Tại buổi làm việc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân cho biết, đây là lần thứ sáu Thủ tướng Chính phủ  Nguyễn Xuân Phúc chủ trì buổi làm việc với thành phố, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đối với thành phố. Sau buổi làm việc lần này, thành phố sẽ hoàn thiện lần cuối cùng dự thảo báo cáo chính trị để trình Bộ Chính trị cho ý kiến trong thời gian tới.   

Lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh cũng bày tỏ mong muốn nhận được những góp ý vào dự thảo văn kiện và 4 đề án về mô hình phát triển mới của thành phố, đó là hình thành một khu đô thị sáng tạo phía đông thành phố, là hạt nhân phát triển kinh tế thành phố; thực hiện chính quyền đô thị để quản lý thành phố đông dân hiệu quả, chặt chẽ; thể chế để phát triển Thành phố Hồ Chí Minh là một trung tâm tài chính khu vực và quốc tế; tỷ lệ điều tiết để vừa tăng đóng góp ngân sách trung ương, vừa tăng ngân sách của thành phố.

Kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh tinh thần Thành phố Hồ Chí Minh vì cả nước, cả nước vì Thành phố Hồ Chí Minh. Do đó, những đột phá phát triển nêu trong Văn kiện Đại hội Đảng bộ thành phố không chỉ đảng viên, nhân dân thành phố quan tâm mà cả nước quan tâm, trong đó trọng tâm là xác định Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học, giáo dục, y tế và hội nhập quốc tế.

Thủ tướng Chính phủ đánh giá cao Thành phố Hồ Chí Minh chuẩn bị dự thảo văn kiện công phu, nội dung thể hiện sự kết tinh trí tuệ, tâm, sức của Đảng bộ và nhân dân thành phố; đồng thời thể hiện được những tư tưởng, tầm nhìn và định hướng lớn. Dự thảo văn kiện cùng hệ thống các giải pháp sâu sắc, toàn diện gồm 24 chỉ tiêu phát triển cụ thể, trong đó có nhiều chỉ tiêu về công tác xây dựng Đảng. Thành phố cũng đã nêu 7 nhiệm vụ, giải pháp lớn, đặc biệt là 4 chương trình phát triển thành phố bao quát sự tăng trưởng, phát triển, hội nhập quốc tế với nhiều điểm mới. Thủ tướng cho rằng đây là điểm ấn tượng và gợi ý thành phố cần đưa nội dung vào dự thảo văn kiện đại hội để bảo đảm tính gắn kết, đồng thời tạo điểm nhấn trong định hướng giải pháp phát triển. 

Với việc Thành phố Hồ Chí Minh có báo cáo chuyên đề sâu về kinh tế - xã hội, Thủ tướng đánh giá, đây là một đặc sắc riêng so với các địa phương khác. Đây là sự vận dụng sáng tạo của thành phố với vai trò trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước.

Nhấn mạnh chủ đề của đại hội là rất quan trọng, là kết tinh tư tưởng, những định hướng chỉ đạo của nhiệm kỳ tới, Thủ tướng đề nghị Đảng bộ Thành phố nghiên cứu, bổ sung thêm một số nội hàm. Theo đó, mở rộng nhiệm vụ xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh trong cả hệ thống chính trị. Huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực phát triển, bởi nguồn lực của thành phố là rất lớn. Bên cạnh đó là tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, đây là một nội dung quan trọng trong dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII. Thành phố Hồ Chí Minh hơn hết là một trung tâm khoa học của cả nước, nên cần đưa đổi mới sáng tạo cùng cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 mới hoàn chỉnh, phù hợp.

Nhận định mục tiêu, định hướng phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh 5 năm và 10 năm tới, tầm nhìn đến năm 2045 là nội hàm đặc biệt quan trọng đối với thành phố và cả nước, Thủ tướng cho biết, dự thảo văn kiện của thành phố mới nêu tầm nhìn đến năm 2030, nên cần bổ sung tầm nhìn phát triển đến năm 2045; nhất là với thành phố có vị thế quan trọng của Đông Nam Á và châu Á. Thủ tướng cho rằng, Thành phố Hồ Chí Minh cần áp dụng những tiêu chí của Chương trình phát triển bền vững (SDG) của Liên hợp quốc.

Thủ tướng tán thành với đánh giá của thành phố trong dự thảo báo cáo chính trị, đó là đã đạt thành quả lớn lao, toàn diện, đóng góp vào sự phát triển của đất nước, song cũng còn những điểm nghẽn và suy giảm. Thủ tướng cũng nêu một số điểm yếu, tồn tại của thành phố như tăng trưởng kinh tế chưa tương xứng tiềm năng, còn chênh lệch mức sống lớn, một số vấn đề xã hội còn bất cập… Đặc biệt, Thủ tướng lưu ý về mô hình phát triển của thành phố thời gian tới. Theo đó, Thủ tướng phân tích, nếu thành phố cứ đi theo mô hình cũ, cả về thể chế, mô hình, thì khó có thể phát triển. Nếu không đổi mới cách làm, không tăng năng suất lao động cần thiết, thì một số thành phố khác có thể vượt mức tăng trưởng GRDP bình quân của Thành phố Hồ Chí Minh như Bắc Ninh, Quảng Ninh, Hà Nội, Bình Dương.

Do đó, Thủ tướng đề nghị Thành phố Hồ Chí Minh với vị thế của mình cần có sự dẫn đầu. Ngoài ra, do môi trường đầu tư của thành phố đang có dấu hiệu đi cấp, nên muốn trở thành trung tâm tài chính quốc tế thì môi trường đầu tư và cả môi trường tự nhiên cần không ngừng được cải thiện. Không chỉ có vậy, Thành phố Hồ Chí Minh cũng đang ở trong tình trạng già hóa dân số; chỉ 15 năm tới thì với tỷ lệ sinh, cơ cấu dân số hiện nay, thành phố sẽ mất cân bằng giới tính và già hóa dân số nhanh.

Thủ tướng cũng nêu thực trạng biến đổi khí hậu, nước biển dâng đang tác động lớn đến Thành phố Hồ Chí Minh. Nếu không sớm có giải pháp thì tương lai nhiều diện tích của thành phố sẽ bị ngập nước.

Về mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ phát triển giai đoạn 2020 - 2025, Thủ tướng đề nghị thành phố lưu ý các giải pháp về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, yêu cầu nguồn nhân lực, thách thức biến đổi khí hậu, kết cấu hạ tầng… Thành phố cần cân nhắc mục tiêu phấn đấu sớm trở thành thành phố công nghiệp thông minh, hiện đại, hội nhập, trở thành trung tâm kinh tế tài chính mang tầm khu vực và toàn cầu. Việt Nam có ba thành phố tham gia mạng lưới thành phố thông minh khu vực ASEAN gồm Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Thủ tướng cho rằng, việc phát triển khu đô thị sáng tạo phía đông là đúng hướng và đề nghị đưa nội dung này vào dự thảo văn kiện.

Cơ bản nhất trí các giải pháp phát triển mà thành phố nêu trong dự thảo báo cáo chính trị, Thủ tướng đề nghị thành phố nhấn mạnh một số nội hàm quan trọng. Cụ thể, vấn đề đầu tiên là cơ chế, chính sách phù hợp để thúc đẩy phát triển mạnh mẽ, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực. Thủ tướng cho rằng, Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội không thiếu nguồn lực mà thiếu cơ chế, chính sách. Nếu làm tốt thì nguồn lực rất lớn, đặc biệt là quản lý đất đai, tạo quỹ đất sạch, đấu giá đất hiệu quả thì hoàn toàn đủ nguồn lực đầu tư các công trình kết cầu hạ tầng trọng điểm của thành phố và liên vùng.

Song song với đó là rà soát, điều chỉnh quy hoạch phát triển thành phố gắn với vùng Đông Nam Bộ, đồng bằng sông Cửu Long, giải quyết các điểm nghẽn, bất cập trong quy hoạch hiện nay. Cần có quy hoạch rộng hơn để tăng cường liên kết vùng, để bảo đảm Thành phố Hồ Chí Minh vừa đóng vai trò trung tâm, vừa phát triển bền vững, hài hòa, tạo động lực cho hai vùng kinh tế.

Cho rằng dự thảo báo cáo chính trị của Thành phố Hồ Chí Minh mới tập trung tâm thế vào quốc nội, tính quốc tế còn hạn chế, Thủ tướng Chính phủ cũng đề nghị Thành phố Hồ Chí Minh cần mở rộng hơn nữa về hội nhập trong chiến lược phát triển. Cùng với chú trọng đổi mới mô hình tăng trưởng trên cơ sở ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, Thủ tướng đề nghị Thành phố Hồ Chí Minh nâng mức đầu tư cho nghiên cứu và phát triển lên mức 5-7% chi ngân sách thành phố./.

Trung Duy (tổng hợp)