Ngày 26-11-2022, tại thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chủ trì phối hợp với Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tại Việt Nam và Đại học Indiana (Hoa Kỳ) tổ chức diễn đàn toàn quốc: “Đối thoại phát triển địa phương năm 2022” với chủ đề: “Công nghiệp văn hóa, du lịch và phát triển địa phương”. Đây là diễn đàn thường niên, kênh đối thoại về các vấn đề phát triển địa phương, cập nhật những thành tựu và khó khăn trong công tác lãnh đạo địa phương và hợp tác liên kết vùng, vì mục tiêu thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội địa phương, tạo động lực cho sự cất cánh phát triển trong giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045; đồng thời tạo kết nối giữa Trung ương và địa phương, chia sẻ hoạch định chính sách của các bộ, ngành trung ương, lãnh đạo địa phương, các doanh nghiệp hàng đầu, chuyên gia, nhà nghiên cứu cao cấp, các tổ chức phát triển quốc tế; tạo các động lực mới phát triển địa phương theo chiến lược quốc gia; giúp kích hoạt tiềm năng, khai thông điểm nghẽn, đẩy mạnh những đột phá cho phát triển địa phương; chia sẻ sáng kiến địa phương phục vụ tăng trưởng nhanh và bền vững.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương chủ trì diễn đàn; tham dự và phát biểu tại diễn đàn có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Nguyễn Văn Hùng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Phan Việt Cường, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Nam. Cùng dự diễn đàn có hơn 200 đại biểu là lãnh đạo các tỉnh, thành phố và đại diện sở văn hóa, thể thao và du lịch 63 tỉnh, thành phố trong cả nước và các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước…

Phát biểu đề dẫn diễn đàn, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng cho biết, Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng và Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021 đã thể hiện quan điểm nhất quán, xuyên suốt: “Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển đất nước. Văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội. Xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam là động lực quan trọng góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”.

Trong nền kinh tế thị trường, công nghiệp văn hóa là lĩnh vực biểu hiện tập trung của mối quan hệ giữa kinh tế và văn hóa; phát triển lĩnh vực này có ý nghĩa quan trọng giúp chuyển hóa nguồn tài nguyên mềm văn hóa thành những sản phẩm trên thị trường, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, lan tỏa giá trị di sản và đặc trưng văn hóa của mỗi địa phương. Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng đề nghị các nhà khoa học, các đại biểu tập trung chia sẻ, thảo luận ba vấn đề quan trọng: Thứ nhất, xử lý hài hòa mối quan hệ giữa giữ gìn, bảo tồn và phát huy, phát triển; xử lý hài hòa mối quan hệ giữa các yếu tố truyền thống và hiện đại, giữa dân tộc và quốc tế trong quá trình phát triển; thứ hai, tăng cường nguồn lực đầu tư phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, ưu tiên đầu tư phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực văn hóa và công nghiệp văn hóa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội; chú trọng đầu tư hạ tầng giao thông, hạ tầng xã hội, hạ tầng số…; thứ ba, phát triển có trọng tâm, trọng điểm một số ngành công nghiệp văn hóa quảng cáo, kiến trúc, phần mềm, giải trí, thủ công mỹ nghệ, thiết kế, điện ảnh, xuất bản, thời trang, nghệ thuật biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm, truyền hình, phát thanh, du lịch văn hóa...

Phát biểu tại diễn đàn, đồng chí Nguyễn Văn Hùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã làm sáng tỏ hơn các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa và du lịch. Để làm rõ hơn những vấn đề then chốt liên quan đến chủ đề diễn đàn, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tập trung vào 3 nội dung chính: Một là, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, du lịch; hai là, mối quan hệ của phát triển các ngành công nghiệp văn hóa đối với sự phát triển của địa phương; ba là, một số giải pháp nhằm phát huy vai trò của các ngành công nghiệp văn hóa, du lịch đối với sự phát triển của địa phương. Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đề xuất 5 giải pháp lớn để phát huy vai trò của ngành công nghiệp văn hóa trong mối liên kết với du lịch; phát triển du lịch trong mối liên kết với các ngành công nghiệp văn hóa; trong đó, lấy người dân địa phương làm chủ thể chính để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa tại địa phương. Bởi lẽ, người dân địa phương tạo ra, kế thừa và phát huy vốn văn hóa của địa phương. Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng nhấn mạnh giải pháp về tính liên kết giữa phát triển các ngành công nghiệp văn hóa với du lịch và văn hóa các địa phương.

Tại diễn đàn, đồng chí Phan Việt Cường, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Nam khẳng định, diễn đàn là cơ hội tốt để tỉnh Quảng Nam tiếp cận thêm nhiều thông tin hữu ích giúp nhận diện rõ hơn cơ hội, thách thức nhằm tận dụng, phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh trong định hướng phát triển toàn diện, phấn đấu trở thành một trong những trung tâm về du lịch văn hóa quan trọng của cả nước. Để du lịch phát triển bền vững, tỉnh Quảng Nam sẽ tiếp tục tìm tòi, đổi mới sáng tạo, không ngừng cải tiến, vận dụng có hiệu quả các giá trị tinh hoa và thành tựu mới của khoa học - kỹ thuật, công nghệ; xây dựng đa dạng hơn các sản phẩm, dịch vụ văn hóa, đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa, hoàn thiện thị trường văn hóa, gắn liền với các sản phẩm du lịch nhằm phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống người dân, góp phần phát huy “sức mạnh mềm” của tỉnh nói riêng và Việt Nam nói chung.

Tại diễn đàn, các đại biểu đã nghe 2 ý kiến của GS, TS. Joana Woronkowicz, Đại học Indiana (Hoa Kỳ) về chủ đề: “Phát triển kinh tế và các công trình văn hóa” và GS, TS. Julia Gamster, Đại học RMIT với chủ đề: “Văn hóa và du lịch: Thách thức về sáng tạo”. Ngoài ra, diễn đàn cũng thảo luận bàn tròn với chủ đề “Kinh nghiệm một số địa phương”, đồng thời thảo luận mở về nội dung liên quan đến chủ đề của diễn đàn lần này và giải pháp để gắn kết, phát triển địa phương.

Bế mạc diễn đàn, đa số các ý kiến đều thống nhất cho rằng, phát triển các ngành công nghiệp văn hóa và du lịch có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của các địa phương và của cả nền kinh tế. Do vậy, cần có những đột phá thật sự, nhất là trong việc hoàn thiện các cơ chế, chính sách, tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa, du lịch phát triển mạnh mẽ hơn.

“Để khai thác lợi thế và tiềm năng to lớn của mình, trong giai đoạn vừa qua, nhiều địa phương đã có những bước chuyển đổi mạnh mẽ, định hướng đưa du lịch, trong đó có du lịch văn hóa, trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn, một động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế”.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, nhấn mạnh tại diễn đàn.

Nhiều ý kiến đề xuất quan điểm, giải pháp cần chú trọng xử lý hài hòa mối quan hệ giữa giữ gìn, bảo tồn và phát huy, phát triển; “tính đúng, tính đủ” các giá trị văn hóa, cả những giá trị vô hình và hữu hình, trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội; tăng cường nguồn lực đầu tư phát triển các ngành công nghiệp văn hóa; phát triển có trọng tâm, trọng điểm một số ngành công nghiệp văn hóa phù hợp với tiềm năng, lợi thế của các địa phương. Mặt khác, cần nâng cao nhận thức của lãnh đạo địa phương về tầm quan trọng cũng như tiềm năng của các ngành công nghiệp văn hóa; tăng cường tính liên kết giữa phát triển các ngành công nghiệp văn hóa với du lịch; phát triển nguồn nhân lực và kỹ năng quản lý; thực hiện xã hội hóa để thu hút các nguồn lực; thúc đẩy chuyển đổi số trong các hoạt động du lịch và các ngành công nghiệp văn hóa, trong đó chú trọng ứng dụng các nền tảng số và năng lực kỹ thuật số trong ngành; đồng thời bảo đảm có một chiến lược rõ ràng để ứng phó với các trường hợp khẩn cấp trong tương lai với những tác động tiêu cực đến du lịch và công nghiệp văn hóa...

Để các giải pháp đi vào thực tiễn, nhiều ý kiến cho rằng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, các bộ, ngành với chính quyền địa phương trong việc tổ chức triển khai thực hiện các chủ trương, định hướng lớn về phát triển du lịch và văn hóa như đã được đề ra trong các văn kiện của Đảng và các chiến lược của Chính phủ. Đồng thời, cần phát huy vai trò chủ động của các địa phương trong xây dựng chương trình và kế hoạch hành động cụ thể phù hợp với thực tiễn ở địa phương./.