Ông Jim Yong Kim, Chủ tịch Nhóm Ngân hàng Thế giới (WBG) nói: “Nếu duy trì được mức tăng trưởng mạnh như đã thấy trong năm nay thì hàng triệu người có thể thoát nghèo, nhất là tại các nước tăng trưởng nhanh khu vực Nam Á. Nhưng chỉ có tăng trưởng thì cũng chưa đủ để giải quyết vấn đề nghèo cùng cực tại một số nơi trên thế giới. Các nhà hoạch định chính sách cần tìm cách duy trì tăng trưởng dài hạn - nhờ tăng năng suất và tạo thêm việc làm - để đẩy nhanh quá trình xóa bỏ tình trạng nghèo đói và thúc đẩy chia sẻ thịnh vượng”.

Các nền kinh tế phát triển dự báo sẽ tăng trưởng 2,2% năm 2018, nhưng giảm xuống còn 2,0% năm 2019 do các ngân hàng trung ương sẽ cắt giảm dần chính sách kích cầu. Mức tăng trưởng chung tại các nền kinh tế mới nổi, đang phát triển dự kiến sẽ tăng và đạt mức 4,5% năm 2018, sau đó tăng lên 4,7% năm 2019 do tốc độ phục hồi tại các nước xuất khẩu nguyên vật liệu và giá nguyên vật liệu sẽ cân bằng dần sau đợt tăng giá năm nay.

Tuy nhiên viễn cảnh này cũng đối mặt với nhiều yếu tố rủi ro, tiêu cực. Thị trường tài chính có khả năng sẽ bất ổn hơn và mức độ ảnh hưởng của chúng đối với các nền kinh tế mới nổi, đang phát triển cũng tăng lên. Tâm lý bảo hộ mậu dịch tăng lên, đồng thời các bất ổn chính sách và rủi ro địa chính trị cũng tăng.

Thêm vào đó, về lâu dài, viễn cảnh giảm cầu trên quy mô toàn cầu về nguyên vật liệu có thể làm giảm giá nguyên vật liệu và tác động không thuận đến tốc độ tăng trưởng của các nước xuất khẩu nguyên vật liệu. Các nền kinh tế mới nổi lớn đã từng chiếm tỷ trọng lớn trong mức tăng tiêu thụ kim loại và năng lượng trong hai thập niên qua, nhưng mức cầu của các nước này đối với phần lớn các loại nguyên vật liệu dự kiến sẽ giảm. Ông Shantayanan Devarajan, Giám đốc cao cấp về kinh tế phát triển của WB, cho biết: “Giảm tốc độ tăng cầu nguyên vật liệu về lâu dài sẽ gây khó khăn cho 2/3 các nước đang phát triển phụ thuộc vào xuất khẩu nguyên vật liệu. Thực tế đó càng đòi hỏi phải đa dạng hóa kinh tế và tăng cường khung tài khóa và tiền tệ”.

Vấn đề nợ doanh nghiệp cũng gây quan ngại về ổn định tài chính và tác động đến tình hình đầu tư. Nợ doanh nghiệp, và tại một số nước nợ doanh nghiệp bằng ngoại tệ, đang tăng nhanh kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã làm cho các nước dễ bị tổn thương hơn trước nguy cơ chi phí vốn gia tăng.

Ông Ayhan Kose, Giám đốc Ban Viễn cảnh kinh tế của WB, nói rằng, các nhà hoạch định chính sách tại các nền kinh tế mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển cần chuẩn bị tinh thần ứng phó với bất ổn trên thị trường tài chính khi các nền kinh tế phát triển sẽ đẩy mạnh việc bình thường hóa chính sách tiền tệ. Nợ tăng làm cho các nước dễ bị tổn thương hơn trước viễn cảnh tăng lãi suất. Chính vì vậy càng cần phải tạo khoảng đệm để đối phó với các cú sốc về tài chính.

Sau nhiều năm kinh tế thế giới phát triển ảm đạm, nhiều chuyên gia nhất trí dự báo rằng, tăng trưởng dài hạn đã ổn định trở lại và đây có thể là chỉ dấu cho thấy nền kinh tế toàn cầu cuối cùng đã thoát khỏi cái bóng của cuộc khủng hoảng tài chính một thập niên trước.

Báo cáo kêu gọi các nhà hoạch định chính sách tiến hành cải cách để đẩy nhanh tăng trưởng dài hạn. Trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng, cần hỗ trợ nâng cao tay nghề, tăng cường năng lực cạnh tranh và thương mại mở. Cần thúc đẩy các hiệp định thương mại toàn diện để tăng cường viễn cảnh tăng trưởng./.