp công lập khi có hướng dẫn của các bộ chuyên ngành. Trên cơ sở đó, xác định rõ chức trách, nhiệm vụ, xây dựng bộ tiêu chí ứng xử, nhằm đề cao trách nhiệm và đạo đức công vụ, trách nhiệm xã hội, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong chỉ đạo, điều hành và thực thi công vụ của đội ngũ viên chức, người lao động từ thành phố đến cơ sở; xây dựng, cụ thể hóa các quy định về những việc được làm, không được làm, nhằm chấn chỉnh thái độ, tác phong của viên chức, người lao động.

Sáu là, đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, trong đó kế thừa và phát huy những kinh nghiệm tốt trong cải cách hành chính giai đoạn vừa qua; đồng thời, chủ động nghiên cứu, sáng tạo, quyết liệt áp dụng những giải pháp mới để cải cách hành chính là khâu đột phá trong quản lý của thành phố, theo phương châm 5 dễ: “dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm, dễ đánh giá, dễ kiểm tra, giám sát”.

Bảy là, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị triển khai các quy định về tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ sự nghiệp công và thực hiện kiểm định chất lượng dịch vụ sự nghiệp công, giám sát, đánh giá chất lượng dịch vụ sự nghiệp công.

Tám là, đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức, người lao động theo đúng chương trình, kế hoạch đã đề ra, trong đó, coi trọng việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng xử lý công việc; tổ chức các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ, phong cách ứng xử, thái độ phục vụ cho đội ngũ viên chức, người lao động đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của các tổ chức và công dân, phù hợp với tiến trình đổi mới, hội nhập quốc tế sâu rộng trong giai đoạn mới.

Chín là, tiếp tục đổi mới công tác tuyển dụng viên chức, trong đó chú trọng ứng dụng công nghệ tin học vào tuyển dụng, bảo đảm tối đa nguyên tắc cạnh tranh khách quan, công bằng, minh bạch, thực tài, chống tiêu cực trong thi cử, nâng cao chất lượng đầu vào của viên chức. Đồng hành cùng việc đổi mới tuyển dụng viên chức, tiếp tục nghiên cứu xây dựng chính sách, cơ chế tạo nguồn, trọng dụng tài năng, nguồn nhân lực chất lượng cao.

Mười là, tổ chức thực hiện việc đánh giá viên chức, người lao động theo đúng quy định, cụ thể hóa các tiêu chí đánh giá theo ngành, lĩnh vực, gắn với công tác thi đua, khen thưởng, kỷ luật và bổ nhiệm theo quy định. Tiếp tục ứng dụng công nghệ thông tin để quản lý, giám sát quá trình thực thi nhiệm vụ của viên chức, người lao động.

Mười một là, nâng cao tinh thần trách nhiệm, thái độ phục vụ của công chức, viên chức, người lao động với công dân và các tổ chức, trên cơ sở duy trì chế độ tự kiểm tra, giám sát, trách nhiệm của người đứng đầu tổ chức, cơ quan, đơn vị. Thực hiện thanh tra, kiểm tra thường xuyên và đột xuất; kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những thiếu sót, sai phạm, tránh lợi dụng việc tinh giản biên chế để loại bỏ, trù dập cán bộ tốt, xây dựng bè cánh khi sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy./.

---------------

(1) Kế hoạch số 136/KH-UBND, ngày 1-6-2021, của Ủy ban nhân dân thành phố, “Về cải cách hành chính của thành phố Hà Nội giai đoạn 2021 - 2025”.