Phát huy đối ngoại nhân dân trong xây dựng biên giới hòa bình, hợp tác, hữu nghị giữa tỉnh Quảng Trị và tỉnh Khăm Muộn (nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào)

Đối ngoại nhân dân là một thành tố quan trọng của công tác đối ngoại chung, gắn bó chặt chẽ với đối ngoại đảng và ngoại giao nhà nước, hướng đến mục tiêu làm cho thế giới hiểu biết, yêu mến đất nước, con người Việt Nam, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; tạo sự đồng tình, ủng hộ rộng rãi của bạn bè, đối tác quốc tế đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong lịch sử đối ngoại nhân dân, quan hệ gắn bó Việt Nam - Lào được hình thành từ trong lịch sử lâu đời dựng nước và giữ nước, khi hai quốc gia đều có những điểm tương đồng và sự giao thoa về kinh tế, văn hóa, xã hội, chính trị. Theo đó, hai nước luôn giữ mối quan hệ bang giao hòa hiếu, gắn bó mật thiết với nhau qua nhiều giai đoạn lịch sử. Nhân dân hai nước, nhất là ở vùng biên giới, đã thường xuyên nương tựa vào nhau, cưu mang đùm bọc lẫn nhau trong cuộc sống hằng ngày, cũng như mỗi khi có thiên tai, địch họa.

Hiện nay, mặc dù điều kiện kinh tế của hai tỉnh vẫn còn còn khó khăn, nhưng vẫn thường xuyên dành cho nhau những khoản viện trợ, chú trọng ưu tiên, ưu đãi trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, thương mại, tạo điều kiện hỗ trợ, giúp nhau phát triển kinh tế - xã hội. Điều này thể hiện rõ trong các cuộc hội đàm giữa đoàn đại biểu cấp cao tỉnh Quảng Trị và tỉnh Khăm Muộn vào tháng 10-2000, hai bên xác định tiếp tục công cuộc phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, củng cố quốc phòng, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị vững mạnh nhằm bảo vệ độc lập dân tộc và xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội; xác định nhiệm vụ xây dựng và phát triển mối quan hệ hợp tác chiến lược, toàn diện và đặc biệt giữa hai dân tộc Việt Nam - Lào nói chung và hai tỉnh Quảng Trị - Khăm Muộn nói riêng.

Trên cơ sở kết quả hợp tác trước đây, hai tỉnh tiếp tục thực hiện thỏa thuận hợp tác trong giai đoạn mới, trong đó tỉnh Quảng Trị tiếp tục hỗ trợ tỉnh Khăm Muộn phát triển kết cấu hạ tầng, quy hoạch các vùng kinh tế nông - lâm nghiệp. Tỉnh Quảng trị đã hợp tác giúp tỉnh Khăm Muộn điều tra quy hoạch sản xuất nông nghiệp, kết hợp quy hoạch nông nghiệp - lâm nghiệp - thủy lợi; triển khai công tác khảo sát thiết kế và xây dựng một số công trình thủy lợi, trạm trại nông nghiệp, một số cụm cơ khí nông nghiệp; đào tạo cán bộ khoa học - kỹ thuật, trao đổi những hoạt động kỹ thuật, kinh nghiệm tổ chức, quản lý và sản xuất nông nghiệp. Cùng với đó, hai tỉnh tiến hành hợp tác điều tra khảo sát tài nguyên rừng; lập quy hoạch các loại rừng phòng hộ, khai thác, tu bổ và tái sinh rừng; lập kế hoạch khai thác, chăm sóc và trồng mới ở một số khu vực trọng điểm. Trước đó, hai tỉnh cũng thường xuyên tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp của hai bên nghiên cứu, triển khai dự án trồng cây cao su, xây dựng các dự án chế biến nông - lâm sản, thí điểm mô hình trồng cây ăn quả... Tuy nhiên, do năng lực, nguồn vốn của các doanh nghiệp hai bên còn hạn chế, nên việc hợp tác chỉ dừng lại ở quy mô nhỏ.

Thời gian gần đây, hai tỉnh Quảng Trị và Khăm Muộn đã thống nhất ký Biên bản hội đàm với một số nội dung về phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội; quốc phòng, an ninh biên giới và thông tin phục vụ công tác đối ngoại... Phối hợp triển khai tốt các hoạt động kỷ niệm 60 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (5-9-1962 - 5-9-2022) và 45 năm Ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và hợp tác giữa Việt Nam và Lào (18-7-1977 – 18-7-2022). Hằng năm, vào dịp tết cổ truyền của Việt Nam và tết năm mới của nhân dân các bộ tộc Lào, 2 tỉnh Quảng Trị và Khăm Muộn đều cử đoàn đại biểu thăm và chúc tết lẫn nhau. Lãnh đạo hai tỉnh cũng đã ký biên bản ghi nhớ về việc phối hợp triển khai xây dựng trường phổ thông dân tộc tại tỉnh Khăm Muộn (1 trong 7 dự án của Chính phủ Việt Nam viện trợ Chính phủ Lào); tiếp tục đẩy mạnh việc tuyên truyền, giáo dục nhân dân về mối quan hệ hữu nghị truyền thống đặc biệt Việt Nam - Lào, cũng như hai tỉnh Quảng Trị - Khăm Muộn. Hai địa phương khuyến khích trao đổi, mua bán hàng hóa qua cửa khẩu, chợ biên giới. Tỉnh Quảng Trị tập trung nâng cấp tuyến đường 12, bảo đảm cho các phương tiện vận tải hoạt động thông suốt, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao lưu hàng hóa qua cửa khẩu; tiếp tục nhận học sinh tỉnh Khăm Muộn để đào tạo tại Trường Đại học Quảng Trị. Hai tỉnh phối hợp cung cấp các dịch vụ y tế phục vụ đồng bào biên giới và khách qua lại cửa khẩu; trao đổi kinh nghiệm về công tác phòng, chống dịch bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Hai tỉnh tiếp tục duy trì việc trao đổi luân phiên, định kỳ hằng năm đoàn đại biểu cấp cao; hai năm một lần đối với đoàn các cơ quan Đảng, chính quyền, đoàn thể. Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục về truyền thống hữu nghị vĩ đại, tình đoàn kết đặc biệt giữa hai đảng, hai nhà nước và nhân dân hai nước Việt Nam - Lào nói chung, hai tỉnh Quảng Trị - Khăm Muộn nói riêng, coi đây là tài sản chung vô giá của hai dân tộc Việt Nam - Lào. Tiếp tục trao đổi, giao lưu về văn hóa; hợp tác trong giáo dục và đào tạo; phối hợp chặt chẽ trong công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Lào; hợp tác trong công tác bảo tồn và phát huy các giá trị đa dạng sinh học khu vực di sản thiên nhiên thế giới Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Khu bảo tồn quốc gia Hin Nậm Nô. Tiếp tục quan tâm, hỗ trợ nhau khi gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh; khuyến khích và hỗ trợ các địa phương có chung đường biên giới hợp tác giúp đỡ nhau cùng phát triển.

Bước vào giai đoạn mới, hai tỉnh cần tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp, thường xuyên quan tâm, động viên lẫn nhau. Đặc biệt, đối với lĩnh vực quốc phòng, an ninh và biên giới, cần có sự phối hợp để chỉ đạo các lực lượng chức năng thường xuyên trao đổi thông tin, phối hợp tuần tra chung để bảo vệ đường biên, mốc quốc giới, phòng, chống tội phạm. Bên cạnh đó, hai bên cần đẩy mạnh thực hiện các chính sách thu hút đầu tư thông thoáng hơn, xây dựng và ban hành các quy định pháp lý thu hút hoạt động đầu tư, phát triển kết cấu hạ tầng phục vụ cho các hoạt động tại khu kinh tế và thông thương tại cửa khẩu quốc tế; hỗ trợ, ưu đãi các nhà đầu tư ở các lĩnh vực như chế biến nông sản, thủy sản, chăn nuôi gia súc lớn... tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tìm kiếm cơ hội, xúc tiến đầu tư trên địa bàn hai tỉnh.

Thời gian tới, quan hệ hợp tác kinh tế Quảng Trị - Khăm Muộn tiếp tục đổi mới về nội dung, phương thức, cơ chế hợp tác theo hướng chú trọng sự hợp tác thực chất, hiệu quả, chất lượng, nhất là trong lĩnh vực kinh tế. Những kết quả đạt được trong thời gian qua tạo tiền đề để quan hệ kinh tế giữa hai tỉnh Quảng Trị - Khăm Muộn sẽ có bước phát triển tốt trong giai đoạn tiếp theo, góp phần củng cố và phát triển quan hệ hợp tác, hữu nghị đặc biệt giữa hai tỉnh nói riêng, hai nước nói chung, vì sự phát triển ổn định, hòa bình, bền vững mỗi quốc gia cũng như khu vực./.