Chủ động giải quyết các vấn đề cấp bách đặt ra

Trong nhiều năm qua, bộ máy của hệ thống chính trị tỉnh Long An vẫn còn một số bộ phận chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, chưa phát huy hiệu quả như mong muốn cho dù lực lượng cán bộ, công chức, viên chức khá đông. Để làm rõ và khắc phục tình trạng này, ngày 13-6-2016, Tỉnh ủy Long An ban hành Chỉ thị số 14-CT/TU “Về việc tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị trong tỉnh” (gọi tắt là Chỉ thị số 14), trong đó đã nhận định: Tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị trong tỉnh cồng kềnh và nhiều tầng nấc trung gian; chức năng, nhiệm vụ của một số tổ chức còn chồng chéo; phân cấp quản lý, thẩm quyền, trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu chưa rõ và chưa hợp lý. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền một số nơi còn hạn chế. Tổ chức và hoạt động của một số hội, đoàn thể còn bất cập; một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Những tồn tại, bất cập đó đã kìm hãm tốc độ tăng trưởng kinh tế, tác động tiêu cực đến năng lực cạnh tranh của tỉnh; đời sống một bộ phận người dân còn khó khăn; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội còn tiềm ẩn nguy cơ mất ổn định; công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị còn có mặt hạn chế.

Ngày 25-10-2017 Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã ban hành Nghị quyết số 18-NQ/TW về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” và Nghị quyết số 19-NQ/TW về “Tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập” (gọi tắt là Nghị quyết số 18, 19). Để thực hiện chỉ đạo của Trung ương, ngày 29-12-2017, Tỉnh ủy Long An đã xây dựng Đề án số 02 “Sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị tỉnh Long An theo Nghị quyết số 18, 19 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII” (Đề án số 02) nhằm cụ thể hóa các nghị quyết của Trung ương. Tựu trung, Tỉnh ủy Long An sớm nhận thức vấn đề bức bách thực tiễn cuộc sống đặt ra, đó là phải nhanh chóng sắp xếp tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình hình mới, thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển.

Những kết quả bước đầu đáng được ghi nhận

Sau khi Đề án số 02 được ban hành, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổ chức hội nghị cán bộ chủ chốt tỉnh triển khai quán triệt và giao trách nhiệm cụ thể cho lãnh đạo các địa phương, ban, ngành, đoàn thể từ tỉnh đến huyện và tương đương; đặc biệt là giao trách nhiệm cho người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác triển khai đề án, kế hoạch ở ban, ngành, địa phương mình.

Phát huy những kết quả bước đầu sau hơn 1 năm thực hiện Chỉ thị số 14, cũng qua hơn 1 năm việc thực hiện Đề án số 02 và Nghị quyết số 18, 19 đã đạt được một số kết quả tích cực. Nhìn chung, nhờ làm tốt công tác tư tưởng và thực hiện theo hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền, nên cán bộ yên tâm công tác, đến nay không có đơn, thư khiếu nại trong quá trình thực hiện. Các cơ quan, đơn vị, địa phương sau khi được sắp xếp lại đã đi vào hoạt động ổn định, bước đầu phát huy được tính hiệu quả, đồng thời tạo sự chuyển biến trong hoạt động điều hành của người đứng đầu trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao. Tính đến tháng 3-2019, toàn tỉnh giảm được 122/524 đầu mối, gồm: 5/37 đầu mối cấp tỉnh, các đơn vị tương đương cấp sở, 117/487 đầu mối cấp phòng và tương đương thuộc sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể tỉnh, ủy ban nhân dân cấp huyện; giảm số lượng lãnh đạo quản lý là 3 cấp trưởng đơn vị cấp tỉnh, 72/475 trưởng phòng và tương đương, 137/1.076 phó trưởng phòng và tương đương. Tỉnh đã cơ bản thực hiện hoàn thành một số mô hình kiêm nhiệm chức danh người đứng đầu; đồng thời tinh giản biên chế và giải quyết thôi việc theo nguyện vọng đối với 36 cán bộ, công chức và 95 viên chức thuộc các đơn vị sự nghiệp công lập và 31 cán bộ, công chức cấp xã. Riêng việc sắp xếp lại các chức danh không chuyên trách cấp xã, đến nay tỉnh đã giảm được 2.144 người; từ việc bố trí 5 chức danh không chuyên trách ở ấp, khu phố (bố trí từ 3 - 4 người) nên đã giảm được 5.627 người so với trước khi thực hiện Đề án. Tỉnh cũng đã cơ bản hoàn thành việc sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập, kết quả: giảm 121/813 đơn vị (đạt 14,4%), vượt hơn so với chỉ tiêu của tỉnh trong giai đoạn đến năm 2021 giảm 10% số đơn vị sự nghiệp công lập; tinh giản biên chế viên chức của tỉnh đến nay là 2.368 biên chế, đạt tỷ lệ 7,94%, bảo đảm lộ trình đến năm 2021 giảm ít nhất 10% biên chế theo quy định.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy còn đặc biệt chú trọng lãnh đạo thực hiện chặt chẽ công tác chính trị tư tưởng gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Nhìn chung, đội ngũ cán bộ chủ chốt từ tỉnh đến cơ sở có lập trường tư tưởng, chính trị vững vàng, có đạo đức, lối sống giản dị, gương mẫu, có ý thức tổ chức kỷ luật, luôn tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh ở địa phương và xây dựng hệ thống chính trị các cấp trong sạch, vững mạnh.

Đến nay có thể khẳng định rằng, việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị của tỉnh đã góp phần giảm chi ngân sách địa phương cho hoạt động của tổ chức bộ máy hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở. Năm 2018, toàn tỉnh tiết kiệm được khoảng 16,1 tỷ đồng nguồn chi hoạt động thường xuyên so với năm 2017; riêng dự toán chi cho các hoạt động thường xuyên năm 2019 ước giảm khoảng 62 tỷ đồng so với năm 2018. Nguồn kinh phí tiết kiệm được qua sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tỉnh sẽ góp phần tạo nguồn để tỉnh tăng chi đầu tư phát triển và thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội... Đó cũng chính là mục tiêu mà Nghị quyết số 18 và Nghị quyết số 19 của Ban Chấp hành Trung ương hướng đến. Quan trọng hơn, những việc làm đó đã góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển của địa phương trong tình hình mới, cụ thể là mức tăng trưởng năm 2018 đạt 10,36%, đây là lần đầu tiên tổng sản phẩm của tỉnh (GRDP) đạt mức tăng trưởng hai con số (kế hoạch là 9,4%, năm 2017 tăng 9,53%). Thu ngân sách nhà nước của tỉnh Long An năm 2018 cũng tăng trên 20% với cùng kỳ, đạt 14.880,8 tỷ đồng, nằm trong tốp đầu của khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Một điểm sáng nữa của tỉnh Long An trong năm 2018 là cải cách hành chính, môi trường đầu tư được cải thiện, nên ngày càng có nhiều nhà đầu tư lớn đến tìm hiểu, đăng ký đầu tư trên địa bàn tỉnh. Những kết quả trên đã góp phần đưa tỉnh Long An nằm trong tốp 5 về chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, cải cách hành chính tăng 10 bậc so với năm 2017; thương mại dịch vụ ổn định và có bước phát triển khá, việc kết nối cung cầu để tiêu thụ các mặt hàng nông sản được thực hiện khá tốt; các chương trình đột phá và công trình trọng điểm từng bước mang lại hiệu quả tích cực; các lĩnh vực văn hóa - xã hội ngày càng tiến bộ, đẩy mạnh xã hội hóa các lĩnh vực y tế, giáo dục và phát triển du lịch; quốc phòng an ninh cơ bản được bảo đảm.

Tuy nhiên, đánh giá một cách khách quan thì vẫn còn một số hạn chế, như việc xây dựng hoàn thiện các quy định, hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị sau khi sắp xếp lại còn chậm. Chế độ, chính sách đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã, ấp, khu phố dôi dư do sắp xếp chậm được ban hành. Việc sắp xếp lại tổ chức, hoạt động các hội đặc thù, hội quần chúng còn một số khó khăn, vướng mắc do lúng túng khi chuyển sang phương thức hoạt động mới; số lượng các đơn vị sự nghiệp công lập chuyển sang hình thức tự bảo đảm chi đầu tư và chi thường xuyên tuy có tăng nhưng vẫn còn chiếm tỷ lệ thấp.

Một số bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn

1- Việc đổi mới, cải cách phải xuất phát từ thực tiễn, do đó khâu quan trọng nhất là tiến hành rà soát một cách tổng thể và hết sức kỹ lưỡng tổ chức bộ máy của cả hệ thống chính trị từ cấp tỉnh đến cơ sở. Đánh giá quá trình hoạt động, triển khai thực hiện chức năng nhiệm vụ và hiệu quả đạt được theo hướng: tự đơn vị đánh giá, cấp trên trực tiếp đánh giá, đội ngũ công chức làm việc tại cơ quan đánh giá, lãnh đạo cơ quan đánh giá.

2- Thực hiện tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị là một chủ trương đúng đắn, kịp thời, nhưng lại khá nhạy cảm, liên quan đến con người, chính sách và tác động trực tiếp đến đội ngũ cán bộ, công chức. Vì vậy, cần làm tốt công tác tuyên truyền sâu rộng tới toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân tạo sự đồng thuận, thống nhất trong nhận thức, quán triệt sâu sắc trong cơ quan, đơn vị, địa phương, nêu cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân trong quá trình tổ chức thực hiện.

3- Cùng với quyết tâm chính trị cao, sự đồng thuận trong nhận thức rằng, việc cải cách hành chính, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, tinh giản biên chế là một việc làm khách quan, tất yếu đáp ứng và phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước, của thể chế chính trị nói chung và đối với tỉnh Long An nói riêng trong giai đoạn hiện nay, và quyết tâm đã trở thành hành động, những bước thực hiện của các cấp ủy đảng, chính quyền đã cho thấy việc thực hiện mục tiêu tinh gọn bộ máy là không quá khó.

4- Làm tốt công tác chỉ đạo, giám sát việc thực hiện, nhất là vấn đề kiểm soát quyền lực. Thông qua đó, sẽ ngăn ngừa tối đa những tiêu cực do tập trung quyền lực, bằng cách phân định thẩm quyền giữa các cấp theo hướng tăng cường phân cấp; yêu cầu xây dựng quy chế mới trong đó quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm của người đứng đầu ở từng chức danh. Đồng thời tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát của cấp trên đối với việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cấp dưới...; tăng cường giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội; lựa chọn cán bộ có phẩm chất, đạo đức để bố trí nhất thể hóa là nhân tố quyết định.

5- Cơ quan tham mưu, giúp việc cho Tỉnh ủy và các cấp ủy phải khách quan, công tâm trong công tác tham mưu. Đặc biệt quan trọng là việc giữ được sự ổn định, vẫn bảo đảm đội ngũ cán bộ công chức, viên chức sự nghiệp có việc làm, không gây ra sự xáo trộn lớn.

Tiếp tục triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp

Thứ nhất, tiếp tục tập trung lãnh đạo triển khai thực hiện có hiệu quả và đúng lộ trình các nội dung của Đề án số 02 đã đề ra, xem đây là nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn hiện nay và trong thời gian tới. Cùng với đó, các cơ quan, đơn vị trong toàn tỉnh tiếp tục tăng cường hơn nữa công tác chính trị tư tưởng, tuyên truyền phổ biến sâu, rộng đến đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức,... để tạo sự nhất quán, đồng thuận cao trong thực hiện Đề án số 02 của Tỉnh ủy.

Thứ hai, các cơ quan chức năng cần căn cứ vào thực tiễn để bổ sung, soạn thảo quy chế phối hợp, hướng dẫn cụ thể để các địa phương thực hiện tốt việc sắp xếp bộ máy bên trong sau khi sáp nhập và bảo đảm duy trì hoạt động hiệu quả. Đồng thời, rà soát lại lộ trình tinh giản biên chế ở khối Đảng, chính quyền, đoàn thể, cấp xã, nếu thiếu sẽ tổ chức thi tuyển thêm theo đề nghị của các địa phương, đơn vị, nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

Thứ ba, thí điểm Văn phòng Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh phục vụ chung cho các đoàn thể chính trị - xã hội cấp tỉnh; nghiên cứu sắp xếp đối với 3 ban quản lý dự án cấp tỉnh; chọn từ 1 - 2 địa phương tiến hành thí điểm hợp nhất cơ quan tổ chức - nội vụ, thanh tra - kiểm tra. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ thực hiện kiêm nhiệm các chức danh không chuyên trách cấp xã, ấp, khu phố và tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong của các đơn vị sự nghiệp công lập.

Thứ tư, cùng với việc chủ động tham mưu cho cấp trên kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc phát sinh, nhất là về chế độ chính sách, vấn đề tư tưởng cán bộ ở địa phương, người đứng đầu cấp ủy các cơ quan, đơn vị, địa phương phải chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện Đề án, không được để khiếu nại phát sinh, ảnh hưởng đến hoạt động và kết quả thực hiện nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị, địa phương mình./.