Định vị vai trò trung tâm khoa học công nghệ

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Ngô Văn Quý, những năm qua, Hà Nội thường xuyên quan tâm, ban hành các cơ chế, chính sách để phát triển khoa học và công nghệ; kiện toàn mô hình, tổ chức bộ máy làm nhiệm vụ quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ. Thành phố đã thành lập 12 Ban chủ nhiệm các Chương trình khoa học và công nghệ trong các lĩnh vực trọng yếu. Từ năm 2016 đến nay, 346 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp thành phố đã được triển khai. Trên 85% kết quả nghiên cứu sau khi nghiệm thu được ứng dụng vào thực tiễn. Thành phố cũng đã tập trung phát triển hạ tầng khoa học và công nghệ, nhất là các khu công nghệ cao, khu công viên phầm mền, công viên công nghệ thông tin, trung tâm giao dịch, chuyển giao công nghệ; chủ động phát huy và tranh thủ các nguồn lực, trí tuệ của đội ngũ trí thức trên địa bàn...

Hoạt động nghiên cứu trong lĩnh vực này đã bước đầu hình thành một số trung tâm gia công, làm hạt nhân cho các khu công nghiệp, công nghệ cao, hỗ trợ cho đào tạo, nghiên cứu ứng dụng trong công nghiệp. Hoạt động nghiên cứu khoa học trên các lĩnh vực vật liệu mới, công nghệ sinh học, công nghệ thông tin, nông nghiệp công nghệ cao... cũng đạt những kết quả tích cực và đóng góp quan trọng vào sự phát triển của thành phố. Thành phố cũng tập trung phát triển hạ tầng khoa học - công nghệ, nhất là các khu công nghệ cao, khu công viên phần mềm, công viên công nghệ thông tin, trung tâm giao dịch, chuyển giao công nghệ... 

Đặc biệt, Khu công nghệ cao Hòa Lạc là một trong ba khu công nghệ cao cấp quốc gia được Chính phủ giao cho Bộ Khoa học và Công nghệ quản lý. Được khởi động từ năm 1998 đến nay, sau 3/4 chặng đường này là dành cho công tác giải phóng mặt bằng, đến nay, bức tranh của Khu công nghệ cao Hòa Lạc cơ bản đã thành hình, hệ sinh thái của một khu công nghiệp công nghệ cao với chuỗi sản xuất đồng bộ để đưa ra các sản phẩm “Made in Vietnam” ngày càng rõ.

Tuy nhiên, Ban Cán sự đảng Ủy ban nhân dân thành phố cho rằng, hoạt động khoa học và công nghệ của thành phố nhìn chung còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng. Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo chưa thực sự trở thành động lực quan trọng để nâng cao năng suất lao động, khả năng cạnh tranh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô. Trên cơ sở đó, Hà Nội nêu 8 kiến nghị với Bộ Khoa học và Công nghệ, như hỗ trợ thành phố trong nghiên cứu, xây dựng và triển khai Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030; liên kết mạng lưới tổ chức chuyển giao công nghệ, các tổ chức trung gian thị trường khoa học và công nghệ; tạo lập và chia sẻ cơ sở dữ liệu phục vụ hoạt động khoa học và công nghệ của thành phố...

Phát biểu tại buổi làm việc của đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội với Ban Cán sự đảng Bộ Khoa học và Công nghệ ngày 14-7, lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ nhận định, Hà Nội đang có 3 cái nhất về khoa học, công nghệ. Thứ nhất, đây là nơi hội tụ tiềm lực khoa học, công nghệ quốc gia, có hạ tầng và lực lượng nghiên cứu mạnh nhất. Thứ hai là cường độ đầu tư cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo cũng lớn nhất cả nước. Thứ ba là dẫn đầu cả nước về sản phẩm “đầu ra” của khoa học. Lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ và các bộ, ngành tin rằng, Hà Nội có điều kiện rất lớn để thúc đẩy khởi nghiệp, sáng tạo, đưa các doanh nghiệp khởi nghiệp trở thành lực lượng phát triển kinh tế mới của Thủ đô trong giai đoạn sắp tới.

Đột phá mang tính chiến lược

Đồng chí Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ cho biết, thành phố xác định mục tiêu trong giai đoạn tới là đưa khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự là động lực chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội; xây dựng Thủ đô trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo dẫn đầu cả nước, tiến tới là trung tâm khoa học, công nghệ hàng đầu của khu vực Đông Nam Á trong một số lĩnh vực. Nhấn mạnh 10 mục tiêu cụ thể hóa nhiệm vụ trên, đồng chí Vương Đình Huệ khẳng định, trước tiên thành phố sẽ tập trung xây dựng và trở thành trung tâm công nghệ cao dẫn đầu cả nước. Hà Nội cũng sẽ phát triển nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn phục vụ cho việc đề ra các giải pháp quản lý đô thị lớn, đô thị thông minh, hiện đại gắn với đặc thù của Thủ đô.

Về đổi mới, ứng dụng và phát triển công nghệ, thành phố quyết tâm là đầu tàu của cả nước trong việc thúc đẩy, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, đổi mới sáng tạo. Thành phố cũng sẽ tăng cường xã hội hóa nguồn lực đầu tư cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp của thành phố dẫn đầu cả nước vào năm 2025, thuộc nhóm dẫn đầu khu vực ASEAN vào năm 2035 và thuộc nhóm dẫn đầu ở châu Á vào năm 2045; trong đó sẽ hỗ trợ phát triển 1.000 dự án khởi nghiệp sáng tạo.

Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ trên cơ sở các nội dung thống nhất tại buổi làm việc, thời gian tới, tập trung hợp tác, giúp đỡ thành phố thực hiện mục tiêu trên với 6 lĩnh vực trọng tâm, phấn đấu trở thành hình mẫu về hợp tác giữa địa phương và Bộ Khoa học và Công nghệ. Đáng chú ý, đồng chí Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với thành phố trong tham vấn, xây dựng chính sách phù hợp với đặc thù của Thủ đô cũng như thử nghiệm những chính sách mới, mô hình kinh tế mới; hỗ trợ thành phố xây dựng và triển khai Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030 của thành phố, đồng bộ với Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2030.

Đồng chí Bí thư Thành ủy đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với thành phố trong phát triển tiềm lực khoa học, công nghệ Thủ đô; xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ, thu hút nguồn lực xã hội đầu tư cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo cũng như tạo điều kiện cho các doanh nghiệp sử dụng hiệu quả Quỹ Phát triển khoa học, công nghệ; hoàn thiện chính sách tuyển dụng, thu hút chuyên gia đầu ngành; phối hợp trong giải quyết các vấn đề bức xúc của Thủ đô; nâng cao năng lực quản lý nhà nước về khoa học, công nghệ của thành phố. Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ mong muốn Bộ Khoa học và Công nghệ hợp tác, hỗ trợ thành phố cho ra mắt “Mạng lưới sáng kiến Hà Nội” trong tháng 10-2020; xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu về khoa học, công nghệ của Hà Nội, kết nối với toàn quốc; nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, xây dựng thị trường khoa học, công nghệ...

Về Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ đánh giá, những năm gần đây đã có sự thay đổi khá nhanh, nhưng mức độ phát triển chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa có bước đi đột phá. Tỷ lệ lấp đầy khu còn thấp, thu hút đầu tư, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu vẫn khiêm tốn, chưa tương xứng với vai trò, vị trí. Coi Khu công nghệ cao Hòa Lạc là một trong những “cái tổ lớn” để đón “đại bàng”, là những nhà đầu tư lớn vào Hà Nội, đồng chí Vương Đình Huệ nhấn mạnh, phải đẩy mạnh đầu tư hạ tầng, chăm chút cho Khu công nghệ cao Hòa Lạc thật chỉn chu, đẹp mắt để thu hút nhà đầu tư. Điều này càng có cơ sở để tập trung thực hiện vì Khu công nghệ cao Hòa Lạc đang hội đủ các yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” để phát triển, đặc biệt là sau khi Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch đô thị vệ tinh Hòa Lạc. Đây là 1 trong 5 đô thị vệ tinh đầu tiên của Hà Nội được phê duyệt quy hoạch tỷ lệ 1/10.000, được thành phố xác định ưu tiên thực hiện trước, trong đó Khu công nghệ cao Hòa Lạc là phần lõi.

Để làm được điều đó, đồng chí Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp chặt chẽ với thành phố Hà Nội sớm giải quyết dứt điểm những vấn đề còn khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy tiến độ hoàn thiện Khu công nghệ cao Hòa Lạc, nhất là giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.

Cho rằng nhiệm vụ trọng tâm hiện nay là phải thu hút mạnh đầu tư trong nước và ngoài nước, sớm lấp đầy diện tích Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Bí thư Thành ủy Hà Nội đề nghị Ban Quản lý khu thực hiện nhiệm vụ theo đúng tinh thần Nghị quyết số 50-NQ/TƯ ngày 20-8-2019 của Bộ Chính trị về “Định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030”, đặc biệt là đổi mới hoạt động theo hướng như doanh nghiệp, chuyên nghiệp hơn; không ngồi chờ mà phải tìm kiếm, kêu gọi nhà đầu tư phù hợp. Cơ cấu của khu cũng cần được tính toán lại để bảo đảm các điều kiện thuận lợi nhất, có sức hút mạnh mẽ đối với không chỉ doanh nghiệp, nhà đầu tư mà còn đối với người lao động, nhất là người tài, người giỏi.

Bí thư Thành ủy Hà Nội khẳng định, Hà Nội sẽ tiếp tục sát cánh cùng Ban Quản lý khu công nghệ cao Hòa Lạc thúc đẩy thu hút đầu tư; trong đó thành phố sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất về thủ tục hành chính; sẵn sàng ủy quyền hết mức có thể trong khuôn khổ pháp luật cho phép. Trước mắt, Hà Nội sẵn sàng phối hợp nghiên cứu và ký kết quy chế phối hợp giữa Ban Quản lý với các sở, ban, ngành thành phố để thực hiện nhiệm vụ. Tất cả để thúc đẩy Khu công nghệ cao Hòa Lạc phát triển, góp phần hình thành diện mạo đô thị vệ tinh Hòa Lạc, tạo động lực cho phía Tây Thủ đô cất cánh./.