Theo Chủ tịch Tôn Đức Thắng, muốn đại đoàn kết toàn dân tộc, trước nhất trong Đảng phải thực sự là một khối đoàn kết thống nhất, làm hạt nhân lãnh đạo khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Trong lời phát biểu tại Hội nghị cán bộ dân vận Trung ương ngày 15-2-1949, Bác Tôn khẳng định: “Có đoàn kết nội bộ thì việc thi hành phương châm chính sách mới thống nhất nhịp nhàng. Kinh nghiệm cho ta biết sở dĩ có những thành tích vẻ vang nhất là nhờ có sự đoàn kết nội bộ chặt chẽ”⁽¹⁾ và “Đảng ta cần liên hệ tốt với quần chúng, cần phải đoàn kết chung quanh Đảng, các giai cấp, các tầng lớp nhân dân cách mạng hiểu rõ chỉ có tin tưởng ở sự lãnh đạo của Đảng và đoàn kết chung quanh Đảng, mới giành được thắng lợi”⁽²⁾.

Đảng đề ra đường lối cách mạng nhằm mục tiêu giải phóng dân tộc và giải phóng con người Việt Nam. Chiến lược xây dựng lực lượng cách mạng là chiến lược đoàn kết toàn dân trong một mặt trận thống nhất do Đảng tổ chức và lãnh đạo, nhằm thực hiện thành công các mục tiêu cách mạng. Do vậy, tổ chức lực lượng cách mạng bằng cách xây dựng mặt trận đoàn kết dân tộc là chiến lược hàng đầu quyết định thành công trong thực hiện các nhiệm vụ cách mạng ở nước ta. Chủ tịch Tôn Đức Thắng chỉ rõ: “Hễ địa phương nào, bộ phận công tác nào làm tốt công tác mặt trận, thì các công tác khác được tiến hành thuận lợi. Ngược lại, nơi nào làm khác thì không tránh khỏi sẽ gặp khó khăn”⁽³⁾. Đoàn kết dân tộc theo Bác Tôn là phải huy động được sức mạnh của nhân dân ta ở nước ngoài và sự ủng hộ của người dân yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới. Trong lời hiệu triệu của Ban Thường trực Quốc hội nhân dịp kỷ niệm Ngày toàn quốc kháng chiến, Bác Tôn nói: “Ở tiền tuyến, ở hậu phương, ở trong nước, ở ngoài nước, già trẻ, gái, trai không kể tôn giáo gì, đều phải thi đua bằng mọi cách để giết giặc cứu nước, để giải phóng cho dân tộc và góp phần vào sự nghiệp xây dựng hòa bình chung của thế giới”⁽⁴⁾.

Xây dựng, phát triển tỉnh An Giang trên nền tảng kế thừa, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc

Là tỉnh biên giới Tây Nam Tổ quốc, không chỉ có vị trí địa - chính trị, kinh tế và quốc phòng - an ninh quan trọng, tỉnh An Giang còn là vùng đất đa dân tộc (ngoài dân tộc Kinh chiếm đa số, còn 28 dân tộc thiểu số, trong đó có 4 dân tộc chủ yếu là Kinh, Hoa, Khmer, Chăm, cùng sinh sống ổn định lâu đời), đa tôn giáo (gồm 11 tổ chức tôn giáo được Nhà nước công nhận). Trên nền tảng kế thừa và phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Tôn Đức Thắng, nhiều năm qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh An Giang đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh trên địa bàn.

Xây dựng đảng trong sạch, vững mạnh làm hạt nhân để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc

Thấm nhuần sâu sắc tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và những quan điểm của Chủ tịch Tôn Đức Thắng về đoàn kết, thống nhất trong Đảng, trong nhiều nhiệm kỳ qua, Tỉnh ủy An Giang luôn xác định tầm quan trọng của công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ cùng với xây dựng văn hóa chính trị, văn hóa Ðảng, tạo thành một chỉnh thể thống nhất, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng. Đảng bộ tỉnh đã chủ động triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo phù hợp với yêu cầu thực tiễn; nâng cao nhận thức, hành động của cán bộ, đảng viên trong việc giữ gìn, tu dưỡng phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và củng cố, tăng cường đoàn kết nội bộ; tạo sự lan tỏa tích cực trong cả hệ thống chính trị và nhân dân về khát vọng đổi mới, sáng tạo và đột phá phát triển của tỉnh. Vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên được thể hiện thông qua những việc làm, hành động cụ thể, thiết thực với phương châm “trên trước, dưới sau”, “trong trước, ngoài sau”.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo gắn việc học tập, làm theo Bác Hồ và Bác Tôn về đại đoàn kết với các nội dung trọng tâm, như: Nâng cao văn hóa tự phê bình và phê bình trong Đảng; đề cao văn hóa ứng xử của cán bộ, đảng viên và nhân dân; thực hiện nghiêm túc, tự giác, hiệu quả các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương, để việc nêu gương trở thành “Văn hóa nêu gương”; xây dựng văn hóa trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với nhân dân trong đội ngũ cán bộ, đảng viên; tôn trọng, gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc… Các đồng chí ủy viên ban thường vụ, cấp ủy viên các cấp đã dành nhiều thời gian đi cơ sở để nắm bắt tình hình; gặp gỡ, đối thoại, lắng nghe ý kiến của nhân dân và cán bộ, đảng viên; cung cấp thông tin chính thống, tạo sự thông suốt, nhịp nhàng trong hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo; đồng thời, qua đó nâng cao hiệu quả nắm bắt, xử lý dư luận xã hội, kịp thời định hướng đúng đắn, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Cùng với phát huy dân chủ trong Đảng, các cấp ủy, tổ chức đảng còn tăng cường vận động, tuyên truyền trong hệ thống chính trị và các tổ chức quần chúng về mở rộng, phát huy dân chủ; sáng tạo, nhạy bén trong xử lý các vấn đề bức xúc, nổi cộm. Những vấn đề được nhân dân quan tâm, những bức xúc nảy sinh từ cơ sở được ngành tuyên giáo phối hợp với hệ thống Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) và các địa phương, đơn vị tổng hợp hằng ngày, hằng tuần, kịp thời phản ánh đến các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan để tập trung giải quyết hoặc đề xuất hướng xử lý; kết quả giải quyết được thông tin công khai trên Cổng thông tin điện tử Đảng bộ tỉnh để người dân biết và giám sát. Sợi dây gắn bó khăng khít giữa cấp ủy - chính quyền - MTTQ - các tổ chức chính trị - xã hội và cán bộ, đảng viên đã tạo nên một khối đoàn kết vững chắc và thông qua đó, uy tín của Đảng bộ tỉnh với nhân dân ngày càng cao, là ngọn cờ quy tụ sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trên địa bàn tỉnh.

Phát huy vai trò và nâng cao hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Thời gian qua, nội dung và phương thức hoạt động của MTTQ các cấp và ban công tác Mặt trận ngày càng được đổi mới theo hướng sâu sát cơ sở, chú trọng tuyên truyền, vận động nhân dân hiểu và thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước; tăng cường nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, những vấn đề bức xúc của nhân dân, kịp thời phản ánh với MTTQ để kiến nghị đến các ngành chức năng giải quyết. Song song với đó, công tác giám sát, phản biện xã hội được MTTQ các cấp và các tổ chức thành viên quan tâm triển khai thực hiện với tinh thần chủ động đề xuất, phản biện những vấn đề đang được xã hội quan tâm, bức xúc⁽⁵⁾.

Cùng với việc tích cực tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, MTTQ các cấp tiếp tục duy trì, thực hiện có hiệu quả quy chế phối hợp với hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân và các chương trình phối hợp với các cơ quan chính quyền, với các tổ chức tôn giáo trong tỉnh nhằm phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo trong các tầng lớp nhân dân; động viên, cổ vũ tín đồ các tôn giáo, đồng bào dân tộc thiểu số tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động do Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phát động. Hệ thống MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trong tỉnh đã phát huy tốt vai trò kết nối, khuyến khích, động viên, tạo điều kiện cho người An Giang ở nước ngoài hướng về Tổ quốc, tích cực tham gia xây dựng quê hương. Những năm gần đây, ngày càng có nhiều kiều bào An Giang trở về quê hương và tham gia đầu tư, xây dựng nhiều nhà máy, xí nghiệp với trình độ kỹ thuật hiện đại, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động.

Phát huy sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Việc tăng cường phát huy dân chủ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” được hệ thống MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trong tỉnh quán triệt và triển khai thực hiện với nhiều phương thức. Người dân được tạo điều kiện để bàn và góp ý trực tiếp đối với các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, thông qua nhiều hình thức, như: Diễn đàn lắng nghe dân nói; họp cử tri, phát phiếu lấy ý kiến cử tri, hộp thư góp ý; họp mặt nhân sĩ, trí thức, dân tộc, tôn giáo, người có uy tín tiêu biểu, doanh nhân, văn nghệ sĩ, báo chí định kỳ;… Đến nay, ở hầu hết các địa phương trong tỉnh, việc xây dựng các công trình có vận động sự đóng góp của người dân đều được đưa ra dân bàn, dân quyết định và thực hiện; công khai, minh bạch các khoản đóng góp của nhân dân. Tỉnh An Giang khuyến khích và tạo điều kiện mở rộng các loại hình tập hợp quần chúng theo ngành nghề; các mô hình sản xuất, kinh doanh giỏi, ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất; phát triển các tổ tiết kiệm, tổ hùn vốn… và thu hút được nhiều hội viên, đoàn viên tham gia.

Việc tổ chức “Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc”, Tháng cao điểm “Vì người nghèo”; phong trào thi đua “Chung sức xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Chung tay vì người nghèo và công tác từ thiện xã hội”… được lồng ghép với việc triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, các phong trào thi đua và được đông đảo nhân dân đồng tình ủng hộ. Qua đó, nhiều mô hình có ý nghĩa thiết thực đã được lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, như: Tự quản, tham gia giữ gìn an ninh, trật tự, bảo vệ môi trường; xây dựng quỹ khuyến học, khuyến tài; xây dựng gia đình, khu dân cư an toàn, sáng, xanh, sạch, đẹp; xây dựng nghĩa trang nhân dân; xây dựng các công trình phúc lợi, phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ… Các mô hình này đã góp phần quan trọng để hoàn thành và nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.

Bên cạnh nỗ lực thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, cán bộ, đảng viên trong tỉnh còn phát huy vai trò nêu gương trong tham gia công tác an sinh xã hội. Hưởng ứng kế hoạch của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, hằng năm, mỗi cán bộ, đảng viên trong tỉnh tham gia đóng góp tự nguyện, mỗi người ít nhất 1.000đồng/ngày. Số tiền này được sử dụng chăm lo cho công tác an sinh xã hội thông qua hỗ trợ các nguồn quỹ, như: Quỹ “Xã hội công đoàn” chăm lo cho đối tượng đoàn viên công đoàn gặp khó khăn; Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa” hỗ trợ cho các đối tượng chính sách, thương binh, liệt sĩ, gia đình có công; Quỹ “Khuyến học” giúp đỡ cho học sinh nghèo hiếu học; Quỹ “Vì người nghèo” chăm lo cho hộ nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn, cơ nhỡ...⁽⁶⁾.

Những năm gần đây, tỉnh An Giang có nhiều mô hình thiện nguyện nổi bật, như: “Xe chuyển bệnh miễn phí” (toàn tỉnh hiện có trên 200 xe chuyển bệnh từ thiện), “Bếp ăn không đồng”, “Gian hàng không đồng”, “Bếp ăn từ thiện tại các bệnh viện”, “Tổ cất nhà từ thiện”, “Tổ đổ cột bê-tông, cất nhà đại đoàn kết”, “Tổ xây cầu nông thôn”, “Khu dân cư đại đoàn kết gắn với công tác xóa đói, giảm nghèo, an sinh xã hội”, “Ấp tự quản bảo vệ môi trường”, “Mỗi tổ chức, cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo”… Đây là những “quả ngọt” được gặt hái từ sự gìn giữ, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xuất phát từ tình cảm, từ tấm lòng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân luôn hướng đến học tập và làm theo Bác Hồ, Bác Tôn để góp phần nhân lên những việc làm tử tế, tốt đẹp, xây dựng quê hương An Giang ngày càng giàu đẹp.

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết trong thời gian tới

Thời gian tới, dự báo tình hình thế giới, khu vực, trong nước sẽ còn nhiều diễn biến phức tạp. Bên cạnh những thuận lợi, tỉnh An Giang đã và đang đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Học tập và làm theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tấm gương của Chủ tịch Tôn Đức Thắng và quán triệt sâu sắc quan điểm về đại đoàn kết toàn dân tộc của Đảng, tỉnh An Giang quyết tâm kế thừa, phát huy sức mạnh đại đoàn kết của toàn Đảng bộ, chính quyền, quân và dân; năng động, sáng tạo, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, “phấn đấu đến năm 2025, kinh tế An Giang thuộc nhóm dẫn đầu khu vực đồng bằng sông Cửu Long và đạt mức trung bình cả nước; đến năm 2030 đạt trên mức trung bình cả nước”⁽⁷⁾. Để đạt được mục tiêu đó, tỉnh chú trọng tăng cường, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên địa bàn trong thời gian tới, với một số nhiệm vụ chủ yếu sau:

Thứ nhất, toàn Đảng bộ tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, chủ trương của Trung ương và Tỉnh ủy về đại đoàn kết dân tộc, gắn với thực hiện tốt các nghị quyết, kết luận của Trung ương về xây dựng Đảng, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; xây dựng Đảng bộ tỉnh thật sự trong sạch, vững mạnh, làm nòng cốt xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Để phát huy sức mạnh đại đoàn kết, toàn Đảng bộ phải thực hành và phát huy rộng rãi dân chủ, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phát triển quê hương của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Lấy đoàn kết trong Đảng làm nền tảng để tạo đồng thuận xã hội và đoàn kết dân tộc, tạo luồng sinh khí mới trong xã hội, thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Thứ hai, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động và phát huy vai trò của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội khác, với tư cách là nòng cốt cho việc tạo lập khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trong xây dựng và thực hiện Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở; tạo điều kiện để MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện tốt chức năng giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh. Thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ quá trình triển khai thực hiện nghị quyết về đại đoàn kết dân tộc; định kỳ sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm và đề ra các chủ trương, giải pháp phù hợp với tình hình thực tiễn.

Thứ ba, các ngành, các cấp trong tỉnh đa dạng hóa và nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đại đoàn kết toàn dân tộc; chú trọng phát huy dân chủ cơ sở để nâng cao ý thức, năng lực và quyền làm chủ của nhân dân; thực hiện tốt phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, xem đây là một nền tảng quan trọng để phát huy sức mạnh đại đoàn kết. Song song đó, tiếp tục nâng cao chất lượng các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước trên cơ sở bám sát các nhiệm vụ chính trị, nhu cầu, lợi ích chính đáng của cán bộ, đảng viên và nhân dân để xác định nội dung, cách thức phát động thi đua sát thực tế của địa phương, đơn vị. Kịp thời tổng kết, biểu dương, nhân rộng các mô hình có tính bền vững; khen thưởng cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc, tiêu biểu.

Thứ tư, để phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên địa bàn có đặc thù, là một tỉnh đa dân tộc, đa tôn giáo, cần chú trọng vấn đề tiếp tục cải cách và hoàn thiện các cơ chế, chính sách để kết hợp hài hòa lợi ích, xây dựng và hình thành những điểm chung, điểm tương đồng giữa các giai cấp, tầng lớp, dân tộc, tôn giáo trên từng khu vực, từng địa bàn cụ thể. Đây là cơ sở để tạo nên sự đồng thuận, đoàn kết, thống nhất ý chí để thực hiện thành công các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn cách mạng mới./.

--------------------------------

(1) Văn kiện Đảng toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001, t. 12
(2) Văn kiện Đảng toàn tập, Sđd, tr. 258
(3) Chủ tịch Tôn Đức Thắng nói về công tác Mặt trận, báo Nhân Dân, số 9428, ngày 5-4-1980
(4) Sở Văn hóa và Thông tin An Giang: Chủ tịch Tôn Đức Thắng (1888 - 1980), Nxb. An Giang, An Giang, 1988, tr. 203
(5) Từ đầu nhiệm kỳ đến cuối tháng 5-2023, hệ thống MTTQ trong tỉnh đã tham gia đóng góp ý kiến đối với 413 dự án, dự thảo luật; 325 văn bản dự thảo của hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân các cấp; tham gia góp ý vào dự thảo văn kiện đại hội Đảng các cấp và Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII; tiếp 3.605 lượt công dân, tiếp nhận 525 đơn khiếu nại, phản ánh, kiến nghị của công dân. Qua đó, MTTQ các cấp và các tổ chức thành viên đã tổ chức 1.442 đoàn giám sát, giám sát 478 văn bản; tham gia 426 cuộc giám sát với các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội, 983 cuộc với hội đồng nhân dân, 74 cuộc với viện kiểm sát nhân dân; tổ chức 202 hội nghị phản biện; gửi văn bản phản biện 411 nội dung và tổ chức 32 cuộc đối thoại trực tiếp
(6) Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, toàn tỉnh đã vận động ủng hộ Quỹ “Vì người nghèo” và công tác an sinh xã hội được 842,6 tỷ đồng. Qua đó, đã hỗ trợ cất mới 5.852 căn nhà, sửa chữa 912 căn nhà đại đoàn kết; hỗ trợ xây dựng sửa chữa cầu, đường nông thôn; hỗ trợ khám chữa bệnh; trao trên 880.000 suất quà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, gia đình chính sách, gia đình khó khăn; hỗ trợ cho 432 trường hợp bị ảnh hưởng do lũ lụt, thiên tai, sạt lở bờ sông phải di dời nhà cửa,… Riêng trong giai đoạn phòng, chống  dịch bệnh COVID-19, trên địa bàn tỉnh đã xuất hiện nhiều mô hình, cách làm hay trong hoạt động thiện nguyện như: “Cây ATM gạo”, “Gian hàng 0 đồng”, “Chuyến xe 0 đồng”, “Bếp ăn 0 đồng”, “Chuyến xe nghĩa tình”,… MTTQ các cấp trong tỉnh tổ chức tiếp nhận lương thực, thực phẩm, trang thiết bị, vật tư y tế,… trị giá trên 218 tỷ đồng để hỗ trợ cho gần 1,8 triệu lượt người nghèo, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn
(7) Tỉnh ủy An Giang: Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 - 2025, tr. 57