Những sự kiện quốc tế đáng chú ý trong tuần từ ngày 26-4 đến ngày 2-5-2010

Ngày 27-4-2010, với 100% phiếu thuận trong tổng số 410 đại biểu dự họp, Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga đã nhất trí phê chuẩn hiệp định về gia hạn 25 năm sự có mặt của Hạm đội Biển Đen của Nga tại quân cảng Xê-vát-xtô-pôn  thuộc bán đảo Crưm của U-crai-na sau năm 2017 và có thể gia hạn tiếp mỗi lần thêm 5 năm. Cũng vào trưa 27-4, với 236 phiếu ủng hộ, vượt 10 phiếu so với quy định về số phiếu tối thiểu, Quốc hội U-crai-na đã phê chuẩn văn kiện này. Trước đó, Hiệp định về gia hạn sự có mặt của Hạm đội Biển Đen của Nga tại Xê-vát-tô-pôn đã được Tổng thống U-crai-na, ông Vích-to Y-a-nu-cô-vích và Tổng thống Nga, Đ.Mét-vê-đép, ký ngày 21-4 tại thành phố Khác-cốp. Hiện Nga trả gần 100 triệu USD/năm để thuê căn cứ Xê-vát-tô-pôn đến năm 2017.

2. IMF và WB thống kê số dân châu Phi được sử dụng điện

Ngày 27-4-2010, theo số liệu thống kê của IMF và WB, chỉ 24% dân số châu Phi được sử dụng điện so với 50% dân số ở Nam Á và 80% dân số Mỹ La-tinh được hưởng quyền lợi này. Có tới 93-94% người dân Ru-an-đa (Rwanda) và Cộng hoà Dân chủ Công-gô chưa biết đến nguồn điện thắp sáng. IMF và WB nhấn mạnh không thể khắc phục nạn thiếu năng lượng trầm trọng ở châu Phi nếu Lục địa Đen không được tiếp cận các nguồn tài chính lớn để đầu tư “nhảy vọt,” ngoài các nỗ lực cải thiện hiệu quả nguồn năng lượng hiện tại của châu lục này. Các nước châu Phi đã kêu gọi các tổ chức tài chính quốc tế hỗ trợ cải tổ chế độ tài trợ về khí thải CO2 để tăng nguồn tài chính cho châu Phi phát triển năng lượng, đồng thời chuyển nhanh các nguồn tài chính cam kết hỗ trợ chống biến đổi khí hậu từ các nước phát triển. Tuy nhiên, Giám đốc phụ trách phát triển bền vững châu Phi của WB, In-gơ An-đơ-xen (Inger Andersen) nhấn mạnh, tiếng nói của châu Phi về phát triển chưa được lắng nghe tại các diễn đàn quốc tế. Phó Chủ tịch WB phụ trách châu Phi, Ô-bia-giơ-li E-dếch-oét-xli (Obiageli Ezekwesili) cho rằng, các nước châu Phi cần chung một tiếng nói thống nhất tại các diễn đàn quốc tế để bảo vệ lợi ích của châu lục.

3. G8 nhất trí thúc đẩy các ưu tiên phát triển an sinh xã hội

Ngày 28-4-2010, các Bộ trưởng và quan chức cao cấp chịu trách nhiệm về xã hội của nhóm các nước công nghiệp phát triển (G8) đã nhóm họp và nhất trí thông qua việc thúc đẩy phát triển an sinh xã hội. Theo đó, ba chủ đề chính được các bộ trưởng nhóm G8 nhất trí tập trung đẩy mạnh trong thời gian tới gồm: tăng cường trách nhiệm và hiệu quả của các dự án hỗ trợ phát triển an sinh xã hội, cải thiện sức khoẻ bà mẹ, trẻ sơ sinh và trẻ em dưới năm tuổi ở các nước đang phát triển và gia tăng các nỗ lực an ninh lương thực và dinh dưỡng trên thế giới. Để thực hiện hiệu quả mục tiêu nâng cao sức khỏe của bà mẹ và trẻ em, theo các bộ trưởng, cần có sự thống nhất trong hành động ở các cấp địa phương, cấp quốc gia và quốc tế. Cuộc gặp của các bộ trưởng về hợp tác phát triển của nhóm 8 nước công nghiệp phát triển diễn ra trong hai ngày tại Ca-na-đa đã thu hút sự tham gia của các Bộ trưởng và các quan chức cấp cao về phát triển của các nước Pháp, Đức, I-ta-ly, Nhật Bản, Nga, Anh, Mỹ cũng như đại diện của Liên minh châu Âu. Hội nghị này được tổ chức trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh các nguyên thủ của nhóm G8 và G20 sẽ diễn ra vào tháng 6 tới tại tỉnh Ô-ta-ri-ô (Otario) của Ca-na-đa.

4. Ngày Công ước cấm vũ khí hoá học có hiệu lực

Ngày 29-4-2010, nhân dịp kỷ niệm 13 năm ngày Công ước cấm vũ khí hoá học có hiệu lực, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-mun đã kêu gọi những nước chưa gia nhập Công ước sớm ký kết công ước này. Theo ông Ban Ki-mun, kể từ khi Công ước cấm vũ khí hoá học có hiệu lực (ngày 29-4-1997), cộng đồng quốc tế đã có nhiều tiến triển trong việc xây dựng một thế giới không có vũ khí hoá học. Tuy nhiên, việc thực hiện đầy đủ Công ước này vẫn còn là một thách thức. Ông kêu gọi, để kỷ niệm tất cả các nạn nhân trong cuộc chiến tranh hoá học, cộng đồng quốc tế cần tiếp tục nỗ lực để Công ước cấm vũ khí hoá học ngày càng được phổ biến. Năm 2009, đã có 188/192 nước thành viên Liên hợp quốc tham gia Công ước cấm vũ khí hóa học. Đây được coi là một thành tựu “đa phương quan trọng" mặc dù tiến trình phá huỷ 47% số vũ khí hoá học còn tàng trữ với thời hạn cuối cùng là năm 2012 vẫn là mục tiêu then chốt gắn liền với việc ngăn chặn việc phát triển trong tương lai các loại vũ khí hoá học mới. Thông cáo của Liên hợp quốc nêu rõ, Công ước về vũ khí hóa học (CWC) năm 1997 “là văn kiện đa phương đầu tiên nghiêm cấm hoàn toàn các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt”.

5. Triển lãm Thế giới Thượng Hải 2010

Tối ngày 30-4-2010, tại thành phố Thượng Hải (Trung Quốc) đã khai mạc Triển lãm Thế giới Thượng Hải 2010 (World Expo 2010). Với chủ đề chính "Thành phố tươi đẹp hơn, cuộc sống tốt đẹp hơn", EXPO Thượng Hải 2010 tập trung vào sự đổi mới và khai thác tiềm năng của đời sống đô thị trong thế kỷ XXI dựa trên 5 chủ đề phụ: Sự giao thoa giữa các nền văn hóa ở thành thị; phồn vinh của kinh tế thành thị; sáng tạo về khoa học kỹ thuật của thành thị; cách tân của cộng đồng dân cư thành thị; mối tương tác giữa thành thị và nông thôn. Từ chủ đề này, Ban tổ chức triển lãm muốn hướng tới những biện pháp thiết thực và hữu hiệu để vận động mọi người dân có ý thức đối với biến đổi khí hậu. Hưởng ứng lời kêu gọi chung tay vì cộng đồng để mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn. Tham gia EXPO Thượng Hải 2010 có trên 200 quốc gia và các tổ chức quốc tế, giới thiệu những công nghệ hiện đại và sáng kiến mới nhất của các nước trên thế giới, từ những nước đầu tàu thế giới về khoa học công nghệ như Mỹ cho tới những nước đang gặp khó khăn tài chính như Hy Lạp hay Ai-len. Expo 2010 được xem là sự kiện của những kỷ lục: kỷ lục về diện tích tổ chức (rộng hơn 5 km2), kỷ lục về số nước, vùng lãnh thổ tham dự, và kỷ lục về số lượng khách tham quan (dự kiến khoảng 70 triệu lượt người).

6. Hội nghị các thống đốc Ngân hàng phát triển châu Á

Ngày 1-5-2010, Hội nghị thường niên lần thứ 43 các thống đốc Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) đã khai mạc tại thủ đô Tát-xcan (Tashkent) U-dơ-bê-ki-xtan, với sự tham dự của hơn 3.000 lãnh đạo Chính phủ, các bộ trưởng Tài chính, thống đốc ngân hàng trung ương cùng đại diện các tổ chức nghiên cứu khoa học và khu vực tư nhân. Là thiết chế tài chính phát triển quốc tế ra đời năm 1966, mục tiêu của ADB là giúp các nước thành viên đang phát triển xóa đói giảm nghèo và cải thiện cuộc sống của người dân. ADB có trụ sở đặt tại thủ đô Ma-ni-la (Phi-líp-pin). Các thành viên của ADB đã được mở rộng từ con số 33 ban đầu lên 67, trong đó có 48 nước thuộc khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Ban Thống đốc là cơ quan ra quyết định cao nhất của ADB. Chủ tịch Ban Thống đốc, cũng là Chủ tịch ngân hàng, hiện là ông Ha-ru-hi-kô Ku-rô-đa, người Nhật Bản. ADB đã phê chuẩn khoản cho vay kỷ lục 16,1 tỉ USD trong lĩnh vực tài chính cho các nước châu Á và khu vực đang phát triển trong năm 2009, tăng 42% so với năm trước đó. Báo cáo cho biết 3 nước nhận được hỗ trợ nhiều nhất trong năm ngoái là Việt Nam, In-đô-nê-xi-a và Trung Quốc. Đây là lần đầu tiên Hội nghị Ban Thống đốc của ADB được tổ chức tại U-dơ-bê-kít-xtan. Hội nghị sẽ bế mạc vào ngày 4-5-2010.

7. Ngày của tình đoàn kết quốc tế

Ngày 1-5-2010, các hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Lao động, ngày hội của người lao động trên khắp hành tinh đã diễn ra ở nhiều nước trên thế giới. "8 giờ làm việc, 8 giờ nghỉ ngơi, 8 giờ vui chơi", dòng chữ trong biểu ngữ của hàng vạn công nhân Chi-ca-gô khi xuống đường biểu tình ngày 1-5-1886 đã đi vào lịch sử và trở nên bất hủ. Nó đánh dấu một mốc mới trong cuộc đấu tranh đòi giảm giờ làm lâu dài và bền bỉ giữa tư bản và người lao động; đồng thời tạo nên một sự thay đổi căn bản về tư tưởng của người lao động khi họ dám đứng lên để bảo vệ quyền lợi của chính mình trước giới chủ. Kể từ đó, ngày 1-5, trở thành Ngày Quốc tế Lao động, ngày của giai cấp công nhân và đoàn kết quốc tế. Ngày nay, cho dù thế giới đã trải qua nhiều thăng trầm, đời sống quốc tế đã có nhiều đổi thay, tinh thần ngày 1-5 vẫn vẹn nguyên giá trị.

8. Bộ trưởng Tài chính ASEAN+3

Ngày 2-5-2010, Hội nghị Bộ trưởng Tài chính ASEAN+3 lần thứ 13 họp tại thủ đô Tát-sken (U-dơ-bê-ki-xtan), đã kết thúc với nhiều sự đồng thuận, đặc biệt hài lòng với hiệu quả thực hiện các hiệp định hợp tác tài chính hiện hành trong khu vực. Các bên tham gia hội nghị (gồm các nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, cùng Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc) đã thảo luận về nhiều vấn đề như tình hình kinh tế vĩ mô khu vực Đông Á và hợp tác tài chính - ngân hàng trong khu vực. Trong một tuyên bố đưa ra tại Hội nghị, các bộ trưởng hài lòng về tiến độ và hiệu quả triển khai các thỏa thuận hợp tác trong khu vực, nhấn mạnh vai trò hàng đầu của khu vực Đông Á trong việc thúc đẩy sự phục hồi của nền kinh tế thế giới. Tuyên bố cũng bày tỏ quan ngại về những thách thức lớn mà khu vực này phải đối mặt, trong đó có vấn đề cơ cấu lại nền kinh tế. Các bộ trưởng ASEAN+3 cũng kêu gọi tẩy chay bảo hộ thương mại và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, bền vững và cân bằng cho khu vực và toàn thế giới. Đồng thời bày tỏ sự ủng hộ đối với Thỏa thuận Đa phương hóa Sáng kiến Chiang Mai, chính thức có hiệu lực từ ngày 24-3 vừa qua, và đạt được sự đồng thuận về Cơ chế Giám sát kinh tế khu vực và thông báo về việc chính thức thành lập một cơ quan đảm bảo tín dụng và quỹ đầu tư trong khu vực./.

*** Những sự kiện quốc tế đáng chú ý trong tuần từ ngày 19-4 đến ngày 25-4-2010