“Điểm sáng” trong hệ thống các chính sách giảm nghèo

Trong 20 năm qua, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tỉnh Lạng Sơn đã thực hiện hiệu quả Nghị định số 78 của Chính phủ; theo đó, nguồn vốn đã đến 100% số thôn, bản, khối phố, từ 3 chương trình cho vay ban đầu, đến nay, Chi nhánh NHCSXH tỉnh Lạng Sơn đang thực hiện 17 chương trình tín dụng ưu đãi, với tổng dư nợ là 3.854,6 tỷ đồng, tăng 3.397,3 tỷ đồng, gấp 19,1 lần so với năm 2003, tốc độ tăng trưởng dư nợ bình quân hằng năm đạt 17%, với 65.989 hộ còn dư nợ. Một dấu ấn đậm nét là nguồn vốn chính sách xã hội đã góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn. Tại nhiều xã, tỷ lệ giảm nghèo nhanh không chỉ giúp đẩy nhanh quá trình hoàn thành các chỉ tiêu trong xây dựng nông thôn mới, mà còn làm thay đổi bộ mặt nông thôn, nhất là tại các vùng khó khăn, vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Nhiều gia đình đã có được ngôi nhà khang trang nhờ nguồn tín dụng vay từ NHCSXH, hầu hết các hộ khó khăn trước đây, nhờ vay vốn tín dung ưu đãi cho người nghèo phát triển kinh tế, nay đã thoát nghèo, xây dựng được nhà cửa khang trang, đời sống vật chất và tinh thần được nâng lên rõ rệt. Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay bằng nguồn vốn tín dụng ưu đãi, giúp sửa chữa, cải tạo, xây dựng 7,9 nghìn ngôi nhà. Trong 20 năm qua, vốn cho vay của NHCSXH tỉnh đã giúp gần 45 nghìn hộ vượt qua ngưỡng nghèo, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh Lạng Sơn bình quân hằng năm trên 3%; tạo việc làm cho hơn 28 nghìn lao động.

Lạng sơn là tỉnh miền núi địa hình phức tạp, nhiều khu vực rất khó khăn về nước sạch sinh hoạt, nhưng nhờ có nguồn vốn cho vay ưu đãi của NHCSXH tỉnh, trên 128 nghìn công trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn được xây dựng, trong 20 năm qua. Nhiều hộ gia đình đã có điều kiện đầu tư cải tạo được nguồn nước sinh hoạt nguồn nước sạch sử dụng, sinh hoạt bảo đảm được sức khoẻ cho người dân với hơn 128 nghìn công trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn được xây dựng. Có trên 32 nghìn học sinh, sinh viên được vay vốn ưu đãi với số tiền trên 341 tỷ đồng để đóng học phí, mua các thiết bị học tập. Chương trình tín dụng này đã giúp cho nhiều học sinh, sinh viên có cơ hội được đến trường nâng cao học vấn, tri thức, tạo dựng hành trang vững chắc cho tương lai, cung cấp nguồn lao động chất lượng cao cho xã hội. Đây là chương trình tín dụng ưu đãi có tính nhân văn sâu sắc, không để học sinh, sinh viên nào phải bỏ học do không có tiền đóng học phí, hay thiếu các thiết bị học tập.

Từ năm 2020 đến nay, dịch bệnh COVID-19 đã ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển kinh tế - xã hội của cả nước nói chung, Lạng Sơn nói riêng. Trước những khó khăn do dịch bệnh gây nên, thực hiện sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh, chi nhánh NHCSXH tỉnh Lạng Sơn đã triển khai sớm và thực hiện hiệu quả các chương trình tín dụng  theo các nghị quyết của Chính phủ về hỗ trợ người sử dụng vay vốn để trả lương ngừng việc, trả lương phục hồi sản xuất do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, nhờ vậy doanh nghiệp, hộ gia đình, người lao động đã nhận được vốn ưu đãi, kịp thời, vượt qua khó kkăn của dịch bệnh phục hồi sản xuất - kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội. Chi nhánh NHCSXH tỉnh Lạng Sơn đã hỗ trợ 44 doanh nghiệp và cơ sở giáo dục vay vốn trả lương ngừng việc, trả lương phục hồi sản xuất cho 1,8 nghìn lượt lao động; hỗ trợ 7 cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học ngoài công lập vay vốn để sửa chữa cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Để nguồn vốn phát huy hiệu quả, NHCSXH đã ký kết văn bản liên tịch, hợp đồng ủy thác với tổ chức chính trị - xã hội các cấp, hợp đồng ủy nhiệm với tổ tiết kiệm và vay vốn làm cơ sở pháp lý để thực hiện. Hiện nay, 100% tổ chức hội cấp huyện và 746/800 tổ chức hội cấp xã nhận ủy thác với NHCSXH. Đến nay, tổng dư nợ uỷ thác qua các tổ chức chính trị - xã hội đến ngày 31-7-2022 là 3.576 tỷ đồng, chiếm 99,8% tổng dư nợ của NHCSXH.

Ngoài ra, hằng năm, NHCSXH tỉnh và các phòng giao dịch huyện tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho các đối tượng ngoài ngành liên quan đến hoạt động NHCSXH để phổ biến các chính sách tín dụng ưu đãi của Chính phủ, kỹ năng quản lý nguồn vốn, kỹ năng kiểm tra, giám sát, nâng cao chất lượng ủy thác của các tổ chức chính trị - xã hội và hoạt động của Ban quản lý tổ tiết kiệm và vay vốn. Trong 20 năm qua, đã tập huấn được 4.520 lượt Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp xã và Trưởng Ban giảm nghèo cấp xã; 9.640 lượt lãnh đạo hội đoàn thể nhận ủy thác cấp huyện, cấp xã; 51.310 lượt thành viên Ban quản lý tổ tiết kiệm và vay vốn; 22.680 lượt trưởng các thôn, bản, khu phố.

Nhờ mô hình hoạt động sáng tạo riêng của NHCSXH tỉnh, trong 20 năm qua đã tiết kiệm thời gian, giảm chi phí, giúp cho các đối tượng chính sách được giải ngân tại nhà, giải ngân, thu nợ tại xã, qua đó thực sự mang lại hiệu quả cho người nghèo, thể hiện tính ưu việt phù hợp với điều kiện của tỉnh Lạng Sơn.

Phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới

Qua 20 năm triển khai thực hiện Nghị định số 78 của Chính phủ tại tỉnh Lạng Sơn có thể khẳng định, tín dụng chính sách xã hội là hướng đi đúng đắn, là “điểm sáng” trong hệ thống các chính sách giảm nghèo, phù hợp với điều kiện thực tế tại Việt Nam. Với mô hình quản lý vốn như hiện nay đã thể hiện tính ưu việt riêng có của NHCSXH, phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị tham gia vào chuyển tải nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội của Nhà nước đến người nghèo và các đối tượng chính sách khác, góp phần tích cực vào thực hiện mục tiêu giảm nghèo, tạo việc làm, an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn. Phát huy những kết quả đã đạt được trong thời gian tới, Chi nhánh NHCSXH tỉnh Lạng Sơn tập trung vào một số nhiệm vụ sau:

Một là, tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 40-CT/TW, Kết luận số 06-KL/TW, của Ban Bí thư Trung ương Đảng, về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội; Nghị định số 78/2002/NĐ-CP, ngày 4-10-2002, của Chính phủ, về tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác.

Hai là, phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền trên địa bàn để triển khai cho vay có hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách, bảo đảm đúng đối tượng.

Thứ ba, tiếp nối hành trình 20 năm đồng hành cùng hộ nghèo và các đối tượng chính sách, thời gian tới, Chi nhánh NHCSXH tỉnh Lạng Sơn tiếp tục bám sát định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, từ đó tuyên truyền về các chương trình cho vay ưu đãi của Chính phủ. Qua đó, giúp thêm nhiều hộ nghèo được vay vốn ưu đãi để phát triển các mô hình kinh tế, vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng./.