Trong các cuộc chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc, Quân đội nhân dân Việt Nam luôn giữ vững bản chất cách mạng, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân. Nhờ vậy, cán bộ, chiến sĩ luôn có bản lĩnh chính trị vững vàng, ý chí quyết tâm cao, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Đó cũng là cơ sở, nền tảng để Quân đội ta không ngừng trưởng thành, lớn mạnh, giành từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, góp phần xây dựng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và làm tròn nhiệm vụ quốc tế.

Trong những năm tới, công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc tiếp tục đặt ra những yêu cầu, nhiệm vụ mới rất cao. Vì vậy, để Quân đội nhân dân Việt Nam hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, càng phải quan tâm chăm lo xây dựng Quân đội cách mạng, vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ mà Đại hội XII của Đảng đã xác định: “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Giữ gìn hòa bình, ổn định, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế để phát triển đất nước”(1).

Nhận thức rõ tính tất yếu khách quan, vị trí, vai trò, tầm quan trọng của vấn đề xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, vững mạnh về chính trị, Đại hội XII của Đảng tiếp tục khẳng định, bổ sung, phát triển những quan điểm cơ bản về xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, vững mạnh về chính trị trong tình hình mới: “Xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng; vững mạnh về chính trị, nâng cao chất lượng tổng hợp sức mạnh chiến đấu, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân”(2).

Quan điểm xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng trong Văn kiện Đại hội XII của Đảng là sự kế thừa và phát triển quan điểm xây dựng Quân đội cách mạng trong quá trình xây dựng, nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam trong hơn 70 năm qua, đồng thời, dựa trên nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lê-nin về xây dựng quân đội kiểu mới; xuất phát từ quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam và tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng quân đội cách mạng; từ bản chất, truyền thống, kinh nghiệm trong lịch sử hàng nghìn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta; từ sự kế thừa có chọn lọc kinh nghiệm xây dựng quân đội cách mạng của các nước xã hội chủ nghĩa và từ thực tiễn xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.

Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng được thể hiện ở nhiều nội dung, trong đó quan trọng nhất là luôn bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội, làm cho Quân đội xác định rõ mục tiêu, lý tưởng chiến đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hệ tư tưởng Mác - Lê-nin luôn giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của Quân đội; xây dựng các tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, tổ chức quần chúng trong Quân đội thực sự vững mạnh. Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng không chỉ bảo đảm cho Quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, mà còn làm cơ sở xây dựng các đơn vị vững mạnh toàn diện, nhằm nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội.

Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng phải trải qua quá trình giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện lâu dài của Đảng, Nhà nước, của các tổ chức chính trị - xã hội, của nhân dân các dân tộc Việt Nam và trực tiếp là thông qua hoạt động công tác đảng, công tác chính trị; hoạt động thực tiễn thực hiện chức năng của “đội quân chiến đấu, đội quân công tác và đội quân sản xuất” của cán bộ, chiến sĩ và các tổ chức trong Quân đội.

Quá trình xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng là quá trình nhận thức và giải quyết đúng đắn các mối quan hệ cơ bản, quyết định sự hình thành và phát triển bản chất cách mạng của Quân đội nhân dân Việt Nam, bảo đảm cho Quân đội luôn luôn vững mạnh về chính trị, biểu hiện ở việc: Giải quyết tốt mối quan hệ giữa Quân đội với Đảng, Nhà nước và nhân dân; các mối quan hệ trong nội bộ Quân đội, nhất là quan hệ giữa lãnh đạo với chỉ huy, cấp trên với cấp dưới, cán bộ với chiến sĩ; mối quan hệ giữa Quân đội nhân dân Việt Nam với quân đội các nước trong thời kỳ hội nhập và phát triển.

Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường. Nước ta quá độ lên chủ nghĩa xã hội trong bối cảnh quốc tế có những biến đổi sâu sắc. Văn kiện Đại hội XII của Đảng đã xác định rõ mục tiêu trọng yếu của quốc phòng, an ninh là: “kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ công cuộc đổi mới, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc; bảo vệ nền văn hóa dân tộc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội”(3).

Với chức năng, nhiệm vụ của mình, Quân đội phải luôn nêu cao tinh thần cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa trong mọi tình huống; góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa trong quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đấu tranh chống “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng nước ta của các thế lực thù địch; tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội; phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn...

Để hoàn thành chức năng, nhiệm vụ đó, việc xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng cần tập trung vào các nội dung như: Giáo dục, rèn luyện cho mọi cán bộ, chiến sĩ luôn kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đồng thời, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ Quân đội có đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; có tinh thần đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, đoàn kết quốc tế tốt; có dân chủ tốt; có kỷ luật tự giác, nghiêm minh; có tinh thần khắc phục khó khăn, gian khổ; có ý chí quyết tâm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

Trong tình hình mới, việc xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị đang đặt ra những vấn đề mới cả về nhận thức, tổ chức và hoạt động thực tiễn, đòi hỏi chúng ta phải tiếp tục nghiên cứu làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội, trước hết là chất lượng chính trị của Quân đội, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của Quân đội trong thời kỳ mới.

Yêu cầu xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị trong tình hình mới đòi hỏi phải: Một là, nắm vững và vận dụng sáng tạo những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lê-nin trong xây dựng quân đội kiểu mới về chính trị; đồng thời, nắm vững tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam trong xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị. Kế thừa có chọn lọc những bài học kinh nghiệm trong xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị của các nước xã hội chủ nghĩa, của Quân đội nhân dân Việt Nam trong các giai đoạn lịch sử trước đây. Hai là, nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn đặc điểm, tình hình mới tác động đến xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị và việc tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị phù hợp với những yêu cầu, nội dung của nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới.

Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị trong tình hình mới, nhất là trong điều kiện phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội đang bị các thế lực thù địch tấn công từ nhiều phía, đòi hỏi phải giáo dục, bồi dưỡng cho cán bộ, chiến sĩ luôn kiên định mục tiêu, lý tưởng chiến đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đi đôi với tích cực đấu tranh phòng ngừa, ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện chệch hướng xã hội chủ nghĩa, nhất là trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng.

Phải luôn kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối đổi mới của Đảng, đi đôi với đấu tranh phê phán, vạch trần những âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch hòng xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị của Quân đội, nhất là trước sự tác động của tình hình chính trị, an ninh thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, khó lường, như trong Văn kiện Đại hội XII của Đảng đã chỉ ra. Cần tập trung giáo dục truyền thống lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc; giáo dục lòng yêu nước, tình yêu Tổ quốc, ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước và nhân dân. Tích cực đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí.

Nâng cao chất lượng chính trị của Quân đội lên một bước mới. Cùng với nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, thực hiện tốt Đề án “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới”, cần tích cực thực hiện công tác phát triển đảng viên, đoàn viên, xây dựng tổ chức đảng và các tổ chức quần chúng vững mạnh, bảo đảm cho Quân đội luôn là lực lượng chiến đấu, lực lượng chính trị trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa.

Tiếp tục củng cố vững chắc sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Quân đội nhân dân Việt Nam, trong đó cần chú trọng đổi mới và hoàn thiện cơ chế, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội, tiếp tục quán triệt sâu sắc và vận dụng đúng đắn Nghị quyết số 51-NQ/TW, ngày 20-7-2005, của Bộ Chính trị khóa IX và Nghị quyết số 513-NQ/ĐUQSTW, ngày 11-11-2005, của Đảng ủy Quân sự Trung -ương (nay là Quân ủy Trung ương), Về tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng, thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính ủy, chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam.

Xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, lãnh đạo toàn quân hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Trước hết, phải tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng các cấp trong Đảng bộ Quân đội; bảo đảm giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội. Thực hiện tốt Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, Chỉ thị số 05-CT/TW, của Bộ Chính trị khóa XII, “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Duy trì thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, nguyên tắc tự phê bình và phê bình; thường xuyên đổi mới phương pháp, phong cách lãnh đạo. Xây dựng đội ngũ đảng viên có phẩm chất, năng lực toàn diện, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Đồng thời, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát theo phương châm “Giám sát phải mở rộng, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm”, góp phần giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng.

Không ngừng nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong Quân đội. Tập trung làm tốt việc giáo dục, bồi dưỡng bản chất cách mạng, bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc của Quân đội; tiến hành tốt các mặt hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong chăm lo xây dựng các tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, các tổ chức quần chúng và hội đồng quân nhân, xây dựng các cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện; bổ sung, hoàn thiện và thực hiện tốt các chính sách đối với Quân đội và chính sách hậu phương quân đội phù hợp với đặc điểm hoạt động của Quân đội trong điều kiện mới. Coi trọng việc xây dựng và nâng cao chất lượng hoạt động của cơ quan chính trị các cấp. Phát huy tốt vai trò đội ngũ cán bộ, trước hết là đội ngũ cán bộ chủ trì, cán bộ chính trị, chính ủy (chính trị viên) trong xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị. Thực hiện tốt Chỉ thị số 05-CT/TW, của Bộ Chính trị, “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với thực hiện cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”.

Để không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội, bảo đảm cho Quân đội luôn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho, trong xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị phải chủ động, tích cực đấu tranh phòng, chống làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “phi chính trị hóa”, dân sự hóa quân đội trong tình hình mới.

Luận điệu “phi chính trị hóa” quân đội thực chất là muốn tách quân đội cách mạng ra khỏi sự lãnh đạo của đảng cộng sản, đối lập quân đội với đảng cộng sản, với nhân dân; là tìm cách buông lỏng, đi đến hạ thấp và phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Quân đội nhân dân Việt Nam; làm cho quân đội cách mạng dần dần bị biến chất về chính trị, xa rời hệ tư tưởng chính trị cách mạng, dần dần hướng quân đội phục vụ cho mục đích chính trị của các thế lực chống chủ nghĩa xã hội.

Thực hiện âm mưu đó, các thế lực thù địch đã, đang và sẽ tăng cường xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chia rẽ Đảng với Quân đội, hạ thấp vai trò công tác đảng, công tác chính trị trong Quân đội, đồng thời tấn công vào đạo đức, lối sống của cán bộ, chiến sĩ, từ đó tác động làm suy yếu chính trị cách mạng của Quân đội, nhất là việc truyền bá dần lối sống thực dụng chủ nghĩa, chạy theo đồng tiền, chạy theo những thị hiếu thấp hèn, thờ ơ trước các vấn đề chính trị - xã hội. Tính chất nguy hiểm của mũi tiến công này là từ chỗ làm cho một bộ phận cán bộ, chiến sĩ thiếu bản lĩnh, thiếu tích cực tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống cách mạng... dần dần phai nhạt mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, cổ súy cho chính trị, đạo đức, lối sống tư sản. Hiện nay, các thế lực thù địch đang triệt để lợi dụng công nghệ thông tin, nhất là qua mạng in-tơ-nét; triệt để khai thác những yếu kém, hạn chế về công tác tư tưởng, tổ chức và chính sách của ta; lợi dụng những “điểm nóng”, những “sự cố”, những bức xúc xã hội trong một bộ phận quần chúng; lợi dụng những người có quan điểm sai trái, những phần tử thoái hóa, biến chất... tiến công vào trận địa tư tưởng, văn hóa, đạo đức, lối sống, làm suy yếu khả năng phòng, chống âm mưu, thủ đoạn “phi chính trị hóa” quân đội.

Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị là cách tốt nhất để tăng cường “sức đề kháng” của cán bộ, chiến sĩ trước tác động của âm mưu, thủ đoạn “phi chính trị hóa” quân đội. Một quân đội luôn vững mạnh về chính trị, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước, nhân dân và với chế độ xã hội chủ nghĩa, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội thì không dễ gì có thể “phi chính trị hóa” được. Theo đó, phải nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ về bản chất, âm mưu, thủ đoạn nham hiểm của các thế lực thù địch hòng thực hiện âm mưu “phi chính trị hóa” quân đội, nhất là vạch trần tính chất phản khoa học của luận điểm “quân đội đứng ngoài chính trị”, thực chất của quan điểm “phi chính trị hóa” quân đội. Đồng thời, phải nâng cao tinh thần cảnh giác, chủ động, tích cực phòng, chống “phi chính trị hóa”, “dân sự hóa” quân đội trong chiến lược “Diễn biến hòa bình” và âm mưu, thủ đoạn thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Trong đó, cần quan tâm đến các vấn đề như: Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng hoạt động đấu tranh phòng, chống “phi chính trị hóa”, “dân sự hóa” quân đội; xác định, lựa chọn nội dung, các hình thức, phương pháp đấu tranh phù hợp, có hiệu quả; tổ chức xây dựng, bồi dưỡng lực lượng tham gia hoạt động đấu tranh, nhất là tổ chức lực lượng nòng cốt; tăng cường bảo đảm thông tin, tài liệu, cơ sở vật chất, kinh phí cho hoạt động đấu tranh phòng, chống âm mưu “phi chính trị hóa”, “dân sự hóa” quân đội của các thế lực thù địch trong tình hình mới./.

------------------------------------------

(1) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr. 76

(2), (3) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Sđd, tr. 149, 147 - 148