Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện là động lực then chốt thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai trong giai đoạn mới

Những kết quả đáng ghi nhận

Giai đoạn 2020 - 2025, tỉnh Đồng Nai đã đạt nhiều kết quả nổi bật trong phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, tạo nền tảng quan trọng hướng tới nền kinh tế tri thức hiện đại. Tỉnh đã đầu tư mạnh mẽ cho hạ tầng khoa học - công nghệ, trong đó nổi bật là việc triển khai Khu Công nghệ thông tin tập trung tại Long Thành, được xem là “hạt nhân” thúc đẩy công nghiệp công nghệ số, thu hút doanh nghiệp công nghệ cao và hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Về chuyển đổi số, tỉnh là một trong những địa phương đi đầu với sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy và Ủy ban nhân dân tỉnh. Nhiều kế hoạch trọng điểm được ban hành và triển khai đồng bộ, tiêu biểu như Kế hoạch số 45/KH-UBND, ngày 12-8-2025 và Kế hoạch số 92/KH-UBND, ngày 15-9-2025 nhằm thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22-12-2024, của Bộ Chính trị, về “đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”. Nhờ đó, hạ tầng số được đầu tư toàn diện; hệ thống thông tin hành chính, đất đai, thuế và dân cư được kết nối, đồng bộ với cơ sở dữ liệu quốc gia, mang lại nhiều tiện ích, giảm đáng kể thời gian và chi phí cho người dân, doanh nghiệp.

Sau sáu tháng triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, 81,4% nhiệm vụ trọng tâm đã hoàn thành hoặc đang triển khai hiệu quả, đặc biệt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức đạt 100%. Những kết quả này đã góp phần đổi mới phương thức quản lý, cải thiện môi trường đầu tư, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại. Tuy vậy, vẫn còn một số mục tiêu chưa hoàn thành, đòi hỏi thêm nỗ lực và sự phối hợp đồng bộ của các cấp, các ngành.

Giai đoạn 2025 - 2030, Đồng Nai có nhiều thuận lợi nhờ vị trí trung tâm vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, sự quan tâm chỉ đạo của Trung ương và Tỉnh ủy cũng như tiềm năng lớn về phát triển công nghiệp công nghệ cao. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng Đồng Nai vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức lớn. Tốc độ đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ trong nhiều ngành, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ còn chậm. Nguồn nhân lực chất lượng cao, có khả năng làm chủ các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây (Cloud) còn thiếu hụt nghiêm trọng, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển của tỉnh. Mối liên kết giữa các viện nghiên cứu, trường đại học và cộng đồng doanh nghiệp vẫn chưa thực sự chặt chẽ, dẫn đến nhiều kết quả nghiên cứu khoa học vẫn chỉ nằm trên giấy và chưa được thương mại hóa hiệu quả. Cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển còn nhiều điểm cần được hoàn thiện, chưa đủ sức hấp dẫn để thu hút các tập đoàn công nghệ lớn cũng như các nhà khoa học, chuyên gia hàng đầu về đầu tư và làm việc tại tỉnh. Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, việc đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số không còn là một lựa chọn mà đã trở thành một yêu cầu tất yếu để Đồng Nai có thể duy trì vị thế là một trong những đầu tàu kinh tế của cả nước. Chúng ta phải hành động quyết liệt để không bị tụt hậu.

Để khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện thật sự là động lực then chốt thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội

Trong giai đoạn tới, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện sẽ tiếp tục được xác định là nhiệm vụ chiến lược, đóng vai trò trụ cột trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Một là, đột phá về tiềm lực và trình độ khoa học, công nghệ. Tạo bước đột phá mạnh mẽ trong phát triển tiềm lực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, hướng tới mục tiêu nâng cao năng lực khoa học - công nghệ lên nhóm khá của cả nước và đưa Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) vào top 10 tỉnh dẫn đầu vào năm 2030. Đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, thu hút các tập đoàn công nghệ lớn, các tổ chức nghiên cứu hàng đầu thế giới đến đầu tư tại Khu Công nghệ thông tin tập trung, Khu Khoa học - Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Khu Công nghệ cao; phấn đấu đến năm 2030 thu hút ít nhất một doanh nghiệp công nghệ hàng đầu toàn cầu. Đồng thời, tăng cường hợp tác nghiên cứu, chuyển giao công nghệ với các quốc gia tiên tiến trong các lĩnh vực chiến lược như bán dẫn, AI, IoT, Big Data, Cloud và Blockchain; hỗ trợ doanh nghiệp trong nước đầu tư nghiên cứu - phát triển, đổi mới công nghệ, hình thành hệ sinh thái công nghiệp công nghệ số tự chủ, phấn đấu đến năm 2045 doanh nghiệp nội địa chiếm ít nhất 40% giá trị hệ sinh thái công nghệ số của tỉnh.

Hai là, đột phá về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Phát triển khoa học và công nghệ đòi hỏi tỉnh phải có nguồn nhân lực chất lượng cao, đủ năng lực làm chủ và sáng tạo trong các lĩnh vực công nghệ mới. Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030, ít nhất 25% cán bộ lãnh đạo các cơ quan, đơn vị nhà nước có chuyên môn và kinh nghiệm về khoa học - kỹ thuật. Để đạt được mục tiêu này, cần triển khai các chương trình đào tạo chuyên sâu về khoa học dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và công nghệ bán dẫn tại các trường đại học, cao đẳng; đồng thời tăng cường hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo theo nhu cầu thực tế, giúp sinh viên có thể làm việc ngay sau tốt nghiệp. Cùng với đó, phổ cập kỹ năng số và giáo dục STEM cho học sinh phổ thông, phấn đấu đến năm 2030, 100% học sinh được tiếp cận với STEM và ít nhất 80% người dân có kiến thức, kỹ năng số cơ bản, tạo nền tảng vững chắc cho chuyển đổi số và phát triển kinh tế tri thức của tỉnh.

Ba là, đột phá về xây dựng và hoàn thiện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Xây dựng và hoàn thiện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đồng bộ, gắn kết giữa Nhà nước - doanh nghiệp - viện trường - cộng đồng khởi nghiệp. Thành lập các vườn ươm công nghệ, trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo nhằm hỗ trợ các startup từ giai đoạn ý tưởng đến thương mại hóa sản phẩm; đồng thời xây dựng quỹ đầu tư mạo hiểm để cung cấp nguồn vốn cho các dự án tiềm năng. Thúc đẩy hợp tác nghiên cứu và phát triển (R&D) giữa doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, với các viện, trường; phấn đấu đến năm 2030 có ít nhất 10% doanh nghiệp hợp tác nghiên cứu và 10% doanh nghiệp ứng dụng kết quả nghiên cứu vào sản xuất - kinh doanh, cùng với 15% doanh nghiệp có hoạt động đổi mới quy trình hoặc mô hình kinh doanh. Mục tiêu đến năm 2030, toàn tỉnh có ít nhất 300 cán bộ nghiên cứu khoa học - công nghệ, đạt tỷ lệ 12 người nghiên cứu trên mỗi vạn dân, công bố khoảng 100 bài báo khoa học ứng dụng liên quan đến đổi mới sáng tạo, góp phần đưa Đồng Nai trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo năng động của vùng Đông Nam

Bốn là, đột phá về cải cách thủ tục hành chính và dịch vụ công trực tuyến. Cải cách thủ tục hành chính và phát triển dịch vụ công trực tuyến là trụ cột quan trọng nâng cao năng lực cạnh tranh và sự hài lòng của người dân, không chỉ là số hóa quy trình cũ mà còn là cuộc cách mạng trong tư duy quản lý, chuyển từ “quản lý” sang “phục vụ”. Đồng Nai đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% hồ sơ cấp tỉnh và xã được xử lý trực tuyến, 100% thủ tục hành chính trong lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh được thực hiện trên môi trường số. Việc mở rộng dịch vụ công trực tuyến toàn trình giúp người dân, doanh nghiệp nộp hồ sơ, thanh toán, nhận kết quả nhanh chóng, minh bạch, tiết kiệm chi phí. Cùng với đó, tỉnh đẩy mạnh kết nối dữ liệu liên ngành giữa đất đai, thuế, dân cư, bảo hiểm, y tế, giáo dục… hình thành hệ thống dịch vụ công thông minh, liên thông, một lần khai báo - nhiều lần sử dụng. Đồng thời, chú trọng nâng cao kỹ năng số cho người dân, hướng tới năm 2030 có 80% dân số trưởng thành sử dụng dịch vụ số thiết yếu, 100% người dân tiếp cận dịch vụ công trực tuyến và 90% tiếp cận được thông tin, khám chữa bệnh từ xa, góp phần xây dựng chính quyền số minh bạch, hiệu quả, phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp.

Năm là, đột phá về phát triển kinh tế số, động lực cho tăng trưởng 2 con số. Khoa học - công nghệ là chìa khóa mở tương lai, còn kinh tế số là động cơ tăng trưởng mạnh mẽ giúp tỉnh bứt phá, hướng tới tốc độ tăng trưởng hai con số. Để đạt được điều đó, tỉnh nên tập trung phát triển ba trụ cột chính: công nghiệp công nghệ số, kinh tế số các ngành và kinh tế dữ liệu. Đồng Nai sẽ thu hút doanh nghiệp công nghệ cao, phát triển các khu công nghệ thông tin tập trung, đặc biệt trong lĩnh vực bán dẫn, trí tuệ nhân taọ (AI), xây dựng hệ sinh thái công nghệ vững mạnh. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ, thúc đẩy chuyển đổi số doanh nghiệp, phát triển nông nghiệp thông minh, logistics và du lịch số. Bên cạnh đó, tỉnh coi dữ liệu là tài nguyên chiến lược, xây dựng trung tâm dữ liệu, kho dữ liệu mở, hướng tới trở thành Hub số của khu vực, thu hút đầu tư quốc tế và phát triển hạ tầng mạng tốc độ cao. Mục tiêu đến năm 2030, kinh tế số chiếm ít nhất 30% GRDP, trở thành động lực chủ lực thúc đẩy Đồng Nai phát triển nhanh, bền vững và tiên phong trong kỷ nguyên số./.