Toàn cầu hóa hướng tới sự công bằng

TCCSĐT - Đã đến lúc thế giới cần xem xét lại “sự đồng thuận Oa-sinh-tơn” bởi nó không còn phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu. Thế giới cần hướng tới quá trình toàn cầu hoá công bằng hơn, mà theo đó, thu nhập và sự thịnh vượng cần phải được phân phối công bằng cho tất cả các nước.

Trong những năm trước đây, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cùng với Ngân hàng thế giới và Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) thường được coi là những “kẻ biện hộ” cho cái gọi là “sự đồng thuận Oa-sinh-tơn”. Ấy thế mà, vừa qua, trong bài phát biểu ở Oa-sinh-tơn nhân dịp khai mạc kỳ họp định kỳ hằng năm của các cơ quan quản lý cao nhất của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng thế giới (WB), ông Đô-mi-nic Xtrao-Can (Dominique Strauss-Kahn), Chủ tịch IMF lại đưa ra tuyên bố gây chấn động dư luận rằng: những nguyên tắc cơ bản của nền kinh tế phương Tây đã tự chứng tỏ không còn có sức sống, thậm chí là nguy hiểm.

Theo ông Đô-mi-nic Xtrao-Can: tham vọng của mỗi một quốc gia muốn duy trì sự thâm hụt ngân sách ở mức thấp, hướng tới sự tăng trưởng kinh tế nhanh; hình thành thị trường tài chính tự do không kiểm soát, hệ thống thuế tự do... đã dẫn đến tình hình là cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới là một điều không thể tránh khỏi.

Từ đó, Chủ tịch IMF kêu gọi các nước chung tay xây dựng một nền kinh tế toàn cầu mà trong đó ít nguy cơ hơn và ít các yếu tố bất định hơn, lĩnh vực tài chính sẽ do nhà nước quản lý, còn thu nhập và sự phồn vinh thịnh vượng sẽ được chia đều theo nguyên tắc công bằng. Theo ông Đô-mi-nic Xtrao-Can, các nước vẫn phải tiếp tục quá trình toàn cầu hóa đang được tiến triển, nhưng nội hàm của toàn cầu hóa phải được thay đổi khác đi, không phải là toàn cầu hóa tư bản chủ nghĩa mà là toàn cầu hóa một cách công bằng, mang tính nhân đạo.

Để thấy rõ hơn những nội dung khác biệt trong tuyên bố của Chủ tịch IMF, cần nhận thấy rằng, theo “đồng thuận Oa-sinh-tơn”, các nước phải áp dụng các biện pháp có tính vạn năng như kỷ luật ngân sách (cắt giảm thâm hụt ngân sách có định hướng, giảm lạm phát); tự do di chuyển vốn và khuyến khích đầu tư trực tiếp nước ngoài; giảm vai trò can thiệp của nhà nước vào nền kinh tế; tự do hóa thương mại; tư nhân hóa các doanh nghiệp nhà nước v.v.. Chính sách cải cách kinh tế của nhiều quốc gia thời gian qua đã được thực hiện theo định hướng thị trường tự do giống như các nền kinh tế của các nước thuộc “thế giới thứ nhất” mà Mỹ là một đại diện điển hình. Tuy nhiên, Chủ tịch IMF tuyên bố rằng: cuộc khủng hoảng tiền tệ thế giới đã chứng tỏ rằng những nguyên tắc đó là không có cơ sở, thậm chí là nguy hiểm.

Trong bài phát biểu của mình, Chủ tịch IMF lưu ý: tình hình kinh tế thế giới sau khủng hoảng vẫn còn rất mong manh và ẩn chứa nhiều yếu tố bất định. Theo IMF, để vượt qua sự bất định này thế giới cần phải có cách tiếp cận mới đối với các nguyên tắc trong chính sách kinh tế và xã hội bên trong từng quốc gia cũng như trên phạm vi toàn cầu. Thí dụ, trong quá trình xây dựng cơ cấu của hệ thống kinh tế thế giới ở tầm vĩ mô, “con lắc kinh tế” vẫn đang dịch chuyển rất chậm từ thị trường sang phía nhà nước, từ những sự việc tương đối đơn giản tới những quá trình phức tạp hơn. Điều đáng chú ý là IMF cho rằng: hoạt động tài chính cũng sẽ cần phải nộp thuế, nghĩa là buộc các nhà tài chính phải gánh chịu khoản chi phí phát sinh từ các hoạt động mạo hiểm và rủi ro của họ mà hiện nay ngân sách nhà nước đang phải cáng đáng một khi xảy ra khủng hoảng, trên thực tế là bắt những người dân đóng thuế phải chịu.

Theo IMF, quá trình toàn cầu hóa tài chính làm gia tăng sự mất công bằng và đây là một trong những động lực ngầm dẫn tới khủng hoảng. Do đó, trong một tương lai dài hạn, sự phát triển ổn định cần phải kết hợp với sự phân bố thu nhập một cách công bằng. Do đó, thế giới cần phải áp dụng một quá trình toàn cầu hóa kiểu mới, nghĩa là toàn cầu hóa công bằng hơn, nhân đạo hơn, theo đó, phúc lợi từ sự phát triển kinh tế cần phải được phân bố rộng rãi cho các tầng lớp dân cư chứ không thể chỉ chảy vào túi một nhóm người đặc quyền, đặc lợi.

Theo ông Đô-mi-nic Xtrao-Can, chính sự hợp tác quốc tế, trước hết là trong khuôn khổ G20 sẽ giúp các nước không rơi vào cuộc đại suy thoái lần thứ hai. Do đó, việc tư duy lại “đồng thuận Oa-sinh-tơn” sẽ góp phần tạo nên sự đoàn kết của các nước nhằm đối phó với những thách thức của kinh tế toàn cầu. Thí dụ, ở châu Âu, để vượt qua những vấn đề nợ nhà nước, IMF đã đề nghị áp dụng một giải pháp mang tính toàn diện dựa trên sự đoàn kết của các nước châu Âu nói chung.

Theo nhận xét của Giám đốc Tập đoàn môi giới tài chính BKS Ni-cô-lai Xô-la-bu-tô (Nikolai Solabuto), tuyên bố của IMF giống như ý định tổ chức một Quốc tế cộng sản mới. Ông Ni-cô-lai Xô-la-bu-tô nhận xét: “Nếu các nước tuân thủ các nguyên tắc của “đồng thuận Oa-sinh-tơn” thì họ phải đơn phương đối phó với khủng hoảng. Nhưng vừa qua, các nước vượt qua khủng hoảng chính là nhờ ở mức độ này hay mức độ khác có sự can thiệp của bên ngoài, như EU giúp đỡ các nước châu Âu, nhóm các nước G20 giúp đỡ các nước còn lại".

Vì thế, theo Chủ tịch IMF, đã đến lúc phải loại bỏ tính cá nhân ích kỷ của các nước. Như vậy, về thực chất, IMF đã nói về một chủ nghĩa tập thể ở mức độ toàn cầu. Theo các chuyên gia kinh tế, cách tư duy mới về thế giới của IMF có thể tác động tới Nga. Thí dụ, theo đề nghị của ông Ni-cô-lai Xô-la-bu-tô, Nga có thể sẽ phải hội nhập nhiều hơn vào nền kinh tế thế giới và gia tăng vị thế trong nhóm G20. Như vây, Mỹ và các nước không nên đặt ra điều kiện này điều kiện nọ đối với Nga khi Mat-xcơ-va có ý định gia nhập WTO mà nên tạo điều kiện thuận lợi, thậm chí là mời Nga gia nhập tổ chức thương mại lớn nhất toàn cầu này bởi lúc đó nước Nga sẽ đóng góp nhiều hơn cho sự phát triển và thịnh vượng chung của các nước trên thế giới./.