Tư duy hệ thống: Chìa khóa vàng trong hành trình kiến tạo vị thế dẫn dắt

Hồ Văn Tuấn - Phan Khánh Ngọc - Lê Tiến Hưng
Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam
23:02, ngày 21-10-2025

Bài 2: Chuyển đổi số từ tư duy hệ thống

TCCS - Trong kỷ nguyên số, Vietcombank không chỉ chạy theo xu hướng công nghệ mà kiến tạo mô hình vận hành mới, nơi số hóa trở thành một phần của chiến lược phát triển dài hạn. Thay vì xem chuyển đổi số là một dự án riêng lẻ, Vietcombank tiếp cận bằng tư duy hệ thống - kết nối công nghệ, dữ liệu, con người và quy trình thành một hệ sinh thái số thống nhất, phục vụ đồng thời cho quản trị nội bộ và trải nghiệm khách hàng.

Nhờ cách tiếp cận đó, các giải pháp số của Vietcombank được thiết kế như những mắt xích tương tác, bổ trợ lẫn nhau: từ ngân hàng trực tuyến, nền tảng thanh toán, đến quản trị dữ liệu khách hàng và vận hành rủi ro. Tất cả cùng hướng tới mục tiêu tăng hiệu quả, nâng trải nghiệm, và khẳng định vị thế dẫn đầu trong chuyển đổi số ngành ngân hàng.

Chuyển đổi số tại Vietcombank là một hành trình toàn diện, nơi công nghệ hiện đại hòa quyện với văn hóa doanh nghiệp, dữ liệu gắn liền với con người, và đổi mới được dẫn dắt bởi tầm nhìn hệ thống. Chính nền tảng ấy tạo nên một tổ chức vận hành linh hoạt, bền vững và liên tục tự tái tạo, giữ vững vị thế tiên phong trong kỷ nguyên ngân hàng số.

Kiến tạo nền tảng số

Vietcombank đang định hình mô hình ngân hàng số của tương lai - nơi công nghệ không chỉ là công cụ, mà là nền tảng kiến tạo giá trị và tư duy quản trị mới. Với tầm nhìn dài hạn, Vietcombank triển khai chiến lược chuyển đổi số đến năm 2025 dựa trên bốn trụ cột: Digital, Data, Technology và Transformation, vừa chuẩn bị cho tương lai, vừa hiện thực hóa tư duy hệ thống trong mọi hoạt động.

Ngân hàng là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam áp dụng các công nghệ định danh điện tử tiên tiến như quét NFC và App-to-App với VNeID, ghi nhận hơn 10 triệu lượt cập nhật sinh trắc học thành công trong năm 2024 - một bước tiến lớn trong an toàn số và trải nghiệm khách hàng.

Vietcombank luôn nỗ lực phát triển các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng số, đáp ứng tối đa nhu cầu của doanh nghiệp, người dân_Ảnh: VCB

Chuyển đổi số tại Vietcombank không dừng ở việc hiện đại hóa ứng dụng, mà là xây dựng một kiến trúc số tổng thể. Từ hệ thống core banking, quản trị dữ liệu khách hàng, phân tích thông minh đến các ứng dụng giao dịch, tất cả được thiết kế tích hợp chặt chẽ, vận hành đồng bộ, giảm chi phí, nâng hiệu suất và tăng khả năng thích ứng trước biến động tài chính. Dữ liệu và giao dịch được coi là nguồn lực chiến lược, hỗ trợ ra quyết định từ phát triển sản phẩm, quản trị rủi ro đến hoạch định chiến lược kinh doanh.

Vietcombank đồng thời phát triển hệ thống API mở, cho phép kết nối linh hoạt với fintech và các đối tác dịch vụ, mở rộng mạng lưới số, triển khai sản phẩm mới nhanh chóng mà không làm gián đoạn hệ thống hiện hữu. Hệ sinh thái số toàn diện được hình thành - từ ngân hàng trực tuyến, ví điện tử, thanh toán QR đến nền tảng quản lý dữ liệu khách hàng - tạo ra trải nghiệm liền mạch, an toàn và thuận tiện, giúp người dùng giao dịch, quản lý tài chính, tiếp cận dịch vụ mọi lúc, mọi nơi.

Hơn thế, hệ sinh thái số còn là trung tâm ra quyết định chiến lược nhờ khả năng phân tích dữ liệu tổng thể. Khi các luồng thông tin - từ giao dịch, hành vi khách hàng đến dữ liệu nội bộ - được kết nối, ngân hàng có thể dự báo xu hướng thị trường, tối ưu hóa sản phẩm và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Song, một nền tảng số mạnh mẽ chỉ thực sự có giá trị khi được vận hành bởi con người hiểu và làm chủ nó. Vietcombank coi năng lực số của đội ngũ nhân viên là yếu tố quyết định, giúp từng cá nhân nắm bắt cách công nghệ gắn với chiến lược chung, vận dụng dữ liệu và công cụ số hiệu quả trong công việc hằng ngày. Ngân hàng xây dựng văn hóa doanh nghiệp hướng số hóa, khuyến khích tinh thần học hỏi, đổi mới, dám thử nghiệm và cải tiến liên tục.

Với cách tiếp cận đó, chuyển đổi số tại Vietcombank không còn là nhiệm vụ của riêng một bộ phận, mà trở thành trách nhiệm của toàn tổ chức. Mỗi cán bộ, nhân viên là một mắt xích trong hệ sinh thái số, cùng nhau kiến tạo nền tảng vận hành linh hoạt, hiệu quả và bền vững, giữ vững vị thế ngân hàng tiên phong trong kỷ nguyên số hóa.

Tư duy hệ thống - nền vận hành của ngân hàng số

Trong chiến lược chuyển đổi số, Vietcombank không chỉ tập trung vào công nghệ, mà đặt tư duy hệ thống làm nền tảng xuyên suốt. Mọi sáng kiến - từ công nghệ, quy trình đến nhân lực - đều được thiết kế như những mắt xích trong một tổng thể thống nhất, tạo nên mạng lưới vận hành đồng bộ và hiệu quả.

Khi dữ liệu, nền tảng và con người hòa nhịp, Vietcombank nâng cao năng lực dự báo, tăng hiệu suất và chủ động thích ứng với biến động của thị trường, qua đó tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Tư duy hệ thống giúp ngân hàng tránh rơi vào “số hóa manh mún”, nơi công nghệ tồn tại rời rạc, tốn kém nguồn lực mà không tạo giá trị tổng thể. Tại Vietcombank, mọi quyết định về công nghệ được đặt trong tầm nhìn chiến lược, bảo đảm mỗi sáng kiến đều đóng góp trực tiếp cho mục tiêu chung.
Việc tích hợp giữa các nền tảng thanh toán, quản lý khách hàng và phân tích dữ liệu thông minh giúp ngân hàng ra quyết định nhanh, chính xác, tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng và nâng cao hiệu suất vận hành toàn hệ thống.

Đúng như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh:

“Đề ra mục tiêu gì, ai làm, làm đến đâu, khi nào xong, đo bằng gì, kết quả như thế nào phải thật rõ ràng.”

Tinh thần ấy thể hiện rõ trong hành trình số hóa của Vietcombank, nơi mọi dự án công nghệ đều mang lại giá trị cụ thể, đo đếm được, cho khách hàng và cho nền kinh tế.

Nhiều sản phẩm, dịch vụ của Vietcombank ứng dụng công nghệ mang đến trải nghiệm tốt cho khách hàng được các tổ chức trong nước, quốc tế đánh giá cao và trao các giải thưởng quan trọng_Ảnh: VCB

Tư duy hệ thống còn giúp Vietcombank tạo nên trải nghiệm khách hàng liền mạch. Khi dữ liệu và dịch vụ được kết nối chặt chẽ, khách hàng có thể thực hiện mọi giao dịch - từ thanh toán, quản lý tài chính cá nhân đến nhận hỗ trợ trực tuyến - một cách nhanh chóng, thuận tiện và an toàn. 

Sự kết nối này tạo khác biệt rõ rệt với các mô hình số hóa rời rạc, đồng thời giúp Vietcombank duy trì mức độ hài lòng và trung thành cao nhất trong ngành ngân hàng Việt Nam.

Bên cạnh tác động tới khách hàng, tư duy hệ thống còn thay đổi cách làm việc nội bộ. Nhân viên hiểu rõ cách dữ liệu, công nghệ và quy trình gắn kết để phục vụ mục tiêu chung; các phòng ban phối hợp nhịp nhàng, chia sẻ thông tin minh bạch; các sáng kiến số triển khai đồng bộ, tránh lãng phí và rút ngắn thời gian ra mắt sản phẩm. Điều đó biến chuyển đổi số từ một dự án kỹ thuật thành một triết lý quản trị, nơi toàn tổ chức cùng vận hành như một thể thống nhất.

Từ thực tế ấy, Vietcombank gửi đến cộng đồng doanh nghiệp và ngành ngân hàng một thông điệp rõ ràng: Thành công trong chuyển đổi số không nằm ở việc ứng dụng công nghệ, mà ở tư duy hệ thống - nơi công nghệ, con người và văn hóa doanh nghiệp được thiết kế để gắn kết, bổ trợ và cùng tạo giá trị. Doanh nghiệp nào làm được điều đó sẽ biến chuyển đổi số thành lợi thế chiến lược, thay vì chỉ là một xu hướng nhất thời.

Thực tiễn tại Vietcombank cho thấy, việc áp dụng tư duy hệ thống trong thiết kế sản phẩm và dịch vụ giúp ngân hàng dự báo nhu cầu thị trường, tối ưu quy trình, gia tăng linh hoạt và dẫn dắt đổi mới của toàn ngành. Đây chính là nền tảng để Vietcombank phát triển bền vững, nhân văn và hiện đại trong kỷ nguyên số, đồng thời trở thành hình mẫu cho các tổ chức muốn chuyển đổi toàn diện, nơi công nghệ và chiến lược hòa quyện thành một chỉnh thể thống nhất.

Tiếp nối định hướng ấy, Vietcombank đang hiện đại hóa mạnh mẽ kiến trúc công nghệ và hạ tầng CNTT, mở rộng khả năng xử lý dữ liệu lớn, bảo đảm an ninh và phát triển bền vững. Là ngân hàng đầu tiên triển khai đăng ký chữ ký số qua ngân hàng số VCB Digibank, kết nối với Cổng ký số tập trung từ xa VNeID, ngân hàng giúp khách hàng thực hiện toàn bộ giao dịch tài chính và dịch vụ công một cách minh bạch, an toàn và thuận tiện.

Vietcombank cũng đã kết nối với hệ thống SIMO của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để phát hiện, cảnh báo tài khoản gian lận, và nâng cấp hệ thống Chuyển tiền nhanh IBFT 2.0, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho mọi giao dịch điện tử - khẳng định vị thế ngân hàng dẫn dắt an toàn số và đổi mới tài chính quốc gia.

Chuyển đổi số vì khách hàng - Khi công nghệ chạm tới trải nghiệm

Không chỉ kiến tạo nền tảng công nghệ hiện đại, Vietcombank tiếp tục khẳng định vai trò dẫn dắt trong chuyển đổi số gắn với giá trị thực tế. Năm 2025, ngân hàng có 5 giải pháp được vinh danh Giải thưởng Sao Khuê, gồm: VCB Digibank - nền tảng ngân hàng số thế hệ mới; VCB iCare - giải pháp tài chính số toàn diện; VCB Online Lending - giải ngân trực tuyến cho khách hàng doanh nghiệp; VCB CashUp Mobile - ứng dụng di động dành cho doanh nghiệp; và VCB Tablet - giải pháp hỗ trợ giao dịch tại và ngoài điểm bán.

Bên cạnh đó, Vietcombank ứng dụng AI Chatbot trong quy trình nội bộ và hệ thống tuyển dụng (triển khai từ tháng 2/2025), giúp nâng cao hiệu suất vận hành, đồng thời mang lại trải nghiệm mới cho ứng viên và nhân sự - thể hiện một cách tiếp cận chuyển đổi số toàn diện và nhân văn.

Trên nền tảng ngân hàng trực tuyến và ứng dụng thanh toán tích hợp, khách hàng có thể giao dịch, quản lý tài chính cá nhân, nhận hỗ trợ trên cùng một hệ thống thống nhất.
Chị Ch.A - sinh viên vừa tốt nghiệp Trường RMIT chia sẻ:

“Tôi học chuyên ngành công nghệ và rất quan tâm đến ứng dụng ngân hàng số. Trong thời gian học, tôi đã thử mở tài khoản tại nhiều ngân hàng trong nước và ấn tượng nhất với Vietcombank. Giao diện hiện đại, thân thiện với giới trẻ, tốc độ xử lý nhanh. Tôi thấy Vietcombank luôn tiên phong ứng dụng công nghệ mới, tiêu biểu là Apple Pay - ngân hàng đầu tiên triển khai tại Việt Nam và rất thành công.”

Những phản hồi như vậy là thước đo sinh động cho hiệu quả của chuyển đổi số tại Vietcombank: dữ liệu được kết nối, phân tích và khai thác để tối ưu trải nghiệm, nâng cao tốc độ phản hồi và củng cố niềm tin khách hàng.

Bài học từ Vietcombank cho thấy, chuyển đổi số hiệu quả và bền vững đòi hỏi nhìn nhận mọi yếu tố như một mạng lưới liên kết: công nghệ là công cụ, nhưng tư duy hệ thống mới là trục kết nối chiến lược. Khi dữ liệu, quy trình và con người hòa quyện, ngân hàng có thể thích ứng nhanh, tối ưu vận hành và duy trì linh hoạt chiến lược.

Nhờ đó, hệ sinh thái số của Vietcombank không chỉ nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn mở rộng cơ hội kinh doanh, từ hợp tác với fintech, mở rộng thanh toán điện tử đến các giải pháp quản lý tài chính thông minh.

Hiện Vietcombank phục vụ hơn 29 triệu khách hàng cá nhân, với trên 94% giao dịch thực hiện qua kênh số. Ứng dụng VCB Digibank có gần 17 triệu người dùng, thực hiện hơn 300 triệu giao dịch mỗi tháng, kết nối 260 tiện ích từ 1.700 nhà cung cấp, giúp ngân hàng được vinh danh là “Ngân hàng số tốt nhất Việt Nam 2025”.

Tốc độ tăng trưởng giao dịch số duy trì trên 30% mỗi năm, đồng thời Vietcombank cũng là một trong những ngân hàng đầu tiên được Ngân hàng Nhà nước ghi nhận đi đầu trong ngân hàng xanh và tài chính bền vững, phù hợp với cam kết quốc gia về giảm phát thải ròng. 

Tư duy hệ thống giúp mọi sáng kiến - từ công nghệ, dữ liệu đến nhân lực - liên kết nhịp nhàng, tránh “số hóa rời rạc”. Công nghệ nhờ đó trở thành động lực nâng cao hiệu quả và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững. Vai trò lãnh đạo của Đảng ủy Vietcombank chính là giữ vững trục chiến lược ấy, bảo đảm mỗi đổi mới đều gắn với phát triển bền vững và nhân văn, củng cố vị thế ngân hàng trụ cột quốc gia trong kỷ nguyên số./.