Từ những phương hướng chủ yếu của công cuộc đổi mới đã được Đại hội VI của Đảng đề ra đến chủ trương "phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa"(1) được Đại hội VII xác định và được Đại hội IX phát triển thành chủ trương xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là những bước tiến quan trọng trong quá trình tổng kết thực tiễn cách mạng, đổi mới tư duy kinh tế, vượt qua những quan niệm sơ cứng về mô hình phát triển kinh tế - xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.

Trong đường lối chiến lược của Đảng ta, tư tưởng đại đoàn kết toàn dân và phát huy dân chủ được thể hiện rất rõ ràng. Đại hội IX xác định : "Phát huy sức mạnh của cả cộng đồng dân tộc, truyền thống yêu nước, ý chí tự lực tự cường và lòng tự hào dân tộc, lấy mục tiêu giữ vững độc lập, thống nhất, vì dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh làm điểm tương đồng ; tôn trọng những ý kiến khác nhau không trái với lợi ích chung của dân tộc, xóa bỏ mặc cảm, định kiến, phân biệt đối xử về quá khứ, giai cấp, thành phần, xây dựng tinh thần cởi mở, tin cậy lẫn nhau, hướng tới tương lai"(2).

Có thể nói, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, mà mục tiêu đến năm 2010, hình thành về cơ bản và vận hành thông suốt thể chế kinh tế thị trường, là chính sách nhất quán, lâu dài nhằm thực hiện đại đoàn kết toàn dân và phát huy dân chủ trong đời sống kinh tế.

Thể chế kinh tế thị trường tạo ra khung pháp luật để thực hiện quyền của mỗi công dân được tự do kinh doanh những gì mà pháp luật không cấm, mưu cầu lợi ích của mình nhưng không xâm phạm lợi ích của người khác, đóng góp vào sự phồn vinh và tiến bộ xã hội. Đó là cơ sở xã hội để phát huy tinh thần năng động, sáng tạo, cần kiệm của mỗi người dân, tạo thêm việc làm, tạo thêm của cải, tăng thu nhập cho mình và đóng góp cho xã hội ; đồng thời cũng là phương thức để thực hiện : "... đại đoàn kết toàn dân trên cơ sở liên minh giữa công nhân với nông dân và trí thức do Đảng lãnh đạo, kết hợp hài hòa các lợi ích cá nhân, tập thể và xã hội, phát huy mọi tiềm năng và nguồn lực của các thành phần kinh tế, của toàn xã hội"(3).

Đại hội IX của Đảng đã nhấn mạnh : "Động lực chủ yếu để phát triển đất nước là đại đoàn kết toàn dân ..."(4). Phát triển kinh tế cũng chính là phát huy khả năng của mọi người dân, mọi thành phần kinh tế, tất cả các thành phần kinh tế "... đều là bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ..."(5) trên đất nước ta. Chính sách này thể hiện một nhận thức mới, phù hợp với thực tế là mặc dầu có nhiều hình thức sở hữu về tư liệu sản xuất, nhiều thành phần kinh tế, có nhiều giai cấp và tầng lớp xã hội, nhưng "mối quan hệ giữa các giai cấp, các tầng lớp xã hội là quan hệ hợp tác và đấu tranh trong nội bộ nhân dân, đoàn kết và hợp tác lâu dài trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng"(6). Thực tế vừa qua cho thấy, chúng ta đã bước đầu phát huy được sức mạnh của sự thống nhất trong tính đa dạng của nền kinh tế, nhiều thành phần kinh tế thực sự đã là cơ sở tốt cho đại đoàn kết toàn dân.

Đại hội IX tiếp tục khẳng định, trong nền kinh tế nhiều thành phần, kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, bảo đảm cho toàn bộ nền kinh tế quốc dân phát triển ổn định và bền vững theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Dẫu rằng, kinh tế nhà nước đang còn một số mặt yếu kém, nhưng trên thực tế, đã nắm những cân đối lớn của nền kinh tế và đang giữ vai trò chủ đạo. Trong mấy năm tới, chúng ta chủ trương tiếp tục đẩy nhanh quá trình đổi mới để nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước, trên cơ sở đó kinh tế nhà nước làm tốt hơn nữa vai trò chủ đạo của mình. Hội nghị lần thứ ba của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) đã có những quyết định quan trọng về vấn đề này ; yêu cầu các cấp, các ngành phải quán triệt và thực hiện nghiêm túc để tạo ra một bước chuyển biến cơ bản trong những năm tới.

Kinh tế nhà nước nắm vững vai trò chủ đạo chính là để phát huy khả năng của kinh tế nhà nước và phát huy khả năng các thành phần kinh tế khác. Đảng và Nhà nước ta đã xác định rõ : "Mọi tổ chức kinh doanh theo các hình thức sở hữu khác nhau hoặc đan xen hỗn hợp đều được khuyến khích phát triển lâu dài, hợp tác, cạnh tranh bình đẳng..." (7). Xin được nhấn mạnh thêm, bình đẳng là bình đẳng trước pháp luật, lấy pháp luật làm cơ sở. Đường lối của Đảng phải được thể chế hóa thành pháp luật, các cơ quan nhà nước và mọi người dân, mọi doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đều phải nghiêm chỉnh chấp hành.

Vấn đề rất quan trọng trong sự phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là làm thế nào phát huy được các thành phần kinh tế ngoài khu vực kinh tế nhà nước. Thực tế những năm đổi mới vừa qua đã chứng minh rằng, những thành phần kinh tế này thực sự có nhiều lợi thế trong việc huy động các nguồn lực còn rất lớn trong xã hội và thu hút các nguồn lực từ bên ngoài. Chẳng hạn, sau khi có Luật Doanh nghiệp, chỉ tính từ đầu năm 2000 đến giữa năm 2001, cả nước đã có 21 600 doanh nghiệp mới đăng ký thành lập, huy động một lượng vốn đầu tư hơn 36 000 tỉ đồng ; ngoài ra còn có trên 15 vạn hộ kinh doanh cá thể mới ra đời.

Năm 2001, nền kinh tế nước ta gặp phải nhiều khó khăn do ảnh hưởng của những biến động tiêu cực trên thị trường thế giới, nhưng khu vực công nghiệp dân doanh đã có tốc độ tăng trưởng khá cao (20,3% so với năm 2000), trong khi công nghiệp của khu vực doanh nghiệp nhà nước chỉ tăng 12,7% (trung ương : 13,1% và địa phương 11,8%) và khu vực có vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài tăng 12,1%(8).

Đối với kinh tế tập thể mà nòng cốt là hợp tác xã, chúng ta kiên trì hướng dẫn những người nông dân, thợ thủ công và tiểu chủ tự nguyện, tự giác, tự tổ chức làm ăn tập thể vì lợi ích thiết thân của chính họ. Hiện nay, chúng ta đang tổng kết việc thực hiện Luật Hợp tác xã để tiếp tục bổ sung, sửa đổi, hoàn chỉnh cho phù hợp với đòi hỏi của cuộc sống ở từng lĩnh vực, từng vùng.

Kinh tế trang trại không phải là một thành phần kinh tế mà là một hình thức sản xuất kinh doanh ; có thể là kinh tế hộ, kinh tế tư nhân, cũng có thể là kinh tế hợp tác hay tổ hợp tác, hoặc đan xen nhiều hình thức sở hữu. Vừa qua đã có những thử nghiệm tốt về kinh tế trang trại. Chúng ta đã kịp thời đề ra những chính sách và quy định để khuyến khích phát triển kinh tế trang trại phù hợp với điều kiện của từng vùng, từng địa phương.

Đảng và Nhà nước ta khuyến khích sự liên kết giữa các thành phần kinh tế với nhau, nhất là giữa kinh tế nhà nước với các thành phần kinh tế khác, vì đây chính là con đường dẫn tới xã hội hóa quan hệ sản xuất phù hợp với tiến trình xã hội hóa lực lượng sản xuất, phát huy sức mạnh tổng hợp của nền kinh tế nhiều thành phần. Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước là một hình thức liên kết như vậy.

Chúng ta quan niệm, trong nền kinh tế thị trường các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế tựa hồ như "ba thứ quân" : có hiện đại, chính quy ở tầm quốc gia và sánh vai với quốc tế, bán chính quy ở quy mô địa phương và các hộ kinh tế gia đình, kết hợp công nghệ truyền thống với công nghệ hiện đại. Tất cả các "thứ quân" ấy tạo thành một thể thống nhất trong đa dạng. Các doanh nghiệp bổ sung cho nhau bằng những lợi thế và mặt mạnh của nhau, cùng hợp tác, cùng cạnh tranh vì sự tiến bộ và phát triển. Quá trình đó còn có một tác dụng nữa là "hạn chế và kiểm soát độc quyền kinh doanh"(9) không vì sự tiến bộ và phát triển.

Bên cạnh những mặt đã làm được, cũng cần phải nói thêm rằng, hiện vẫn còn nhiều người dân muốn phát triển sản xuất, kinh doanh, nhiều nhà đầu tư nước ngoài muốn vào làm ăn ở nước ta, nhưng họ chưa thật tin tưởng vào chính sách của Đảng và Nhà nước ta, chưa yên tâm về việc thực thi chính sách, luật pháp ở các ngành, các cấp, do đó còn ngần ngại trong việc bỏ vốn đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh lâu dài. Điều đó một mặt là do các chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước chưa được giải thích thật thấu đáo đến các đối tượng này, mặt khác là các chính sách và pháp luật cùng với những thể thức quản lý, nhất là các thủ tục hành chính, còn có những chỗ chưa tháo gỡ hết những vướng mắc để các nhà doanh nghiệp yên tâm và phấn khởi làm ăn. Chính phủ đang phấn đấu tạo ra một sự thống nhất trong hành động, nhất quán giữa trước và sau, giữa nói và làm, giữa chính sách và các quy định cụ thể, giữa trên và dưới, giữa trung ương và các địa phương, khắc phục cho được tình trạng luật pháp, chính sách của Nhà nước bị biến dạng, méo mó đi nhiều qua các tầng nấc trung gian và không được thực hiện tốt trong thực tế cuộc sống.

Chính phủ đang tiếp tục sửa đổi các cơ chế, chính sách và các thủ tục hành chính để tháo gỡ mọi trở ngại nhằm giải phóng tối đa lực lượng sản xuất, phát huy tiềm năng của các doanh nghiệp, đồng thời cũng đòi hỏi các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế phát triển sản xuất kinh doanh và nâng cao hiệu quả trong môi trường cạnh tranh lành mạnh ; tăng cường kiểm tra, kiểm soát các hoạt động kinh tế theo đúng pháp luật.

Qua các cuộc tiếp xúc hàng năm với các doanh nghiệp, kể cả lần gần đây nhất, có nhiều ý kiến đề xuất rất tâm huyết với Chính phủ về hoàn thiện cơ chế, chính sách, các thủ tục hành chính. Chính phủ đã, đang và sẽ làm hết sức mình để hỗ trợ, phục vụ doanh nghiệp, đồng thời cũng yêu cầu các doanh nghiệp phải tự vươn lên khắc phục những yếu kém của mình, nâng cao sức cạnh tranh và hiệu quả sản xuất kinh doanh, thực hiện nghiêm chỉnh nghĩa vụ với Nhà nước và với xã hội theo quy định của pháp luật.

Thời gian vừa qua, các doanh nghiệp của nước ta đã trưởng thành về nhiều mặt, nhưng vẫn còn là một đội hình của những "người lính mới" trong kinh tế thị trường. Chúng ta cần phải được rèn luyện nhiều hơn nữa theo yêu cầu hiện đại hóa cả về công nghệ và quản lý để tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt của quá trình hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế. Thực tế ngày càng tỏ rõ sự nghiệp này phụ thuộc trước hết vào bản lĩnh của các nhà doanh nghiệp. Hơn lúc nào hết, như Đại hội IX của Đảng đã nhấn mạnh, chúng ta phải "... nêu cao vai trò và trách nhiệm của các nhà doanh nghiệp đối với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển kinh tế - xã hội ; khuyến khích và tạo môi trường thuận lợi để kinh doanh và cạnh tranh theo pháp luật ; có những hình thức biểu dương công sức của những người quản lý sản xuất, kinh doanh giỏi"(10).

Một vấn đề nữa là tiếp tục phát triển đồng bộ và ngày càng hoàn thiện các yếu tố thị trường, tức là các thị trường bộ phận tạo thành nền kinh tế thị trường. Chúng ta cần sớm mở rộng và phát triển những loại thị trường chưa hình thành đầy đủ, thậm chí còn sơ khai, như : thị trường lao động, thị trường vốn và tài chính, thị trường bất động sản (bao gồm cả quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật(11)), thị trường khoa học và công nghệ, thị trường các dịch vụ mới hoặc có trình độ cao (dịch vụ thông tin, dịch vụ tư vấn, dịch vụ hành chính công...).

Cùng với việc hoàn chỉnh cơ cấu thành phần kinh tế, xây dựng và phát triển đồng bộ các yếu tố thị trường như đã nêu ở trên, vấn đề bức xúc hiện nay trong tất cả các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ là chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nền kinh tế nước ta đang bộc lộ nhiều yếu kém trong tiến trình hội nhập kinh tế, nhất là sức cạnh tranh trên thị trường còn thấp. Thách thức gay gắt hiện nay đối với chúng ta là năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất, kinh doanh nói chung còn kém so với nhiều nước trong khu vực.

Trong nông nghiệp, những năm gần đây nhiều sản phẩm làm ra không tiêu thụ hết, giá hạ, xuất khẩu khó khăn. Nếu vẫn duy trì cơ cấu và chất lượng sản phẩm như hiện nay thì chỉ việc giữ được mức tăng trưởng nông nghiệp như những năm vừa qua đã khó và sẽ càng khó khăn hơn khi giá cả nông sản trên thị trường thế giới diễn biến theo xu hướng tiếp tục giảm mạnh.

Trong công nghiệp, các sản phẩm mới, sản phẩm có chất lượng cao theo tiêu chuẩn quốc tế còn quá ít, giá thành lại quá cao, giá bán quá đắt. Một số mặt hàng sản xuất trong nước như sắt thép, phân bón, xi măng, kính xây dựng...có mức giá cao hơn mặt hàng cùng loại nhập khẩu từ 20 - 40%, riêng mặt hàng đường thô cao hơn tới 70 - 80%. Các sản phẩm công nghệ cao hoặc có hàm lượng công nghệ cao phát triển còn chậm, mặc dầu đã có chính sách khuyến khích mạnh.

Các ngành dịch vụ của ta vừa lạc hậu về trình độ kinh doanh và công nghệ, lại vừa có giá quá cao so với khu vực và thế giới, nhất là bưu chính - viễn thông (cao hơn giá quốc tế 4 - 5 lần), vận tải ... và còn có sự phân biệt về giá giữa người Việt Nam và người nước ngoài ở nước ta ; thêm vào đó, dịch vụ hành chính còn gây phiền hà, sách nhiễu, vừa gây tốn kém, vừa làm mất thì giờ. Những yếu tố đó làm hạn chế khả năng tăng trưởng và thu hút đầu tư phát triển.

Chúng ta bước vào kinh tế thị trường chưa được bao lâu mà phân hóa giàu nghèo đã tăng lên khá nhanh. Khoảng cách thu nhập giữa nông thôn và thành thị, giữa nhóm người giàu nhất và nhóm người nghèo nhất đang doãng ra ; môi trường sinh thái nhiều nơi đã bị ô nhiễm nghiêm trọng ... đang là thách thức đối với sự phát triển bền vững của đất nước.

Trong khi đó, chúng ta đang thực hiện lịch trình đã cam kết với AFTA, đi vào thực hiện Hiệp định Thương mại song phương Việt - Mỹ, đàm phán gia nhập WTO, do đó chúng ta cần phát huy các lợi thế, nhất là lợi thế về sự an toàn và ổn định chính trị - xã hội, tận dụng thời cơ, vượt qua thử thách để huy động các nguồn nội lực, tranh thủ các nguồn ngoại lực tập trung cho sự phát triển kinh tế nhanh, bền vững, giải quyết tốt các vấn đề xã hội và môi trường ngay trong từng bước phát triển, thực hiện có hiệu quả Chương trình quốc gia về xóa đói, giảm nghèo. Cùng với việc tiếp tục thúc đẩy sự phát triển nhanh của các vùng kinh tế trọng điểm có vai trò động lực kinh tế, phải quan tâm đến các vùng có nhiều khó khăn, tạo điều kiện cho các vùng này phát triển nhanh hơn, hòa nhập với sự phát triển chung của cả nước ...

Yêu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao sức cạnh tranh đòi hỏi tăng cường đầu tư, trong đó đầu tư nhà nước có tính chất mở đường và tạo nền (chẳng hạn đầu tư kết cấu hạ tầng), song điều rất quan trọng là phát huy vai trò điều tiết của thị trường trong việc phân bổ các nguồn lực để đạt hiệu quả kinh tế cao. Cần có những giải pháp mạnh mẽ, tổ chức thực hiện có hiệu lực và thiết thực theo hướng này, kiên quyết khắc phục tư duy và cách làm cũ theo kiểu kế hoạch hóa tập trung quan liêu, duy ý chí trong chỉ đạo, quản lý và các biểu hiện của cơ chế "xin - cho" tràn lan.

Thực hiện đúng đắn chính sách đối với các thành phần kinh tế, phát triển đồng bộ các loại thị trường, chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành, cơ cấu lĩnh vực và cơ cấu vùng theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa... chính là một hệ thống các chủ trương nhằm phát huy mạnh mẽ động lực đại đoàn kết toàn dân và mở rộng nền dân chủ trong đời sống kinh tế. Sức mạnh của đại đoàn kết toàn dân và phát huy dân chủ là nguồn sức mạnh tổng hợp sẽ giúp chúng ta nhanh chóng vượt qua được mọi khó khăn, thử thách, đưa đất nước tiến lên.

Để phát huy mọi khả năng và nguồn lực của đất nước, một yếu tố quyết định là đổi mới sự quản lý của Nhà nước. Trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của nước ta, vai trò của Nhà nước chẳng những không bị giảm bớt, không yếu đi, mà Nhà nước càng phải quản lý một cách có hiệu lực và hiệu quả hơn. Trong giai đoạn hiện nay, khi chúng ta phát triển kinh tế thị trường và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, vai trò đó cần được xác định rõ và quán triệt thấu đáo. Chủ trương của Đảng ta là : "Xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân gắn với việc phát huy dân chủ trong đời sống xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng. Thực hiện dân chủ trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội ở tất cả các cấp, các ngành" ; "Chính sách và pháp luật của Nhà nước là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến việc thực hiện đại đoàn kết toàn dân và sinh hoạt dân chủ trong xã hội. Xây dựng đồng bộ các chính sách kinh tế - xã hội đúng đắn, phát huy mọi khả năng sáng tạo của nhân dân"(12). Điểm mới của chủ trương trên đây là đã làm rõ mối quan hệ gắn bó hữu cơ giữa việc thực hiện đúng đắn vai trò quản lý của Nhà nước với việc phát huy dân chủ và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.

Lâu nay, những cố gắng đổi mới quản lý nhà nước đã đạt được những kết quả đáng kể, góp phần vào những thành tựu to lớn của công cuộc phát triển đất nước. Song, việc thực hiện vai trò và chức năng của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường vẫn còn nhiều yếu kém, nhược điểm và lúng túng. Trong vấn đề này, quan điểm của Đảng ta là rõ ràng : "Nhà nước tôn trọng nguyên tắc và cơ chế hoạt động khách quan của thị trường, tạo điều kiện phát huy mặt tích cực, đồng thời khắc phục, hạn chế những tác động tiêu cực của thị trường. Nhà nước tập trung làm tốt chức năng hoạch định chiến lược, quy hoạch và kế hoạch định hướng phát triển, thực hiện những dự án trọng điểm bằng nguồn lực tập trung ; đổi mới thể chế quản lý, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh ; điều tiết thu nhập hợp lý ; xây dựng pháp luật và kiểm tra giám sát việc thực hiện ; giảm mạnh sự can thiệp trực tiếp bằng biện pháp hành chính vào hoạt động sản xuất, kinh doanh"(13).

Chính phủ đang tiếp tục đổi mới, hoàn thiện các chính sách và thể chế của Nhà nước đối với thị trường. Từ đó đổi mới quan hệ của Nhà nước với doanh nghiệp. Chúng ta đã làm được nhiều việc, song trước mắt vẫn còn rất nhiều vấn đề, trong đó điều nổi bật là phải hoàn chỉnh hệ thống pháp luật có liên quan đến thị trường, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu phát triển trong nước và hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt là làm cho thị trường có sự cạnh tranh lành mạnh, công khai, minh bạch, các doanh nghiệp có quyền chủ động đích đáng và trách nhiệm rõ ràng, chống độc quyền kinh doanh, chống buôn lậu và gian lận thương mại.

Để thực hiện có hiệu quả vai trò và chức năng đó, chúng ta đang tích cực cải cách bộ máy và phương thức hoạt động của Nhà nước, sửa đổi và bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 1992, triển khai đồng bộ chương trình cải cách hành chính - một khâu đột phá của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, mà thời gian vừa quan làm còn rất chậm.

Trong quản lý nền kinh tế hiện nay, chúng ta cũng phải quan tâm xử lý thật tốt các mối quan hệ giữa Nhà nước với các tổ chức xã hội, bao gồm các đoàn thể nhân dân, các tổ chức quần chúng, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội nghề nghiệp...

Nhà nước, thị trường, doanh nghiệp... đều không thể tách rời các tổ chức xã hội, các tổ chức phi nhà nước (phi chính phủ). Trong xã hội nước ta, mặt này còn rất yếu so với các nước đã có nền kinh tế thị trường phát triển. Chúng ta thường nói "Nhà nước và nhân dân cùng làm", mở rộng dân chủ ở cơ sở, xã hội hóa các hoạt động kinh tế và xã hội..., song việc thực hiện chưa được như mong muốn. Trong khi đó, các đoàn thể, hiệp hội có vai trò rất quan trọng, nhưng chưa được phát huy đúng và đầy đủ. Còn phải khuyến khích để hình thành nhiều hơn nữa các tổ chức xã hội tự nguyện, hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, có tác dụng thúc đẩy các hoạt động kinh tế và xã hội ở ngay cơ sở, trên từng địa bàn. Những tổ chức này cũng là cầu nối giữa người dân với chính quyền, với Đảng. Kiên quyết khắc phục căn bệnh hành chính hóa các hoạt động đó, làm mất tác dụng đích thực của các tổ chức này.

Trong toàn bộ sự phát triển đã đề cập ở trên, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có vai trò rất quan trọng. Mặt trận tập hợp lực lượng của khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy các nguồn lực vật chất, trí tuệ và tinh thần của các tầng lớp nhân dân trong mọi hoạt động kinh tế - xã hội.

Trong việc phối hợp với Chính phủ, Mặt trận có sức mạnh và uy tín rất to lớn động viên mọi công dân đóng góp ý kiến đối với các chính sách và giải pháp phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, Mặt trận cũng là nơi tuyên truyền, giải thích các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, từ đó khơi dậy trong nhân dân tinh thần hồ hởi, phấn khởi, hăng hái đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh và tuân theo pháp luật. Trên tinh thần đó, Mặt trận cùng với các tổ chức thành viên thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước, đẩy mạnh sản xuất và thực hành tiết kiệm, khuyến khích làm giàu hợp pháp và tích cực xóa đói giảm nghèo ở cơ sở ; động viên anh chị em trí thức đem hết tài năng, trí tuệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa ; thu hút bà con kiều bào ở nước ngoài đóng góp cho công cuộc xây dựng đất nước ; động viên các tầng lớp nhân dân thực hiện chính sách đại đoàn kết toàn dân của Đảng và Nhà nước.

Để phát huy thế mạnh của Mặt trận với đông đảo các tổ chức thành viên, đề nghị Mặt trận phối hợp chặt chẽ với Chính phủ trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, bài trừ tiêu cực, khuyến khích tinh thần dũng cảm phê phán cái sai, bảo vệ cái đúng. Mặt trận tham gia tích cực vào việc giám sát các hoạt động của cơ quan, cán bộ, công chức nhà nước theo quy định trong Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Đổi mới là sự nghiệp cách mạng lâu dài, liên tục, ngày càng đi vào chiều sâu và nâng cao hơn theo các mục tiêu chiến lược phát triển đất nước. Để biến Nghị quyết Đại hội IX của Đảng thành hiện thực, chúng ta hãy cùng nhau hành động với tinh thần rất khẩn trương, tích cực, thiết thực để tạo ra khí thế mới trong mọi mặt hoạt động kinh tế - xã hội của đất nước.