Việt Nam dự họp Hội đồng Bảo an về bảo vệ trẻ em trong xung đột vũ trang

Phát biểu thay mặt ASEAN, Đại sứ Phạm Thị Kim Anh, Đại biện Phái đoàn Việt Nam tại Liên hợp quốc nhấn mạnh ASEAN tiếp tục quan ngại sâu sắc về tình trạng gia tăng các vụ việc vi phạm nghiêm trọng quyền trẻ em, các cuộc tấn công vào trường học, học sinh, giáo viên đang đặt ra nhiều nguy cơ cho trẻ em, tước đoạt cơ hội được học tập, trưởng thành vì một tương lai tốt đẹp hơn; trong bối cảnh đó, cộng đồng quốc tế cần đồng thuận và hành động mạnh mẽ hơn để mang lại chuyển biến thực chất cho trẻ em.

Về vấn đề này, Đại sứ Phạm Thị Kim Anh chia sẻ quan điểm của ASEAN về tính cấp thiết của các chiến lược tổng thể ở cả cấp quốc gia, khu vực và toàn cầu, từ việc ngăn chặn và chấm dứt việc bắt lính và sử dụng trẻ em, tái hòa nhập, tái thiết cuộc sống cho trẻ em cũng như truy cứu trách nhiệm thủ phạm; ủng hộ việc lồng ghép nội dung bảo vệ trẻ em trong các tiến trình hòa bình, trong đó cần bảo đảm đáp ứng các nhu cầu của trẻ em cả trong và sau xung đột như giáo dục, y tế và các nhu cầu xã hội căn bản khác.

Đại sứ nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại xây dựng giữa các bên như quốc gia liên quan, nhóm vũ trang phi nhà nước, các cơ quan Liên hợp quốc và các nhóm cộng đồng phù hợp với nguyên tắc trách nhiệm và thẩm quyền hàng đầu của quốc gia; và khuyến khích các quốc gia chưa phê chuẩn Công ước về Quyền trẻ em sớm phê chuẩn văn kiện này để thể hiện cam kết trong vấn đề bảo vệ trẻ em.

Đại sứ Phạm Thị Kim Anh cũng cho biết bảo vệ trẻ em luôn là nội dung quan trọng trong chương trình nghị sự ASEAN, thông tin Ủy ban ASEAN về Thúc đẩy và Bảo vệ Quyền của Phụ nữ và Trẻ em thông qua Kế hoạch Công tác 2016 - 2020 gồm 16 lĩnh vực ưu tiên, trong đó có xóa bỏ bạo lực đối với trẻ em và quyền của trẻ em tham gia vào các vấn đề liên quan đến trẻ em, khẳng định ASEAN cam kết mạnh mẽ và sẵn sàng phối hợp với các đối tác bên ngoài để bảo đảm tương lai tốt đẹp hơn cho trẻ em toàn thế giới.

Cũng tại phiên thảo luận, Đại diện đặc biệt của Tổng thư ký Liên hợp quốc Virginia Gamba trình bày báo cáo cập nhật tình hình trẻ em trong xung đột vũ trang, ghi nhận những tiến triển đạt được, trong đó nổi bật là hơn 10.000 trẻ em bị ép buộc đi lính đã được giải thoát khỏi các nhóm và lực lượng vũ trang và hơn 12.000 trẻ em được tái hòa nhập xã hội, song số lượng các vụ, việc vi phạm quyền trẻ em trong xung đột vũ trang vẫn tiếp tục tăng mạnh (35%), từ 15.000 vụ năm 2016 lên 21.000 vụ năm 2017.

Các nước bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình trạng gia tăng các vụ việc vi phạm nghiêm trọng, nhất là giết hại, gây thương tật, bắt cóc, lạm dụng tình dục, bắt lính và sử dụng trẻ em trong các lực lượng vũ trang, thậm chí biến trẻ em thành bom và lá chắn sống; lên án các cuộc tấn công nhằm vào trường học, bệnh viện, cản trở trẻ em tiếp cận giáo dục, y tế; kêu gọi tuân thủ luật pháp quốc tế, luật nhân quyền và luật nhân đạo quốc tế, giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của xung đột vũ trang; triển khai các biện pháp phòng ngừa, giúp trẻ em từng tham gia lực lượng vũ trang tái hòa nhập và tái thiết cuộc sống, trong đó nêu bật vai trò đặc biệt quan trọng của giáo dục.

Nhiều nước đề nghị lưu tâm tới các trẻ em từng tham gia các nhóm vũ trang phi nhà nước, cần đối xử với các trẻ em này như nạn nhân, chứ không phải tội phạm, và có các biện pháp xử lý khác thay vì giam giữ và truy tố; lưu ý tới các nhu cầu đặc biệt của trẻ em gái trong quá trình tái hòa nhập xã hội vì trẻ em gái chịu ảnh hưởng nặng nề hơn cả từ xung đột vũ trang; đề xuất có các chuyên gia về bảo vệ trẻ em tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình; thúc đẩy vai trò và đóng góp của các tổ chức khu vực và tiểu vùng…./.