Những kết quả đạt được

Chính thức thành lập ngày 01-4-1997, Quận 2 hình thành trên cơ sở 05 xã của huyện Thủ Đức. Nhìn lại 18 năm trước, khi mới hình thành, chỉ có cầu Sài Gòn là nhịp cầu duy nhất nối Quận 2 với trung tâm thành phố. Do địa thế tự nhiên được bao bọc 4 phía bởi các sông, rạch; nhiều diện tích đất canh tác và sinh hoạt dễ bị ngập khi thủy triều lên, nên dân cư bản địa số lượng ít, quần cư trên một vài khu vực có điều kiện thuận lợi, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội hầu như chưa có gì, các cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ. Cũng vì vậy, ngay từ khi thành lập, mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng của quận được xác định là phát triển đô thị mới, hiện đại và kinh doanh thương mại, dịch vụ. Đây cũng là định hướng của Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh cho sự phát triển cho quận.

Với những nỗ lực vượt bậc của đội ngũ cán bộ, đảng viên hệ thống chính trị quận, Quận 2 đã có bước phát triển nhảy vọt trên mọi lĩnh vực. Khi mới thành lập năm 1997, cơ cấu kinh tế quận là: công nghiệp chiếm 93,23% (đa số các cơ sở có quy mô nhỏ, trình độ công nghệ thấp, máy móc thiết bị lạc hậu, giá trị sản xuất thấp); thương mại - dịch vụ chiếm 4,58%; nông nghiệp chiếm 1,42%. Đến năm 2015, dịch vụ thương mại của quận là 70,49%; công nghiệp 29,51%; nông nghiệp 0,003%. Tổng vốn đăng ký của các doanh nghiệp trong nước trên địa bàn là 38.672 tỷ đồng; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài với tổng vốn đầu tư là 1,85 tỷ USD; các hộ kinh doanh cá thể có tổng vốn đăng ký là 3.429 tỷ đồng… Sau 18 năm, đến nay, Quận 2 đã có một vị trí quan trọng trong sự phát triển của Thành phố, trên địa bàn quận đã có nhiều công trình hạ tầng lớn, trọng điểm của Thành phố và khu vực (Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Khu đô thị An Phú - An Khánh...); nhiều doanh nghiệp lớn trong nước và nước ngoài hoạt động trên các lĩnh vực như hóa dầu, siêu thị, giáo dục đào tạo chất lượng cao, cơ khí, xây dựng… đặt trụ sở; Cảng Cát Lái với quy mô và công suất lớn nhất cả nước. Nhiều tuyến giao thông quan trọng đi qua địa bàn, như Đường cao tốc Thành phố Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, Xa lộ Hà Nội mở rộng, Đại lộ Võ Văn Kiệt - Mai Chí Thọ đã tạo nên sự thay đổi mạnh mẽ cũng như tiếp thêm sức bật mới cho sự phát triển toàn diện của quận trong tương lai. Nối vào trung tâm thành phố hiện có cầu Sài Gòn 2, cầu Thủ Thiêm, Hầm vượt sông Sài Gòn, cầu Phú Mỹ. Với tiềm năng, triển vọng lớn, với tốc độ phát triển nhanh và mạnh mẽ, Quận 2 đang trên đà trở thành Trung tâm tài chính - thương mại - dịch vụ có tầm chiến lược trong sự phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh.

Những thay đổi đó là cơ sở để hệ thống chính trị quận có sự chuyển biến về định hướng hoạt động, nhưng vẫn giữ “chất” đã khổ công xây dựng qua nhiều thế hệ cán bộ, đảng viên. Đó là, từ coi trọng công tác dân vận của cả hệ thống chính trị, tới xây dựng “chính quyền phục vụ”, xứng với phương châm “văn minh - hiện đại - nghĩa tình”, như Đại hội Đảng bộ Quận 2 nhiệm kỳ 2015 - 2020 đề ra.

Phát huy tiềm năng, thế mạnh

Đạt được những thành công trên chính là do trong từng giai đoạn, từng thời kỳ, Đảng bộ, chính quyền Quận 2 luôn tìm ra những hướng đi phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh, luôn biết phát huy các thế mạnh, chú trọng công tác dân vận; huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; động viên, cổ vũ sự hăng say, nhiệt tình cống hiến của đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Chú trọng công tác dân vận để dân hiểu, dân tin

Hệ thống chính trị mang tính dân vận cao chính là đặc điểm nổi trội, dễ nhận thấy trong công tác hằng ngày của hệ thống chính trị quận. Nói điều này tưởng như thừa khi đánh giá về hệ thống chính trị của một địa phương, bởi dân vận là một trong những hoạt động cơ bản, quan trọng của tổ chức đảng các cấp, là một trong những chức năng, nhiệm vụ chủ yếu của các tổ chức chính trị - xã hội; đồng thời, hiện nay chính quyền các cấp ở các địa phương trên toàn quốc cũng đang thường xuyên thực hiện công tác dân vận chính quyền. Tuy nhiên với Quận 2, nhắc tới đặc điểm này bởi nó không chỉ xuất phát từ đặc thù của quận, mà còn là nguyên nhân dẫn tới những thành công trên mọi lĩnh vực của quận thời gian qua.

Từ những đặc điểm trên, với nhiệm vụ chính trị được giao khi thành lập, công tác dân vận được đặt lên hàng đầu trong hoạt động của hệ thống chính trị quận trong thời gian dài. Đặc điểm này in dấu trên lĩnh vực tổ chức cán bộ, công tác tư tưởng cũng như biện pháp hoạt động chủ yếu của hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Quận ủy.

Xuất phát từ nhiệm vụ chính trị được giao, bộ máy hệ thống chính trị quận được xây dựng với những tiêu chí chính là: hệ thống các ban đảng quận ủy đề cao công tác dân vận; quy hoạch và sử dụng đội ngũ cán bộ, đảng viên nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị; Ủy ban nhân dân quận, các phòng chức năng tập trung cải cách hành chính hiệu quả, phục vụ công tác bố trí sắp xếp nơi sinh hoạt và điều kiện sản xuất phù hợp cho nhân dân trên địa bàn, nhằm bàn giao mặt bằng đúng thời hạn và bảo đảm các mục tiêu chính trị - xã hội.

Khi mới thành lập, mặc dù điều kiện làm việc còn rất khó khăn, nhưng lãnh đạo quận đã quyết định tạm dừng xây trụ sở để tập trung kinh phí cho việc sắp xếp chỗ ở và điều kiện sản xuất cho nhân dân. Qua đó, hệ thống đường dân sinh và các công trình phục vụ sinh hoạt của nhân dân trên địa bàn được xây dựng đồng bộ, quy củ, góp phần nâng cao chất lượng sống của nhân dân, làm nhân dân yên tâm hưởng ứng các phong trào do cấp ủy và chính quyền quận phát động.

Hệ thống mặt trận tổ quốc các cấp trên địa bàn quận hướng hoạt động tích cực đến các khu phố, có vai trò quan trọng trong công tác sắp xếp sinh hoạt và sản xuất cho nhân dân, cũng như vận động các tầng lớp nhân dân hưởng ứng các phong trào chung tay góp sức xây dựng quê hương, gắn kết tình làng nghĩa xóm. Đồng thời, cán bộ hệ thống chính trị quận cũng gương mẫu thực hiện chủ trương sắp xếp lại nơi sinh hoạt và sản xuất (đối với các đồng chí sinh sống chính tại địa bàn). Các đồng chí Thường vụ Quận ủy, Quận ủy viên trực tiếp làm tổ trưởng các tổ công tác đi xuống từng địa bàn, hộ dân có liên quan đến công tác di dời, bố trí lại nơi sinh sống để giải thích chủ trương chung về định hướng phát triển lâu dài của Thành phố và quận; giải đáp những chế độ, chính sách có liên quan cũng như những băn khoăn của nhân dân… Tất cả để nhân dân thật sự thông suốt về chủ trương, định hướng lớn, lâu dài hướng tới sự phát triển bền vững của Thành phố, trong đó nhân dân cũng được thụ hưởng. Chính vì vậy, đa số nhân dân đều hiểu và nghiêm túc thực hiện. Trong thành công này, bên cạnh nỗ lực của hệ thống chính trị Quận 2, còn có sự quan tâm sát sao, thiết thực, hiệu quả của hệ thống chính trị Thành phố, khi luôn chia sẻ những khó khăn và chủ động tháo gỡ những vướng mắc, trở ngại trong thực hiện nhiệm vụ trên địa bàn quận. Các đồng chí lãnh đạo chủ chốt Quận 2 tâm sự, nếu không có Thành ủy “chống lưng”, từ bố trí kinh phí thực hiện cũng như kịp thời đề ra các giải pháp giải quyết những vấn đề nảy sinh trong thực tế, thậm chí có lúc đã phải điều chỉnh lại cả phương án thực hiện đã thống nhất, thì việc bố trí, sắp xếp đất đai và dân cư khó tránh khỏi những vấp váp, khó hoàn thành nhiệm vụ đề ra.

Từ những thành công trong việc xây dựng kết cấu hạ tầng của Quận 2 thời gian qua, có thể rút ra bài học: Một là, nêu cao trách nhiệm lãnh đạo của Quận ủy trong việc đề ra quyết sách, trực tiếp tham gia công tác vận động nhân dân và kiểm tra sát sao quá trình thực hiện nhiệm vụ này của cả hệ thống chính trị; Hai là, nâng cao năng lực quản lý, tổ chức thực hiện của Ủy ban nhân dân quận; Ba là, quản lý tốt dân cư sinh sống thực tế trên địa bàn. Đây là những yếu tố quyết định đến việc thực hiện thành công nhiều nhiệm vụ, trong đó có công tác bố trí, sắp xếp đất đai và dân cư, cũng như nâng cao hiệu lực hoạt động của chính quyền đô thị.

Huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị

Những kết quả đạt được trên nhiều mặt đã cho thấy năng lực lãnh đạo của tổ chức đảng các cấp trên địa bàn, cũng như hiệu lực quản lý của chính quyền và hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị quận. Qua 18 năm, kinh tế của quận tăng trưởng với tốc độ cao, phát huy tốt các nguồn lực, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng (dịch vụ, thương mại - công nghiệp…). Mức hưởng thụ về văn hóa, y tế, giáo dục, thể thao… của nhân dân từng bước được nâng lên. Đảng bộ quận cũng không ngừng lớn mạnh và trưởng thành, cả về số lượng và chất lượng. Đội ngũ cán bộ hệ thống chính trị quận được kiện toàn, củng cố; bảo đảm đội ngũ kế thừa đáp ứng yêu cầu về năng lực chuyên môn và phẩm chất chính trị. Các phong trào quần chúng hưởng ứng các chủ trương lớn, các cuộc vận động như, Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh… đã góp phần thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị của quận.

Đảng bộ quận luôn ưu tiên thực hiện tốt việc giáo dục chính trị, tư tưởng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên hệ thống chính trị. Tập trung xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ cơ bản từng giai đoạn cũng như mỗi nhiệm kỳ, để từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm, thái độ trong công việc cho mỗi cán bộ, đảng viên. Đây là cơ sở để hệ thống chính trị thực hiện có hiệu quả công tác vận động nhân dân. Thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tinh thần trách nhiệm, ý thức phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, đảng viên; kịp thời phát hiện và giải quyết những vấn đề không tốt nảy sinh, đồng thời nâng cao hiệu quả thực hiện nhiệm vụ và ý thức tu dưỡng, rèn luyện của đội ngũ này. Đẩy mạnh và thực hiện có hiệu quả công tác quy hoạch, sử dụng đội ngũ cán bộ. Những đối tượng đã quy hoạch trước khi bổ nhiệm được yêu cầu xây dựng đề án hoạt động và trình bày trước Ban Thường vụ Quận ủy và lãnh đạo các cơ quan chuyên môn có liên quan. Đội ngũ cán bộ hệ thống chính trị quận ngày càng được trẻ hóa, đội ngũ cán bộ nữ phát triển mạnh, có vị trí và vai trò quan trọng trong những thành công của việc thực hiện nhiệm vụ chính trị.

Đại hội Đảng bộ Quận 2 nhiệm kỳ 2015 - 2020 vừa qua thành công tốt đẹp là do Đảng bộ quận đã làm tốt công tác chuẩn bị, cả về nội dung văn kiện và nhân sự. Đại hội đã bầu Ban Chấp hành và trực tiếp bầu Bí thư ngay tại Đại hội. Nhìn nhận lại, một trong những nguyên nhân dẫn đến thành công này là việc lấy phiếu tín nhiệm các chức danh lãnh đạo chủ chốt của quận cuối năm 2014. Hoạt động này đã chấn chỉnh lại suy nghĩ và hành động của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong quận; đồng thời thúc đẩy các đồng chí phấn đấu, tu dưỡng, nâng cao ý thức hoàn thành nhiệm vụ, đáp ứng sự mong mỏi của cán bộ, đảng viên trong quận.

Động viên, cổ vũ sự hăng say, nhiệt tình của đội ngũ cán bộ, đảng viên

Với đặc thù là một quận mới thành lập, khối lượng công việc đồ sộ, vừa phải ổn định sản xuất và sinh hoạt của nhân dân trên địa bàn, vừa phải xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của quận cũng như góp phần vào định hướng phát triển trong tương lai của Thành phố Hồ Chí Minh, yêu cầu đặt ra đối với đội ngũ lãnh đạo của quận là vừa phải có năng lực vừa phải có kinh nghiệm và nhiệt tình. Nhận rõ điều đó, Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh luôn quan tâm bố trí đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của Quận 2 bảo đảm có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa sức trẻ và kinh nghiệm, giữa nhiệt tình cách mạng và trí tuệ cộng sản.

Những nhiệm kỳ gần đây, các đồng chí Bí thư Quận ủy Quận 2 đều nguyên là Bí thư Thành đoàn, từ đồng chí Nguyễn Thành Phong, đến đồng chí Tất Thành Cang và hiện nay là đồng chí Nguyễn Văn Hiếu. Điều này thể hiện rõ mong muốn của Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh kết hợp giữa sức bật, sự hăng hái tiến lên hàng đầu cũng như khả năng phát động phong trào của đội ngũ cán bộ đoàn, với kỹ năng điều hành, tri thức chuyên môn của đội ngũ cán bộ ủy ban nhân dân. Cho đến nay, dường như mô hình này là thích hợp cho hoạt động của hệ thống chính trị quận.

Định hướng thời gian tới

Với mục tiêu xuyên suốt “văn minh - hiện đại - nghĩa tình”, thời gian tới Quận 2 xác định tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm:

Một là, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, thực hiện cải cách hành chính, kiên quyết phòng, chống tham nhũng, lãng phí, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân.

Hai là, hệ thống chính trị tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác dân vận; mở rộng mặt trận tập hợp và đoàn kết mọi tầng lớp nhân dân; phát huy dân chủ; đổi mới hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội.

Ba là, huy động mọi nguồn lực để xây dựng và phát triển kinh tế theo hướng bền vững gắn với bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân; giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội…

Bốn là, xây dựng quận trở thành điểm đến sinh sống và làm việc của không chỉ người dân trong nước, mà còn là sự lựa chọn của người nước ngoài khi đến sinh sống và làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh./.