Tham dự và đồng chủ trì hội thảo có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Võ Văn Thưởng, Thường trực Ban Bí thư, Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; cùng các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Trần Hồng Hà, Phó Thủ tướng Chính phủ; Nguyễn Văn Hùng, Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Đoàn Minh Huấn, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản.

Dự hội thảo còn có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, đại diện các ban, bộ, ngành, đoàn thể, lãnh đạo các tỉnh, thành phố; các chuyên gia, nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn trong lĩnh vực văn hóa, đại diện một số cơ sở nghiên cứu, đào tạo về văn hóa, nghệ thuật, các cơ quan thông tấn, báo chí trung ương và địa phương. Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến tại 63 tỉnh/thành phố trên cả nước.

Hội thảo là diễn đàn để các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức có liên quan và các nhà quản lý, nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn thảo luận làm rõ những giá trị cốt lõi của “Đề cương về văn hóa Việt Nam” (gọi tắt là Đề cương), cũng như sự vận dụng đường lối văn hóa của Đảng vào quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước.

Phát biểu khai mạc và đề dẫn hội thảo, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương khẳng định, Hội thảo “80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam (1943 - 2023) - Khởi nguồn và động lực phát triển” là hoạt động rất có ý nghĩa để tôn vinh và nhận thức rõ hơn về giá trị lịch sử, chính trị, khoa học, tầm vóc thời đại về sự ra đời của Đề cương trong tiến trình phát triển của nền văn hóa và sự nghiệp cách mạng của dân tộc, góp phần triển khai thắng lợi quan điểm, định hướng, mục tiêu và nhiệm vụ phát triển văn hóa, con người trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và kết luận của Hội nghị văn hóa toàn quốc triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về lĩnh vực văn hóa năm 2021, quán triệt sâu sắc bài phát biểu quan trọng của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị này.

Đề cương ra đời năm 1943, do đồng chí Tổng Bí thư Trường Chinh khởi thảo, thể hiện tầm nhìn, tư duy chiến lược của Đảng ta về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của văn hóa trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Đề cương vừa mang lập trường, lý luận khoa học mác-xít mới mẻ về văn hóa vừa mang sứ mệnh khơi thông những mạch nguồn của văn hóa dân tộc trong bối cảnh đẩy mạnh cao trào phản đế, phản phong, tiến tới Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945. Đề cương đã tạo ra sự thống nhất về nhận thức, tư tưởng văn hóa cho nhân dân, nhất là tầng lớp trí thức, văn nghệ sĩ có tâm huyết, cổ vũ lòng tự hào dân tộc, khích lệ tinh thần dấn thân cho cách mạng, thật sự trở thành ngọn đuốc soi đường cho sự phát triển nền văn hóa mới.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, trên cơ sở nhận thức rõ ý nghĩa quan trọng, tính chất đúng đắn của những luận điểm, nguyên tắc, đường lối của bản Đề cương, ngày nay, Đảng ta đã hình thành quan điểm: phát triển con người phải được đặt vào vị trí trung tâm và là mục tiêu của quá trình phát triển văn hóa. Nền văn hóa mà chúng ta đang xây dựng là nền văn hóa của nhân dân, nhân dân vừa là chủ thể sáng tạo, trao truyền, đồng thời cũng là chủ thể thụ hưởng những giá trị của nền văn hóa ấy. Một mặt, văn hóa phải hướng mọi sáng tạo, mọi hoạt động phục vụ đông đảo quần chúng nhân dân; mặt khác, cần phải vun đắp cho những tài năng văn hóa nghệ thuật, để có những tác giả với những tác phẩm mang giá trị “đỉnh cao”; kiên quyết chống lại mọi sự xâm lăng về văn hóa, bài trừ các hình thức văn hóa lai căng, mê tín, dị đoan, ảnh hưởng xấu đến thuần phong mỹ tục, tăng cường sức đề kháng, miễn nhiễm với những luận điệu xuyên tạc lịch sử, xuyên tạc sự nghiệp cách mạng và truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta.

Hội thảo gồm 2 nội dung chính: Giá trị lý luận và thực tiễn của Đề cương về văn hóa Việt Nam; văn hóa, con người Việt Nam - Nền tảng tinh thần, động lực phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Với 1 báo cáo trung tâm và gần 175 tham luận của các bộ, ban, ngành, các địa phương, các nhà hoạch định chính sách, các nhà quản lý, nhà nghiên cứu và hoạt động văn hóa, 8 tham luận trình bày trực tiếp và một số ý kiến trao đổi, thảo luận bàn tròn, hội thảo tập trung làm rõ một số vấn đề sau:

Một là, khẳng định ý nghĩa khoa học, tầm vóc lịch sử và những giá trị trường tồn của bản Đề cương về văn hóa Việt Nam trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc; luận giải về nội dung, cách thức kế thừa và phát huy giá trị của Đề cương trong sự nghiệp xây dựng, phát triển toàn diện văn hóa, con người Việt Nam trước những tác động của bối cảnh mới trên cả phương diện lý luận và thực tiễn.

Hai là, tiếp tục đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức về vai trò của văn hóa đối với phát triển; về đầu tư cho văn hóa; về xây dựng các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và các đề án phát triển bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ và toàn diện trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và môi trường, với sự ưu tiên khi thực thi trọng trách gìn giữ, bảo tồn các di sản thiên nhiên, di sản văn hóa của đất nước.

Ba là, hoàn thiện thể chế, pháp luật và chính sách tạo môi trường cho các hoạt động văn hóa và huy động nguồn lực cho phát triển văn hóa, con người. Xây dựng, ban hành những quy định, chính sách, mô hình quản lý mới thúc đẩy các hoạt động văn hóa, nghệ thuật phát triển tích cực và lành mạnh; phát triển đồng bộ mọi phương diện văn hóa quốc gia, như văn hóa chính trị, văn hóa kinh doanh và đạo đức doanh nhân, văn hóa ứng xử trong xã hội và gia đình; tháo gỡ những điểm nghẽn, vướng mắc trong huy động, phân bổ các nguồn lực từ cả nhà nước và xã hội, nhất là về các cơ chế phân cấp, phân quyền, hợp tác công - tư, khuyến khích các doanh nghiệp, người dân tham gia bảo tồn, phát triển văn hóa, nghệ thuật…; xây dựng, tổ chức thực hiện các chương trình, kế hoạch, dự án phát triển văn hóa, con người trong giai đoạn tới.

Bốn là, xây dựng đội ngũ những người làm công tác văn hóa có phẩm chất, năng lực chuyên môn xứng tầm với yêu cầu, nhiệm vụ của tình hình mới. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ, đội ngũ những người làm công tác văn hóa; khuyến khích, động viên, đãi ngộ và tôn vinh, xây dựng cơ chế mở, linh hoạt về tuyển dụng, tiền lương, tạo điều kiện để đội ngũ này phát huy tài năng, sức sáng tạo, cống hiến vào sự nghiệp phát triển văn hóa, con người.

Năm là, thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa và thị trường văn hóa phát triển. Xây dựng và hoàn thiện các cơ chế, chính sách đồng bộ phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, chú trọng đầu tư hạ tầng giao thông, hạ tầng số, hạ tầng văn hóa - xã hội; tăng cường quảng bá hình ảnh, thương hiệu quốc gia. Hoàn thiện thể chế, phát huy vai trò của cơ chế thị trường trong huy động và phân bổ các nguồn lực để phát triển văn hóa. Xử lý hài hòa mối quan hệ giữa nhà nước, thị trường và xã hội trong phát triển văn hóa; mỗi quan hệ chủ thể quản lý, chủ thể sáng tạo, chủ thể thực hành, chủ thể truyền bá văn hóa; phát huy vai trò của nhân dân với tư cách là trung tâm của sự sáng tạo và hưởng thụ văn hóa.

Hội thảo là một trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam./.