Cùng với việc đánh giá lại những kết quả đã đạt được sau 5 năm triển khai Nghị quyết số 16 - NQ/TW, ngày 10-8-2012 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020, Hội nghị Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ 11, khóa X diễn ra trong hai ngày 18 và 19-8 đã tập trung thảo luận, xây dựng các giải pháp, đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù để Thành phố phát triển nhanh, bền vững hơn, vì cả nước nhằm thực hiện Nghị quyết 16 hiệu quả hơn.

Nhiều vấn đề chưa đạt yêu cầu đặt ra

Báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 16 - NQ/TW, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong cho biết, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết này, chất lượng tăng trưởng kinh tế của Thành phố được cải thiện, cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch đúng hướng; Thành phố đã huy động các nguồn lực trong và ngoài nước có hiệu quả, thu ngân sách từng bước vững chắc hơn. Bên cạnh đó, công tác quy hoạch, quản lý và kết cấu hạ tầng đô thị đạt được nhiều kết quả thiết thực, góp phần phát triển Thành phố theo hướng đa trung tâm, với các đô thị vệ tinh; cơ chế xã hội hóa trong các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, văn hóa - xã hội được phát huy, nâng cao chất lượng đời sống người dân, bảo đảm an sinh xã hội, chăm lo đời sống cho các đối tượng nghèo, gia đình chính sách.

Phân tích rõ hơn về những kết quả đạt được, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, nhấn mạnh: Kinh tế Thành phố tăng trưởng cao nhờ có nhiều lợi thế, trong đó có cơ cấu kinh tế hiện đại với công nghiệp - dịch vụ chiếm tỷ trọng hơn 99% GDP của Thành phố. Mặt khác, Thành phố có lợi thế lực lượng lao động quy mô lớn và chất lượng cao với dân số 9% cả nước, số người có trình độ đại học, cao đẳng chiếm hơn 20%, gấp 3 lần so với trung bình cả nước.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Thành phố Hồ Chí Minh vẫn chưa thực hiện được nhiều yêu cầu, vấn đề được Nghị quyết 16 đặt ra. Theo đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Nghị quyết 16 đã được triển khai từ năm 2012, đến nay chỉ còn 3 năm nữa, những yếu kém đã được khắc phục một bước, tuy nhiên cơ bản vẫn còn, trong đó yêu cầu về đổi mới mô hình tăng trưởng, phát huy tiềm năng để thúc đẩyTthành phố phát triển, liên kết với các địa phương lân cận… còn chậm.

Trình bày dự thảo về Cơ chế chính sách đặc thù để Thành phố phát triển nhanh, bền vững vì cả nước theo Nghị quyết 16, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân chỉ rõ, Thành phố đang đứng trước các thách thức kinh tế - xã hội rất lớn. Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương có tỷ lệ nộp thu ngân sách về Trung ương cao nhất cả nước (khoảng 80% tổng thu từ địa bàn), song có mức chi ngân sách quá thấp, không bảo đảm phát triển nhanh, bền vững. Bên cạnh đó, Thành phố Hồ Chí Minh cũng chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu.

Xây dựng cơ chế đột phá để phát triển bền vững

Từ thực trạng trên, Thành phố Hồ Chí Minh tập trung đề xuất với Trung ương các cơ chế, chính sách đặc thù để Thành phố phát triển nhanh, bền vững hơn vì cả nước theo Nghị quyết 16. Cụ thể, Thành phố đề xuất Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, các Bộ phân cấp, ủy quyền cho Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện một số quyền hạn, trách nhiệm của mình phù hợp với Hiến pháp, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, các quy định pháp luật khác và đặc thù của Thành phố Hồ Chí Minh để việc thực hiện các quyền hạn, trách nhiệm đó hiệu quả hơn.

Cùng với đó, Thành phố Hồ Chí Minh xin được thực hiện tự chủ về tài chính, được bảo đảm mức ngân sách với tỷ lệ trong tổng chi ngân sách dành cho các địa phương như tỷ tệ dân số của Thành phố trong tổng dân số cả nước, chịu trách nhiệm đóng góp vào ngân sách cả nước cao gấp 3 lần tỷ lệ dân số và thực hiện vai trò trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học - công nghệ, giáo dục, y tế của vùng và cả nước. Thành phố Hồ Chí Minh cũng đề xuất cơ chế được tự chủ về biên chế của bộ máy hành chính và thu nhập của đội ngũ cán bộ, công chức và người làm việc trong các cơ quan quản lý Nhà nước.

Đề cập đến các giải pháp cụ thể cần thực hiện trong thời gian tới để triển khai Nghị quyết 16 hiệu quả, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh, Thành phố cần khai thác tốt nhất lợi thế tiềm năng để phát triển. Cụ thể, tập trung phát huy lợi thế cơ cấu kinh tế hiện đại, điều chỉnh lại quy hoạch sử dụng đất để phục vụ phát triển công nghiệp, dịch vụ; phát huy nguồn vốn đầu tư nước ngoài mạnh hơn nữa. Thành phố cần đẩy mạnh phong trào khởi nghiệp, trong đó Thành phố rà soát, bố chí các khu công nghiệp, cân đối giá thuê đất phù hợp cho các doanh nghiệp mới, đồng thời hoàn thiện môi trường đầu tư, nâng cao tính cạnh tranh của doanh nghiệp, nâng cao thể trạng của kinh tế hợp tác…

Nhấn mạnh cần có giải pháp đột phá, quyết liệt hơn cho phát triển hạ tầng giao thông, giải quyết vấn đề ngập nước, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, Thành phố cần có sự liên kết giữa nhà quản lý, cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và các nhà khoa học để hoàn thiện quy hoạch về giao thông, qua đó sớm công bố quy hoạch này để thu hút đầu tư, đồng thời đề xuất cơ chế huy động vốn đầu tư cho hạ tầng Thành phố, trước mắt là phương thức triển khai tập trung cho năm nay trong việc triển khai vành đai 2 và 3. Qua đó, tạo sự đột phá về phát triển giao thông từ khâu quy hoạch, đến huy động vốn, tổ chức triển khai.

Đối với vấn đề giải quyết ngập nước, đồng chí Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, ngành tài nguyên và môi trường, giao thông vận tải cần rà soát lại quy hoạch chống ngập và thủy lợi Thành phố, xem xét có phù hợp với thực tế chưa, cần thiết có thể thuê tư vấn nước ngoài để thực hiện quy hoạch, cũng như có lộ trình triển khai các biện pháp căn cơ hơn.

Về các chương trình hành động của Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện các Nghị quyết Trung ương 5 khóa XII về phát triển kinh tế, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh, Thành phố cần xác định vai trò quan trọng hàng đầu của động lực cạnh tranh và muốn tạo động lực cần phải công khai, minh bạch. Vì vậy, phải thông tin cụ thể về các danh mục dự án, có chính sách cụ thể để thu hút doanh nghiệp đầu tư. Đối với phát triển kinh tế tư nhân, cùng với việc rà soát, bố trí đất sạch cho doanh nghiệp, Thành phố cũng cần rà soát chương trình hỗ trợ vốn, công bố chính sách hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp mới; đồng thời đẩy mạnh hỗ trợ khởi nghiệp, đặc biệt là khởi nghiệp sáng tạo.

Nhấn mạnh việc xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh thành trung tâm tài chính, thương mại của khu vực là yêu cầu cấp bách hiện nay, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân đề nghị, Ủy ban Nhân dân Thành phố đến cuối năm 2017 cần hoàn thành Đề án Trung tâm Tài chính Thành phố và Đề án Trung tâm Hội nghị triển lãm Thành phố tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm để từ năm 2018 tiến hành kêu gọi đầu tư./.