Hội thảo diễn ra trong bối cảnh cộng đồng quốc tế kỷ niệm 30 năm ngày Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển, 10 năm Tuyên bố về ứng xử của các bên liên quan tại Biển Đông (DOC) được ký kết.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Giám đốc Học viện Ngoại giao, Đặng Đình Quý cho rằng, Biển Đông là một trong những khu vực có tranh chấp phức tạp nhất trên thế giới. Sự phức tạp ấy đang gia tăng do những biến chuyển của tình hình nội bộ nhiều nước, những biến chuyển của tình hình kinh tế, chính trị, quân sự và an ninh, tranh chấp khu vực biển; các vấn đề an ninh phi truyền thống như cướp biển, ô nhiễm môi trường biển, sự xuống cấp của các nguồn hải sản; biến đổi khí hậu… đang ngày càng nghiêm trọng.

Giám đốc Học viện Ngoại giao, Đặng Đình Quý khẳng định, tình hình càng diễn biến phức tạp, chúng ta cần phải có nỗ lực hơn, đồng thời cần phải tìm ra các phương cách hiệu quả hơn để đưa các kết quả nghiên cứu, các khuyến nghị chính sách đi vào cuộc sống.

Theo Giám đốc Học viện Ngoại giao, Đặng Đình Quý, năm qua, chúng ta đã chứng kiến những nỗ lực vượt bậc của các bên trực tiếp và không trực tiếp liên quan đến tranh chấp, góp phần vào việc ngăn ngừa xung đột, thúc đẩy hợp tác để Biển Đông tiếp tục là khu vực hòa bình. Trong khi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc triển khai Tuyên bố về ứng xử của các bên liên quan ở biển Đông (DOC), ASEAN và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận về việc xúc tiến xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử (COC).

Vào những thời điểm căng thẳng ở Biển Đông, nỗ lực ngoại giao giữa các nước liên quan trực tiếp tới tranh chấp, giữa ASEAN và Trung Quốc vẫn không bị gián đoạn. Góp phần vào những nỗ lực chung ấy, các học giả nghiên cứu về Biển Đông, trong đó có nhiều người có mặt tại hội thảo hôm nay, thông qua việc công bố các kết quả nghiên cứu, thông qua việc phát biểu chính kiến của mình đã giúp cho công luận hiểu rõ hơn bản chất của tranh chấp, căng thẳng; giúp cho các nhà hoạch định chính sách tính toán kỹ hơn lợi ích của dân tộc trước khi họ ra quyết định liên quan đến Biển Đông.

Theo Ban Tổ chức Hội thảo, đây là một diễn đàn hoàn toàn khoa học với mục tiêu nhất quán là: Trao đổi các kết quả nghiên cứu, thảo luận từ góc độ luật pháp quốc tế và quan hệ quốc tế về tầm quan trọng của Biển Đông; về lợi ích của các bên liên quan; về những sự kiện xảy ra trên Biển Đông thời gian gần đây, đặc biệt là trong năm qua.

Đề xuất những kiến nghị cho Chính phủ các nước liên quan trực tiếp và không trực tiếp tới tranh chấp để tăng cường hợp tác, ngăn ngừa và kiểm soát xung đột, kiểm soát khủng hoảng ở Biển Đông. Cuối cùng là đề xuất các kênh, các phương cách để các nghiên cứu học thuật, các trao đổi học thuật tác động tích cực hơn tới công chúng, giúp ích nhiều hơn cho các nhà lãnh đạo trong các quyết sách của họ liên quan đến Biển Đông.

Hội thảo khoa học Quốc tế lần thứ 4 về Biển Đông diễn ra trong 3 ngày (từ 19 đến 21-11) với 10 phiên họp và tập trung vào thảo luận các chủ đề chính như Biển Đông trong sự dịch chuyển: Địa chính trị; Những diễn biến gần đây ở Biển Đông; Chính trị nội bộ và chính sách đối ngoại ở Biển Đông; Quân sự hóa và những hệ lụy; Lợi ích và chính sách của các bên ngoài khu vực Biển Đông; Biển Đông trong quan hệ Mỹ - ASEAN - Trung Quốc; Những khía cạnh pháp lý của vấn đề Biển Đông; Hợp tác ở Biển Đông: Nhìn lại quá khứ và hướng tới tương lai; Giải quyết tranh chấp, quản lý xung đột và các phương thức hướng tới giải pháp; Các kiến nghị chính sách./.