Nhìn lại năm 2019, trên thế giới, hợp tác phát triển và thúc đẩy đối thoại vẫn là xu thế chủ đạo nhưng tình hình quốc tế tiếp tục diễn biến phức tạp, có những động thái nhanh và khó lường. Sự điều chỉnh chính sách và cạnh tranh chiến lược nước lớn, nhất là căng thẳng Mỹ - Trung Quốc đang tác động nhiều mặt tới tình hình các nước và các khu vực. Kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại rõ rệt do đối mặt với nhiều rủi ro, chủ yếu từ cọ xát thương mại Mỹ - Trung Quốc và giữa Mỹ với một số nền kinh tế khác. An ninh quốc tế và khu vực có nhiều diễn biến bất ổn trên cả khía cạnh an ninh truyền thống và an ninh phi truyền thống. Ở trong nước, Đảng và Chính phủ quyết liệt chỉ đạo đẩy mạnh việc triển khai các nhiệm vụ của Đại hội XII của Đảng, vượt mọi khó khăn, thách thức, duy trì ổn định chính trị - xã hội, bảo đảm phát triển kinh tế nhanh và bền vững. Tổng sản phẩm trong nước (GDP) năm 2019 đạt mức tăng trưởng 7,02%. Tổng kim ngạch xuất - nhập khẩu năm 2019 lần đầu tiên vượt ngưỡng 500 tỷ USD và đạt 516,96 tỷ USD; kim ngạch xuất khẩu tăng 8,1%, trong đó có 32 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD; kim ngạch nhập khẩu tăng 7% so với cùng kỳ năm 2018. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt 16,75 tỷ USD tổng số vốn đăng ký, với 3.883 dự án cấp phép mới (tăng 27,5% so với năm 2018); tổng số vốn FDI giải ngân ước đạt 20,38 tỷ USD, tăng 6,7% so với năm 2018⁽¹⁾.

Những thành tựu đạt được trong năm 2019

Trước bối cảnh thế giới phức tạp và yêu cầu phát triển mới của đất nước, nhiệm vụ đặt ra cho công tác đối ngoại, trong đó có công tác đối ngoại địa phương, ngày càng phức tạp. Trong năm 2019, với sự phối hợp đồng bộ, hiệu quả từ Trung ương đến các địa phương trong cả nước, chúng ta đã hoàn thành tốt nhiều nhiệm vụ đối ngoại quan trọng, góp phần duy trì môi trường hòa bình, ổn định, giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, đảm nhiệm thành công vai trò của nước chủ nhà Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên lần thứ hai, trúng cử Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021 với số phiếu cao lịch sử, ký kết Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) và tổ chức tốt Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2019; duy trì và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ với các nước láng giềng, khu vực, các đối tác quan trọng, các tổ chức quốc tế; giúp nâng cao uy tín, vị thế và quảng bá hình ảnh của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.

Các địa phương đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc triển khai các hoạt động đối ngoại lớn của Đảng và Nhà nước, đóng góp tích cực cho quá trình hội nhập quốc tế, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Công tác đối ngoại địa phương đã góp phần củng cố và khai thác hiệu quả các mối quan hệ hợp tác hữu nghị của Việt Nam với các đối tác nước ngoài, mở rộng thị trường xuất khẩu, thúc đẩy thương mại, đầu tư, tranh thủ các nguồn lực hỗ trợ từ bên ngoài, đóng góp thiết thực vào các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và cả nước.

Nhiệm vụ trọng tâm công tác đối ngoại địa phương được lãnh đạo Đảng và Nhà nước nhấn mạnh tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 30 và Hội nghị Ngoại vụ toàn quốc lần thứ 19 (tháng 8-2018), bao gồm: 1- Tập trung đẩy mạnh hội nhập quốc tế phục vụ phát triển bền vững của địa phương theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và các nghị quyết của Trung ương về hội nhập quốc tế; 2- Tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và công tác đối ngoại nhân dân; 3- Tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc Quyết định số 272-QĐ/TW, ngày 21-1-2015, của Bộ Chính trị, về Quy chế quản lý thống nhất các hoạt động đối ngoại (Quy chế 272); Chỉ thị số 38-CT/TW, ngày 21-7-2014, của Bộ Chính trị và các tiêu chí chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý các đoàn đi công tác nước ngoài; 4- Đẩy mạnh công tác nghiên cứu, tham mưu; quan tâm bồi dưỡng cán bộ làm công tác đối ngoại.

Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Đảng và Nhà nước, trong năm 2019, Bộ Ngoại giao tiếp tục chủ động, tích cực, sáng tạo phối hợp với các địa phương và bộ, ngành triển khai đồng bộ, toàn diện công tác đối ngoại địa phương, đạt nhiều kết quả đáng tự hào, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội trên cả nước. Công tác hỗ trợ địa phương triển khai hoạt động kinh tế đối ngoại phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh hợp tác cấp độ địa phương, phát huy lợi thế liên kết vùng, tăng cường thu hút vốn đầu tư nước ngoài, sử dụng hiệu quả nguồn vốn viện trợ phát triển chính thức (ODA) và nguồn viện trợ phi chính phủ nước ngoài được đặc biệt quan tâm.

Thành công của công tác bảo vệ chủ quyền biên giới lãnh thổ, chủ quyền biển, đảo có sự đóng góp tích cực của các địa phương biên giới, địa phương ven biển. Đường biên giới trên bộ và hệ thống mốc quốc giới giữa Việt Nam với ba nước láng giềng được giữ vững, trật tự - an toàn xã hội khu vực biên giới được bảo đảm, giao lưu hợp tác giữa các địa phương biên giới hai bên được duy trì thường xuyên và đạt nhiều kết quả tích cực. Các địa phương ven biển đã rất coi trọng nhiệm vụ phát triển kinh tế biển đi đôi với bảo vệ chủ quyền biển, đảo của đất nước; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Trung ương trong vấn đề Biển Đông, góp phần giữ vững chủ quyền biển, đảo, các quyền và lợi ích chính đáng của Việt Nam trên biển, xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh. Cùng với các bộ, ngành có liên quan, Bộ Ngoại giao đã phối hợp chặt chẽ với các địa phương ven biển đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, bảo hộ ngư dân, tàu cá, tạo đồng thuận trong xã hội về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; triển khai công tác đấu tranh chính trị, ngoại giao, tranh thủ sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với lập trường của Việt Nam.

Các địa phương đã tham gia tích cực trong việc triển khai các hoạt động đối ngoại của đất nước, góp phần quảng bá hình ảnh một nước Việt Nam đổi mới, năng động, thân thiện với bạn bè quốc tế. Thành phố Hà Nội, tỉnh Khánh Hòa, Bình Dương... đăng cai tổ chức thành công nhiều hoạt động đối ngoại lớn, như các hội nghị trong khuôn khổ Diễn đàn Hợp tác Á - Âu (ASEM), hợp tác song phương, hội nghị kinh tế khu vực⁽²⁾. Đặc biệt, thành phố Hà Nội đã vào “tiêu điểm” của báo chí quốc tế nhân dịp Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên lần thứ hai, với hình ảnh “thành phố vì hòa bình”, người dân thân thiện, ẩm thực hấp dẫn... Bên cạnh đó, 10 địa phương trên cả nước đã tổ chức Hội nghị Xúc tiến đầu tư quy mô lớn có sự tham dự và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thu hút đông đảo đại diện các cơ quan đại diện ngoại giao, các hiệp hội doanh nghiệp, tổ chức và đối tác nước ngoài tại Việt Nam⁽³⁾.

Đồng hành cùng các địa phương trên cả nước, Bộ Ngoại giao cùng mạng lưới 94 cơ quan đại diện ngoại giao ở nước ngoài đã lồng ghép nội dung và hỗ trợ sự tham gia của các địa phương trong gần 30 chuyến thăm nước ngoài của lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta; chủ trì tổ chức 8 hội nghị, tọa đàm trong chuỗi hoạt động “Gặp gỡ Đại sứ”, “Giới thiệu địa phương” trong nước, 5 chương trình quảng bá địa phương Việt Nam tại nước ngoài, hỗ trợ trên 800 đoàn công tác nước ngoài của các địa phương trên cả nước, chủ trì và phối hợp tổ chức trên 100 hội thảo quảng bá hình ảnh, xúc tiến đầu tư - du lịch cho các địa phương Việt Nam ở nước ngoài nhằm quảng bá hình ảnh, tạo điều kiện kết nối hợp tác cho chính quyền và các doanh nghiệp địa phương Việt Nam với các đối tác nước ngoài. Bộ Ngoại giao cũng đã hỗ trợ, giới thiệu, hướng dẫn các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương ký kết 232 thỏa thuận quốc tế (tăng 2% so với năm 2018); cấp mới, bổ sung, gia hạn gần 227 giấy phép cho các tổ chức phi chính phủ nước ngoài, đồng thời vận động ước đạt trên 270 triệu USD viện trợ phi chính phủ nước ngoài.

Trong công tác văn hóa đối ngoại, Bộ Ngoại giao đã hướng dẫn các địa phương xây dựng hồ sơ và được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận hàng loạt danh hiệu quan trọng, trong đó có 2 Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại là “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” và “Nghệ thuật xòe Thái”; đề nghị của thành phố Hà Nội cùng vinh danh danh nhân Chu Văn An; công nhận Hà Nội là thành phố sáng tạo; đồng thời, tổ chức tốt nhiều hoạt động quảng bá bản sắc văn hóa dân tộc cho bạn bè quốc tế.

Công tác phối hợp giữa Bộ Ngoại giao, cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài và các địa phương tiếp tục được thắt chặt và đẩy mạnh, qua đó đã giải quyết kịp thời các vụ, việc lãnh sự theo quy định của pháp luật Việt Nam và thông lệ quốc tế, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cũng như giữ gìn mối quan hệ hữu nghị giữa địa phương và đối tác nước ngoài. Năm 2019, ta đã bảo hộ 129 vụ/202 tàu cá/1.730 ngư dân vi phạm đánh bắt cá trong vùng biển nước ngoài; thực hiện bảo hộ cho 10.281 công dân Việt Nam ở nước ngoài; đề nghị các quốc gia/vùng lãnh thổ tạo điều kiện hỗ trợ việc cứu nạn đưa về nước 13 vụ/36 tàu/408 ngư dân gặp nạn trên biển. Đáng chú ý, năm 2019 đã xảy ra một số vụ, việc phức tạp, nhạy cảm chưa có tiền lệ liên quan đến bảo hộ công dân, như vụ việc 39 công dân Việt Nam bị thiệt mạng ở Anh, thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Bộ Ngoại giao đã phối hợp hiệu quả với các cơ quan hữu quan và các địa phương có công dân gặp nạn để triển khai giải quyết kịp thời, phù hợp.

Ngoài ra, các địa phương đã tích cực triển khai những chính sách cụ thể tạo điều kiện thuận lợi cho kiều bào về địa phương làm ăn, sinh sống⁽⁴⁾, triển khai công tác thông tin đối ngoại, khen thưởng đối ngoại. Chúng ta đã tạo điều kiện cho hơn 300 đoàn phóng viên nước ngoài với khoảng 4.000 phóng viên vào tác nghiệp tại các địa phương, thường xuyên hỗ trợ địa phương trong công tác thông tin đối ngoại và kinh tế đối ngoại dưới nhiều hình thức⁽⁵⁾. Có 28/63 địa phương đã kiến nghị tặng kỷ niệm chương, bằng khen, huân - huy chương cho 184 tập thể và 262 cá nhân nước ngoài (kể cả người Việt Nam ở nước ngoài) có đóng góp quan trọng trong các lĩnh vực xã hội, kinh tế, phát triển tại địa phương.

Bộ Ngoại giao cũng phối hợp chặt chẽ với các địa phương trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác đối ngoại, với nội dung và hình thức ngày càng phong phú, thiết thực. Năm 2019, đã có 61 lớp đào tạo, bồi dưỡng được tổ chức cho khoảng 8.534 lượt lãnh đạo, cán bộ địa phương, tăng 102% so với năm 2018⁽⁶⁾; trong đó, hơn 20% lãnh đạo và trên 45% cán bộ tham gia các lớp là nữ giới.

Sự đóng góp của Bộ Ngoại giao và các cơ quan đại diện của ta trên thế giới trong những thành tựu đó nhiều lần được lãnh đạo Chính phủ và các địa phương, bộ, ngành ghi nhận, đánh giá cao.

Một số định hướng trong năm 2020

Trong năm 2020 và những năm tiếp theo, Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục tích cực phối hợp chặt chẽ với các địa phương để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế, bao gồm: Tổ chức tốt các hoạt động đối ngoại cấp cao; chủ động, tích cực, làm sâu sắc, thực chất hơn quan hệ với các đối tác; đẩy mạnh đối ngoại đa phương; chủ động, tích cực triển khai thực hiện các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới đã được ký kết, vượt qua mọi khó khăn, thách thức để tranh thủ tối đa lợi ích mà các hiệp định này có thể đem lại; đồng thời, hoàn thành tốt vai trò Chủ tịch ASEAN và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, góp phần nâng cao hơn nữa uy tín và vị thế quốc tế của đất nước.

Từ góc độ của Bộ Ngoại giao, công tác đối ngoại địa phương trong thời gian tới sẽ được tập trung vào các nội dung chính sau:

Thứ nhất, mạnh mẽ đổi mới tư duy từ cấp lãnh đạo cho tới cán bộ tham mưu tại địa phương về hội nhập quốc tế phục vụ phát triển. Cần nhận thức sâu sắc hơn về vai trò của hợp tác quốc tế đối với phát triển kinh tế - xã hội của địa phương trong thời kỳ mới; vừa có “tư duy toàn cầu” để nắm bắt và hiểu những thay đổi của xu thế quốc tế và thực tiễn hội nhập quốc tế của nước ta, vừa nhận thức rõ hơn giá trị cốt lõi cũng như thế mạnh của địa phương và tích cực tìm kiếm giải pháp để nâng cao chất lượng, thương hiệu sản phẩm, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp địa phương. Hội nhập quốc tế phải đi liền với việc cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Đơn cử như, đẩy mạnh cải cách hành chính nhằm thúc đẩy xuất khẩu, thu hút có chọn lọc FDI, tranh thủ ODA và các nguồn thay thế; khai thác hiệu quả hợp tác cấp độ địa phương với các đối tác, doanh nghiệp nước ngoài, qua đó mở rộng thị trường, tranh thủ các nguồn lực về vốn, công nghệ, kỹ năng quản lý.

Thứ hai, quán triệt thực hiện đường lối đối ngoại về hội nhập quốc tế mà Đại hội XII của Đảng đã đề ra, trong đó nêu rõ hội nhập kinh tế quốc tế là trọng tâm, nâng cao hiệu quả quan hệ hợp tác giữa các địa phương của Việt Nam với các địa phương các nước để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; làm tốt việc quản lý và nâng cao hiệu quả các đoàn đi công tác nước ngoài của các địa phương.

Thứ ba, đẩy mạnh công tác nghiên cứu, tham mưu cho lãnh đạo Đảng, chính quyền các địa phương về công tác đối ngoại địa phương, tiếp tục kiện toàn bộ máy và nâng cao năng lực cán bộ làm công tác đối ngoại địa phương. Đặc biệt trong năm 2020, hướng tới Đại hội XIII của Đảng, Bộ Ngoại giao cũng như các bộ, ngành của Chính phủ phối hợp chặt chẽ, có trách nhiệm trong việc đóng góp ý kiến xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm tiếp theo, cũng như đóng góp hoàn thiện nội dung văn kiện Đại hội XIII của Đảng.

Thứ tư, tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai thực hiện, xây dựng Chiến lược Ngoại giao văn hóa và Chiến lược thông tin tuyên truyền đối ngoại sau năm 2020, trong đó tập trung hoàn thiện và cụ thể hóa thành Kế hoạch hành động quảng bá hình ảnh địa phương ra thế giới, từng bước xây dựng thương hiệu địa phương, thương hiệu ngành, nghề và sản phẩm; thực hiện tốt công tác người Việt Nam ở nước ngoài, công tác biên giới lãnh thổ, công tác lãnh sự, bảo hộ công dân, quản lý tổ chức phi chính phủ nước ngoài và công tác thanh tra chuyên ngành ngoại giao.

Bộ Ngoại giao tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Ban Đối ngoại Trung ương, cùng các địa phương quán triệt và thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của Bộ Chính trị về Quy chế quản lý thống nhất các hoạt động đối ngoại (Quy chế 272) và Kết luận số 33-KL/TW, ngày 25-7-2018, về việc thực hiện Quy chế 272; Hướng dẫn số 05-HD/BĐNTW, ngày 26-3-2019, của Ban Đối ngoại Trung ương, hướng dẫn thực hiện Quy chế 272 và Kết luận số 33-KL/TW, nhằm bảo đảm quản lý thống nhất các hoạt động đối ngoại trong toàn hệ thống chính trị. Hiện nay, nhiều địa phương đang tích cực soạn thảo hoặc cập nhật Quy chế thống nhất hoạt động đối ngoại của địa phương mình trên cơ sở các văn bản trên.

Trên cơ sở yêu cầu và nhiệm vụ của hội nhập quốc tế ngày càng cao, kỳ vọng đối với đóng góp của công tác ngoại vụ địa phương trong sự phát triển của địa phương, doanh nghiệp và người dân ngày càng lớn, Bộ Ngoại giao và tất cả các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài sẽ tiếp tục đồng hành cùng các địa phương triển khai toàn diện công tác đối ngoại địa phương, nhằm: 1- Giới thiệu cơ hội hợp tác đầu tư, hỗ trợ xúc tiến kinh tế đối ngoại, kết nối mở rộng thị trường, thẩm định đối tác và hỗ trợ xử lý tranh chấp thương mại trong bối cảnh đất nước ta hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, nhất là tham gia các FTA thế hệ mới; 2- Hỗ trợ địa phương triển khai Chiến lược Ngoại giao văn hóa, thông tin tuyên truyền đối ngoại; 3- Phối hợp làm tốt công tác lãnh sự, phòng, chống di dân bất hợp pháp, bảo hộ công dân, ngư dân, tàu cá và công tác người Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt chú trọng thu hút nguồn lực trí thức, chuyên gia người địa phương ở nước ngoài đóng góp vào sự phát triển kinh tế, khoa học - công nghệ của đất nước nói chung và địa phương nói riêng; 4- Quan tâm, hỗ trợ bồi dưỡng các cán bộ, công chức làm công tác đối ngoại tại địa phương theo các Đề án về đào tạo và bồi dưỡng cán bộ đối ngoại giai đoạn 2016 - 2020 (do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt). Đồng thời, Bộ Ngoại giao và các cơ quan ngoại vụ địa phương sẽ tăng cường phối hợp chặt chẽ hơn nhằm hỗ trợ địa phương xây dựng kế hoạch, kết nối về kinh tế, xây dựng thương hiệu, thu hút nguồn lực cho phát triển địa phương, gia tăng “sự hấp dẫn” của địa phương Việt Nam.

Với quyết tâm và nỗ lực chung của Bộ Ngoại giao, các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài và đội ngũ đối ngoại các địa phương, chúng ta có thể tin tưởng rằng công tác đối ngoại địa phương thời gian tới sẽ có những bước phát triển toàn diện hơn nữa, đóng góp quan trọng vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương nói riêng và của đất nước ta nói chung, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII và hướng tới Đại hội lần thứ XIII của Đảng./.

------------------------------
(1) Theo số liệu của Báo cáo Tình hình kinh tế - xã hội năm 2019 của Tổng cục Thống kê Việt Nam
(2) Hội nghị ASEM về thúc đẩy phát triển bao trùm kinh tế - xã hội tại châu Á và châu Âu diễn ra từ ngày 16 đến 17-5-2019 tại tỉnh Khánh Hòa; Đối thoại cấp cao về quan hệ kinh tế ASEAN - Italia lần thứ 3 diễn ta từ ngày 5 đến 6-6-2019 tại Thủ đô Hà Nội; Hội nghị Kinh tế trẻ châu Á năm 2019 diễn ra từ ngày 12 đến 15-8-2019 tại Thủ đô Hà Nội; Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á Horasis năm 2019 (Diễn đàn Horasis châu Á năm 2019) diễn ra từ ngày 24 đến 26-11-2019 tại tỉnh Bình Dương
(3) Các địa phương đã tổ chức Hội nghị Xúc tiến đầu tư trong năm 2019, gồm: Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Thuận, Đắk Nông, Kiên Giang, Lạng Sơn, Lào Cai, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Quảng Ninh và Vĩnh Long
(4) Tổ chức gặp mặt kiều bào nhân dịp Tết Nguyên Đán năm 2019; chương trình Xuân Quê hương 2019; Đoàn kiều bào dâng hương tại Đền Hùng (tỉnh Phú Thọ, ngày 12-4-2019); Đoàn đại biểu kiều bào tiêu biểu ra thăm, động viên chiến sỹ và nhân dân huyện đảo Trường Sa và Nhà giàn DK1 (từ ngày 12 đến 24-4-2019); Trại hè Việt Nam 2019 cho thanh, thiếu niên Việt kiều (từ ngày 12 đến 24-7-2019); Khóa tập huấn về phương pháp giảng dạy tiếng Việt cho giáo viên người Việt Nam ở nước ngoài (tháng 8-2019); Hội thảo các Viện Hàn lâm trẻ toàn thế giới 2019 (tháng 8-2019) và Chương trình “Gặp gỡ Việt Nam lần thứ 15” tại thành phố Quy Nhơn (tỉnh Bình Định)
(5) Bao gồm cả việc đăng tải trên các trang web của Bộ Ngoại giao và của các cơ quan đại diện ngoại giao ta ở nước ngoài
(6) Trong năm 2018 đã tổ chức 36 lớp bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cho hơn 4.220 lượt cán bộ